Δευτέρα 6 Αυγούστου 2012

Μια λαθροχειρία του Άδωνη –ή μήπως δύο;


Το σημερινό σημείωμα το οφείλω στον φίλο Χρ.Τσ. που μου έστειλε με τηλεμήνυμα αρκετές σκαναρισμένες σελίδες από το περιοδικό Ελληνική Αγωγή, 
το οποίο εκδίδεται από τον τηλεβιβλιοπώλη βουλευτή Άδωνη Γεωργιάδη 
και περιλαμβάνει στους μόνιμους συνεργάτες του 
την φιλόλογο κυρία Τζιροπούλου, ηγερία της ελληναράδικης παρετυμολογίας. 


Επειδή το περιοδικό αυτό δεν το αγοράζω, 
δεν θα μπορούσα αλλιώς να πληροφορηθώ 
τη λαθροχειρία που διαπράττει στο συγκεκριμένο τεύχος ο κ. Άδωνης. 
Θα μου πείτε, περσινά ξινά σταφύλια· ναι και όχι. 

Διότι το τεύχος δεν είναι και τόσο παλιό, μόλις διετίας, 
και διότι η συγκεκριμένη λαθροχειρία δεν είδα να έχει επισημανθεί 
 (δεν έψαξα και πολύ, δυο λέξεις γκούγκλισα, 
αλλά πάντως δεν τη θυμάμαι στα ιστολόγια που παρακολουθώ)
 και, εν πάση περιπτώσει, είναι ενδεικτική για το ποιόν του ανδρός.
Θέλω να πω, όταν έχεις κάνει τη ματσακονιά,
 καλό είναι να έρχεται κάποτε και η Στιγμή της Αλήθειας και να ξεσκεπάζει τις λαδιές σου.
Λοιπόν, πρόκειται για το τεύχος Σκιροφοριώνος-Εκατομβαιώνος 2007 του περιοδικού Ελληνική Αγωγή (αν δεν είστε ελληνοβαρεμένοι, ίσως να μη θυμάστε ότι πρόκειται για τον Ιούνιο), 
το οποίο έχει αφιέρωμα με τίτλο
 «Φάκελλος μετανάστευσις» 
(διατηρώ ορθογραφία του πρωτοτύπου)
 και άρθρο του βουλευτή μας με τίτλο-ρητορική ερώτηση: 
Είμαστε τελικώς ρατσιστές; 
(Νιώθει κανείς τον πειρασμό να απαντήσει:  
όχι μόνο ρατσιστές, και όχι μόνο τελικώς).

 Στο άρθρο αυτό, ο Γεωργιάδης, μην αρκούμενος σε όσες ανακρίβειες, 
μισές αλήθειες,
 ατεκμηρίωτους ισχυρισμούς 
και ολόκληρα ψέματα αραδιάζει για τη σύγχρονη εποχή,
 θέλει ντε και καλά, σαν την κοψονούρα αλεπού, 
να κολλήσει τη στάμπα του ρατσιστή και στους αρχαίους. 
Κάνει λοιπόν μια μακρότατη αναδρομή στην αντιμετώπιση των ξένων από τους αρχαίους, 
και ιδίως τους αρχαίους Αθηναίους. 
Κι εδώ διαπράττει και μια λαθροχειρία ολκής.
 Αφού περιαυτολογήσει, λέγοντας, σε πληθυντικό μεγαλοπρεπείας, ότι 
«το κατεστημένο στην Ελλάδα 
φρόντισε πρώτα να μας καταστήσει αγράμματους και αμόρφωτους»

παραθέτει το εξής απόσπασμα από τον Διογένη Λαέρτιο (Βίοι Φιλοσόφων, Α 101-102), 
στο οποίο εξιστορείται η επίσκεψη του Ανάχαρση στην Αθήνα και στο σπίτι του Σόλωνα
 (στις σελ. 9-10 του περιοδικού, να σημειώσω ότι το μονοτονικό μπήκε για τεχνικούς λόγους):

προς την Σόλωνος οικίαν αφικόμενον των θεραπόντων τινί κελεύσαι μηνύσαι ότι παρείη πρός αυτόν Ανάχαρσις και βούλοιτο αυτόν θεάσασθαι, ξένος τε, ει οιόν τε, γενέσθαι. και ο θεράπων εισαγγείλας εκελεύσθη υπό του Σόλωνος ειπείν αυτώ, ότιπερ εν ταις ιδίαις πατρίσι ξένους ποιούνται.

