Από την Αμυγδαλέζα στον Ελαιώνα

 

 

 https://www.efsyn.gr/arthro/apo-tin-amygdaleza-ston-elaiona

                                          Συντάκτης: Aλέξανδρος Ανδρέου *

Δέκα μέρες το γράφω τούτο το κομμάτι και δεν στεριώνει, σαν μυθικό γιοφύρι. Στην αρχή δεν ήθελα να αντιδράσω άμεσα στην ανακοίνωση των εκλογών. Δεν ήξερα και τι να πω. Είπα να περιμένω. Να ακούσω όλες τις πλευρές. Ανθρώπους θυμωμένους, πληγωμένους. Μερικούς να λένε ότι ο Τσίπρας μάς πρόδωσε, ότι έγινε μέρος του κατεστημένου. Αλλους που ελπίζουν ακόμα. Και βέβαια τους αρχηγούς των κομμάτων.

Ακουσα πολλούς αρχηγούς. Σιχάθηκα τις ταξιδο-παρομοιώσεις σε αυτές τις εκλογές. Ολοι καπετάνιοι είναι. Ολο λιμάνια, βάρκες, θύελλες, βράχια, πλοία, ομίχλες, πυξίδες. Δεν ξέρω τι λέει ο Καβάφης, εγώ είμαι έτοιμος για την Ιθάκη. Δεν είναι ωραίο να βλέπεις τους συντρόφους σου να μεταμορφώνονται σε χοίρους μπρος στα μάτια σου. Πήξαμε στις Σειρήνες, τους Λαιστρυγόνες, τους Λαπαβίτσες, τους Πολύφημους, τους Δύσφημους, τους Τειρεσίες, τις πολλές Κασσάνδρες.

Μετά άρχισα να γράφω περίπλοκα επιχειρήματα. Για το πόσο ύποπτο μου φαίνεται που μπήκαν οι χρυσαυγίτες φυλακή όταν χρειαζόταν η Νέα Δημοκρατία ψήφους και βγήκαν όταν θα τους έπαιρναν από τον ΣΥΡΙΖΑ. Για το πώς το Σχέδιο Β΄ της Λαϊκής Ενότητας μου θύμιζε έκθεση Δημοτικού: «Τι έκανες στις καλοκαιρινές διακοπές σου, Παναγιώτη; Εβγαλα την Ελλάδα από το ευρώ και όλα πήγαν μια χαρά». Για το πώς οκτώ μήνες αντιπολίτευσης φαίνεται να έφεραν μια πλήρη απολύμανση της κοινής μνήμης, από τις αμαρτίες τεσσάρων δεκαετιών. Εμ τι; Χωρίς Λωτοφάγους θα είναι αυτή η Οδύσσεια;

Εγραφα και έσβηνα. Εγραφα και έσβηνα. Φαινόταν γελοίο να ανταποκριθεί κανείς στις μικρο-λασπολογίες αυτών που κυλίστηκαν μέσα στη λάσπη σαράντα χρόνια και με λάσπη έχτισαν τις βίλες τους στη Μύκονο.

Ολοι εντωμεταξύ φωνάζουν με μια φωνή: «Και ο Τσίπρας ίδιος είναι, τελικά». Από τα αριστερά του, το φωνάζουν για να τον ταπεινώσουν, λες και δεν ταπεινώθηκε αρκετά από τους διεθνείς εταίρους και φίλους μας. «Υπέγραψε μνημόνιο. Εγινε νεοφιλελεύθερος. Προδότης». Από τα δεξιά, το φωνάζουν για να φουσκώσουν τις δικές τους προδιαγραφές. «Είναι ψεύτης. Θα φέρει αστάθεια. Είναι άπειρος στις λύσεις της αγοράς. Εμείς θα ξαναφέρουμε το χαμόγελο». Θα σκύβει η γιαγιά να ψάξει τον κάδο απορριμμάτων για φαΐ και θα χαμογελά από Δευτέρα.

Μούδιασα. Μπάφιασα. Χάθηκα. Και χάθηκε, νομίζω, και ο ΣΥΡΙΖΑ, στο να παίζει αυτό το μικροκομματικό παιχνίδι πόντο-πόντο. Μπλέχτηκε στο να προσπαθεί να εξηγήσει τα ανεξήγητα. Αλλά μια πρόταση βούιζε στα αυτιά μου όλον αυτό τον καιρό. Ο λαμπρός και δεξιότατος υποψήφιος της Νέας Δημοκρατίας Θάνος Πλεύρης σε ένα πάνελ της ΕΡΤ πριν από δύο εβδομάδες: «Τα ίδια είναι», είπε. «Εμείς είχαμε Αμυγδαλέζα, η Αριστερά έχει Ελαιώνα. Αυτή είναι η μόνη διαφορά». Επέστρεφα σε αυτή τη δήλωση και δεν καταλάβαινα γιατί μου είχε μείνει. Τελικά κατάλαβα.

Εχει δίκιο ο Πλεύρης. Αυτή είναι η διαφορά. Αλλά δεν είναι ασήμαντη. Είναι κρίσιμη. Η Αμυγδαλέζα κόστισε παραπάνω να χτιστεί και κυρίως να φυλαχθεί. Τη γέννησε η υποψία, η ξενοφοβία και, φυσικά, τα προσοδοφόρα συμβόλαια. Ηταν ένα εργοστάσιο που μετέτρεπε τη σκληρότητα σε πολιτικό κεφάλαιο. Ενώ ο Ελαιώνας είναι μαζεμένος, κλιματισμένος, αφύλακτος και πολιτικά μη δημοφιλής. Είναι τόπος εμπιστοσύνης. Χτίστηκε για να καλύψει ανθρώπινες ανάγκες. Είναι το σωστό.

