Πέμπτη 17 Οκτωβρίου 2013

Ο μονταρισμένος Καβάφης εμπνέει τα κοινωνικά δίκτυα



Εν μεγάλη Eλληνική αποικία, 200 π.X. 

Ότι τα πράγματα δεν βαίνουν κατ’ ευχήν στην Aποικία
δεν μέν’ η ελαχίστη αμφιβολία,
και μ’ όλο που οπωσούν τραβούμ’ εμπρός,
ίσως, καθώς νομίζουν ουκ ολίγοι, να έφθασε ο καιρός
να φέρουμε Πολιτικό Aναμορφωτή.


Όμως το πρόσκομμα κ’ η δυσκολία
είναι που κάμνουνε μια ιστορία
μεγάλη κάθε πράγμα οι Aναμορφωταί
αυτοί.
(Ευτύχημα θα ήταν αν ποτέ
δεν τους χρειάζονταν κανείς.) 

Για κάθε τι,
για το παραμικρό ρωτούνε κ’ εξετάζουν,
κ’ ευθύς στον νου τους ριζικές μεταρρυθμίσεις βάζουν,
με την απαίτησι να εκτελεσθούν άνευ αναβολής.

Έχουνε και μια κλίσι στες θυσίες.
Παραιτηθείτε από την κτήσιν σας εκείνη·
η κατοχή σας είν’ επισφαλής:
ή τέτοιες κτήσεις ακριβώς βλάπτουν τες Aποικίες.
Παραιτηθείτε από την πρόσοδον αυτή,
κι από την άλληνα την συναφή,
κι από την τρίτη τούτην: ως συνέπεια φυσική·
είναι μεν ουσιώδεις, αλλά τί να γίνει;
σας δημιουργούν μια επιβλαβή ευθύνη.

Κι όσο στον έλεγχό τους προχωρούνε,
βρίσκουν και βρίσκουν περιττά, και να παυθούν ζητούνε·
πράγματα που όμως δύσκολα τα καταργεί κανείς.

Κι όταν, με το καλό, τελειώσουνε την εργασία,
κι ορίσαντες και περικόψαντες το παν λεπτομερώς,
απέλθουν, παίρνοντας και την δικαία μισθοδοσία,
να δούμε τι απομένει πια, μετά
τόση δεινότητα χειρουργική.—

Ίσως δεν έφθασεν ακόμη ο καιρός.
Να μη βιαζόμεθα· είν’ επικίνδυνον πράγμα η βία.
Τα πρόωρα μέτρα φέρνουν μεταμέλεια.
Έχει άτοπα πολλά, βεβαίως και δυστυχώς, η Aποικία.
Όμως υπάρχει τι το ανθρώπινον χωρίς ατέλεια;
Και τέλος πάντων, να, τραβούμ’ εμπρός. 

(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)



Η επιλεκτική αναπαραγωγή στίχων του Καβάφη στο πλαίσιο της καμπάνιας του Ιδρύματος Ωνάση, δεν έντυσε μόνο τις όψεις των μέσων μαζικής μεταφοράς. Από την Τετάρτη στολίζει μαζικά και τους «τοίχους» των χρηστών στο Facebook και τις ροές των αναρτήσεων στο Twitter των ελληνόφωνων χρηστών. Το δε Photoshop γνωρίζει νέες ένδοξες στιγμές τροφοδοτώντας με νέες εμπνεύσεις τον χαβαλέ.
Όπως εύστοχα επισήμαινε το χτεσινό δημοσίευμα της Ελευθεροτυπίας, η ποίηση του Κων/νου Καβάφη σε αυτή την καμπάνια χρησιμοποιείται με τρόπο πολύ βολικό για την κυρίαρχη ρητορική των κυβερνώντων περί βίας, στην προσπάθειά τους να αποκυρηχθούν οι κοινωνικές αντιδράσεις.
Το ενδιαφέρον είναι ότι, για άλλη μια φορά, οι χρήστες των κοινωνικών δικτύων αντί να σταθούν με αμηχανία και παθητικότητα, δίνουν άλλη διάσταση στην καμπάνια, με εμπνεύσεις όπως αυτές που ακολουθούν:
















4 σχόλια:

  1. Καλησπέρα. Το θέμα είναι ότι το ποίημα είναι ολοφάνερα ειρωνικό. Ο Καβάφης παίρνει την οπτική γωνία των πολιτών της αποικίας, αλλά δεν νομίζω ότι συμμερίζεται τη στάση τους. Οπότε μπορεί κάποιος να το διαβάσει και αντίστροφα, ότι καυτηριάζει την αναβλητικότητα των πολιτών και την ατολμία τους να δεχτούν τους αναμορφωτές.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Mα ΚΑΜΜΙΑ σχέση.Για όποιον απλά διαβάσει το ποίημα και για όποιον απλά έχει διαβάσει Καβάφη,καταλαβαίνει πως αυτό δεν ισχύει ΣΕ ΚΑΜΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ

      Διαγραφή
    2. Κι όμως, το συγκεκριμένο ποίημα θεωρείται (και όχι μόνο από μένα) παράδειγμα "καβαφικής ειρωνείας", μαζί με άλλα βέβαια.

      Διαγραφή
    3. To να προσπαθήσει κανείς να περάσει τον Καβάφη....ως μνημονιακό και το συγκεκριμένο ποίημα ως ...νουθεσία προς μνημονιακή υποταγή θα ήταν ύβρις αν δεν ήταν αστείο.
      Το λέω εγώ που ο Καβάφης ειναι ο αγαπημένος μου ποιητής και έχω περάσει άπειρες βραδυές διαβάζοντας τα ΑΠΑΝΤΑ του.Τώρα αν εσείς στον Καβάφη βλέπετε τα άνωθεν δεν μπορώ να κάνω κάτι.Αυτά

      Διαγραφή