 Και μεταφράζει ο Άδωνης (αντιγράφω, αλλά δεν κρατάω την ορθογραφία του, νισάφι πια):
Ότι όταν ήλθε στην οικία του Σόλωνος, παρήγγειλε σε ένα υπηρέτη να πει σ’ αυτόν ότι βρίσκεται στην είσοδό του ο Ανάχαρσις και θα ήθελε να τον δει και ει δυνατόν να γίνει φιλοξενούμενός του. 
Ο υπηρέτης τα διαβίβασε αυτά στον Σόλωνα, 
από τον οποίο έλαβε την εντολή να του απαντήσει,
 ότι μόνον στην δική του πατρίδα μπορεί να φιλοξενείται.

Και με αφορμή αυτό το περιστατικό, ξεσαλώνει ο Άδωνης (μεταφέρω): 
Η παράθεσις του αρχαίου κειμένου γίνεται διότι μια τόσο συγκλονιστική ανατροπή όσων πιστεύαμε έως σήμερα μόνον με ακράδαντα στοιχεία μπορεί να γίνει! … 
Η διαρκής αναφορά στους Αρχαίους Έλληνες και τον θεσμό της φιλοξενίας τους … 
γίνεται από ανθρώπους, που είτε δεν γνωρίζουν τι λένε 
είτε από ανθρώπους που θέλουν σκοπίμως να μας εξαπατήσουν. …
 Ο Σόλων, αντί να του πει αυτό που θα ήθελαν οι σημερινοί θολοκουλτουριάρηδες, 
δηλ. βεβαίως περάστε και μείνετε όσο θέλετε, 
απαντά ότι ο θεσμός της Ξενίας εφαρμόζεται μόνον εντός των ορίων του κάθε έθνους!

 Είναι όμως έτσι; 
Όχι. 
Διότι, ο Άδωνης, ναι μεν μετέφρασε με ακρίβεια
 (αν και πολύ άτεχνα και άχαρα, πρέπει να το πω)
 το απόσπασμα, αλλά… το πετσόκοψε! 
Έβαλε τον Διογένη Λαέρτιο στο κρεβάτι του Προκρούστη 
και έκοψε τη συνέχεια της ιστορίας, που ανατρέπει όντως την εικόνα.

 Διότι, το ακριβώς επόμενο ημιστίχιο, που το λογοκρίνει ο χερ Άδωνης, έχει ως εξής: 
ένθεν ο Ανάχαρσις ελών έφη νυν αυτόν εν τη πατρίδι είναι και προσήκειν αυτώ ξένους ποιείσθαι. ο δε καταπλαγείς την ετοιμότητα εισέφρησεν αυτόν και μέγιστον φίλον εποιήσατο.

Να δούμε και τη μετάφραση, πρόχειρα από εμένα, 
γιατί ο Άδωνης φρόντισε να την κάνει γαργάρα: 

Τότε ο Ανάχαρσις απάντησε ότι στην πατρίδα του βρίσκεται, οπότε ταιριάζει να φιλοξενηθεί· 
ο Σόλωνας εξεπλάγη από την ετοιμότητα λόγου του, 
τον δέχτηκε στο σπίτι του και τον έκανε τον καλύτερο φίλο του.

 Τι σημαίνει αυτό;
 Ο Άδωνης, που πλασάρεται και για ιστορικός
(τρομάρα του), 
φρόντισε να λογοκρίνει το τέλος της ιστορίας που δεν τον συνέφερε
 -αν τα γεγονότα δεν συμφωνούν με την ξενοφοβία μας, 
τόσο το χειρότερο στα γεγονότα. 