Κάπου στις λεπτομέρειες αυτής της φρικτής συμφωνίας, της ευρωπαϊκής αγριότητας που μας επεβλήθη, κάπου μεταξύ του αν τα έξι ευρώ είναι μείωση σύνταξης ή αύξηση συνδρομής, κάπου μεταξύ του ΦΠΑ στο σουβλάκι καλαμάκι και το τυλιχτό, έχασα την ουσία τού τι σημαίνει οπισθοδρομική και τι προοδευτική κυβέρνηση: πολιτική με εστία τα χρήματα ή πολιτική με εστία τους ανθρώπους; Προϋπολογισμικοί κορσέδες υπάρχουν πάντα. Ο τωρινός είναι ασφυκτικός, μνημονιακός, σιδηρά κόρη. Αλλά όσο πιο λίγα είναι τα λεφτά τόσο πιο σημαντικές είναι οι προτεραιότητες.

Οσοι λένε ότι δεν υπάρχει διαφορά, να ρωτήσουν τους άπορους που δικαιούνται δωρεάν ηλεκτρικό και δεν θα καίνε σκουπίδια στα μαγκάλια τον χειμώνα ή τις φτωχές οικογένειες που μόλις έλαβαν κάρτα σίτισης.

Αν θέλουμε να αλλάξουμε την Ευρώπη –να αλλάξουμε οποιαδήποτε κατεστημένη μονολιθική δομή– πρέπει να καταλάβουμε ότι κάθε ώθηση θα τη μετακινεί ένα χιλιοστό. Να μην τιμωρούμε το χιλιοστό με βάση την παράλογη προσδοκία του χιλιομέτρου. Είναι ένας αθροιστικός πόλεμος με σημείο καμπής. Ο ηγέτης πρέπει να σπρώχνει ακούραστα προς τη σωστή κατεύθυνση. Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι ο Τσίπρας αυτό κάνει. Θα σπρώξουμε μαζί ή αντίθετα;

Το να βλέπουμε τους ηγέτες ως παντοδύναμους είναι προέκταση της δική μας αδυναμίας. Το να πλάθουμε σωτήρες είναι αντικατοπτρισμός της ανάγκης μας να σωθούμε. Ο ρομαντισμός οδηγεί στην απογοήτευση. Βλέπουμε τον Σοσιαλισμό σαν έναν τόπο που υπάρχει, ήδη τέλεια πλασμένος κάπου, φτάνει κάποιος να μας οδηγήσει εκεί. Δεν υπάρχει. Πλάθεται μόνο με την καθημερινή, βρόμικη μάχη τού να κάνουμε το πιο σωστό, μέσα στην πραγματικότητα. Η άρνηση της πραγματικότητας δεν είναι ριζοσπαστική. Η στρουθοκάμηλος δεν θεωρείται ιδιαίτερα αριστερό πτηνό.

Ενας πρωθυπουργός δεν μπορεί να μας σώσει όλους. Εμείς μπορούμε να τον σώσουμε.

Αλλιώς τι; Είπαμε άλλο ένα ένδοξο ΟΧΙ και ξαναγυρίζουμε στα γνωστά ΝΑΙ; Ναι στα δάνεια, ναι στις κάρτες, ναι στο φακελάκι, ναι στις μίζες, τη μιζέρια, τη φθορά, τη διαφθορά, ναι στις σαγιονάρες Αρμάνι, ναι στους καναλάρχες, την ανισότητα, την καταστροφή του περιβάλλοντος. Τα ΟΧΙ τα θυμόμαστε με συγκίνηση. Αλλά τα ΝΑΙ μάς έφεραν εδώ που είμαστε.

Κάθομαι και σκέφτομαι: Αν η Ελλάδα δεν είχε φαλιρίσει... Αν είχαμε άφθονα λεφτά και μας κυβερνούσαν πάλι τα ίδια παλιά κόμματα... Τι θα έκαναν;

Δεν θα έκοβαν άμεσα τους φόρους για τις πολυεθνικές και θα τους ανέβαζαν έμμεσα για τους απλούς πολίτες; Δεν θα συρρίκνωναν την κρατική πρόνοια και θα ιδιωτικοποιούσαν ό,τι τους έπαιρνε; Δεν θα προτεραιοποιούσαν τη μίζα πάνω από το δημόσιο καλό; Δεν θα ξεφτίλιζαν τον μετανάστη για να πάρουν ψήφους; Δεν θα ενθάρρυναν την αυθαιρεσία και την ανομία; Μα αυτά κάνουν σαράντα χρόνια που υπήρχαν λεφτά. Αυτά κάνουν παντού στον κόσμο.

Γι’ αυτούς το μνημόνιο είναι μια βολική δικαιολογία. Για τον Τσίπρα ένα –ίσως ανυπέρβλητο– εμπόδιο. Δεν είναι καθόλου το ίδιο. Είναι απολύτως διαφορετικό.

Αυτοί έχουν Αμυγδαλέζα, εμείς Ελαιώνα. Είναι η μόνη, η τεράστια διαφορά.

* ηθοποιός και δημοσιογράφος της εφημερίδας «Γκάρντιαν»