Αλλά βέβαια με την κοπτοραπτική μπορεί να πει κανείς ό,τι θέλει
 -είναι γνωστό το ανέκδοτο με εκείνον που κοπτόραψε το ευαγγελικό χωρίο
 «είπεν άφρων εν τη καρδία αυτού ουκ έστιν θεός» 
αφήνοντας μόνο το «ουκ έστιν θεός» και έτσι ‘απέδειξε’ ότι το ευαγγέλιο λέει πως δεν υπάρχει θεός. Ε, ανάλογη ματσαράγκα πήγε να κάνει κι ο μπουμπούκος!

Το ενδιαφέρον είναι ότι το ίδιο περιστατικό 
παραδίδεται και από τον Πλούταρχο, στον βίο του Σόλωνος. 
Ο κυρ Άδωνης τούς εκδίδει τους αρχαίους, 
οπότε είναι μάλλον απίθανο να αγνοεί τον Πλούταρχο, έτσι; 

Γιατί λέτε να διάλεξε να παρουσιάσει το απόσπασμα από τον Λαέρτιο μόνο 
(άθλια λογοκριμένο βέβαια) και όχι από τον Πλούταρχο ο οποίος και πιο κοντινός στα γεγονότα ήταν, αλλά και θεωρείται εγκυρότερη πηγή; 
Διότι, απαντώ εγώ, η αφήγηση του ίδιου περιστατικού από τον Πλούταρχο 
βγάζει ακόμα πιο «θολοκουλτουριάρη» τον Σόλωνα, 
ακόμα πιο δεκτικό στον ξένο, 
οπότε το σχετικό χωρίο θα ήθελε πολύ πιο δύσκολη κοπτοραπτική επέμβαση 
για να το σουλουπώσει ο Άδωνης και να φορέσει και στον Πλούταρχο φαιό χιτώνα. 
Λέει ο καλός κύριος από τη Χαιρώνεια:

Ανάχαρσιν μεν εις Αθήνας φασίν επί την Σόλωνος οικίαν ελθόντα κόπτειν και λέγειν, ως ξένος ων αφίκται φιλίαν ποιησόμενος και ξενίαν προς αυτόν. αποκριναμένου δε του Σόλωνος ως οίκοι βέλτιόν εστι ποιείσθαι φιλίας, ‘ουκούν’ φάναι τον Ανάχαρσιν ‘αυτός ων οίκοι συ ποίησαι φιλίαν και ξενίαν προς ημάς.’ ούτω δη θαυμάσαντα την αγχίνοιαν του ανδρός τον Σόλωνα δέξασθαι φιλοφρόνως και χρόνον τινά παρ’ αυτώ κατασχείν, ήδη τα δημόσια πράττοντα και συνταττόμενον τους νόμους.

Πρόχειρη και πάλι μετάφραση δική μου: 
Λένε πως όταν ήταν ο Ανάχαρσης στην Αθήνα, 
πήγε στο σπίτι του Σόλωνα και χτύπησε την πόρτα 
και είπε πως ήταν ξένος που ήρθε να γίνει φίλος του Σόλωνα και να φιλοξενηθεί απ’ αυτόν. 
Κι όταν ο Σόλωνας απάντησε πως είναι πιο καλό να κάνει κανείς φιλίες στην πατρίδα του, 
ο Ανάχαρσης ανταπάντησε:
 εσύ τότε, που είσαι στην πατρίδα σου, κάνε με φίλο σου και φιλοξένησέ με. 
Και τότε ο Σόλωνας, θαυμάζοντας την εξυπνάδα του, 
τον δέχτηκε εγκάρδια και τον φιλοξένησε για κάποιο χρονικό διάστημα. 
Αυτό έγινε την εποχή που ο Σόλωνας είχε ήδη αρχίσει να ασχολείται με τα κοινά 
και να συγγράφει τους νόμους του.

Η τελευταία πρόταση έχει σημασία διότι αμέσως πιο κάτω αναφέρει ο Πλούταρχος 
ότι ο Σόλωνας κι ο Ανάχαρσης συζητούσαν μαζί τους νόμους 
(από αυτή τη συζήτηση είναι και η γνωστή παρομοίωση 
με το δίχτυ της αράχνης που πιάνει μόνο τους φουκαράδες), 
πράγμα που δείχνει θαρρώ πόσο εκτίμησε ο Σόλωνας τον σοφό ξένο
 και πόσο διαστρέβλωσε τον Σόλωνα ο κ. Άδωνης, 
που πήγε να μας τον παραστήσει σαν ένα είδος αρχαίου (με το συμπάθιο) Πλεύρη.

Όμως, αυτή δεν είναι η μοναδική λαθροχειρία του Άδωνη στο συγκεκριμένο κείμενο. 
Υπάρχει κι άλλη μία, τουλάχιστον, απ’ όσο πρόλαβα να δω από μια βιαστική ματιά,
 λίγες σελίδες πιο κάτω (στη σελ. 15). Μιλώντας για την αρχαία Αθήνα, λέει:
Μάλιστα, εκείνοι οι οποίοι είχαν μόνον πατέρα Αθηναίο ονομάσθηκαν υποτιμητικά «μητρόξενοι», 
δηλ. οι έχοντες ξένη μητέρα.

Το διαβάζει αυτό ο ανυποψίαστος αναγνώστης και σκέφτεται ότι η λέξη «μητρόξενος» 
θα ήταν πολύ συνηθισμένη στην αρχαία Αθήνα. 
Στην πραγματικότητα όμως, αν ανοίξουμε το λεξικό, θα δούμε ότι η λέξη «μητρόξενος» 
είναι σπανιότατη,
 έχει όλες κι όλες τέσσερις εμφανίσεις στην αρχαία γραμματεία,
 και αναφέρεται ρητά ότι πρόκειται για ροδιακή λέξη,
 που τη χρησιμοποιούσαν στη Ρόδο δηλαδή. 

Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι από τις τέσσερις όλες κι όλες εμφανίσεις, 
οι τρεις είναι με τη δωρική μορφή: 
ματρόξενος, πράγμα που ο Άδωνις το απέκρυψε επίσης, διότι, όπως και να το κάνουμε, 
δεν ταιριάζει με την Αθήνα. 

Δηλαδή, μια λέξη που κάποτε χρησιμοποίησαν κάποιοι Ροδίτες, που παραδίδεται σε έργα πολύ μεταγενέστερα (σε σχόλια στον Ευριπίδη, στο λεξικό του Ησυχίου ή στο Ονομαστικό του Πολυδεύκη) , ο κυρ Άδωνης τη χρεώνει στην αρχαία Αθήνα με τρόπο που σε κάνει να σκεφτείς 
ότι ήταν ψωμοτύρι στο στόμα των Αθηναίων. 
Που τους βγάζει και αχάριστους, δηλαδή, αν σκεφτούμε πως 
ο Θεμιστοκλής, 
αλλά και ο Κίμωνας, για να μην πούμε αργότερα 
και για τον Δημοσθένη, είχαν μητέρα ξένη.

 Δυο λαθροχειρίες σε ένα κείμενο, πάει πολύ. 
Θέλω να πω, μπορεί να διαφωνείς με κάποιον, σεβαστό αυτό, 
αλλά να είσαι τίμιος στην αντιπαράθεσή σου.
 Από τη στιγμή όμως που τον πιάνω στα πράσα δυο φορές να παραποιεί στυγνά τα αρχαία κείμενα γ
ια να εξυπηρετήσει την αποκρουστική ιδεολογία του, 
δικαιούμαι θαρρώ να τον θεωρήσω επιστημονικά ανέντιμο.

Και επιστημονικά ανεπαρκή, άλλωστε, όπως φαίνεται σε όλο το άρθρο,
 αλλά θα απομονώσω μια λεπτομέρεια. 
Μιλώντας για μια απόφαση που πάρθηκε το 451 π.Χ., λέει ότι στην Εκκλησία του Δήμου, θ
α συμμετείχαν «οπωσδήποτε άνθρωποι όπως ο Σοφοκλής, ο Σωκράτης, ο Ευριπίδης, 
ο Αριστοφάνης κ.λ.π.»

 Ότι ο Αριστοφάνης ήταν πρώιμο ταλέντο, το ξέραμε· 
παρουσίασε το πρώτο του έργο σε ηλικία 18 χρονών· 
αλλά να συμμετέχει σε εκκλησία του δήμου πέντε χρόνια πριν γεννηθεί 
(διότι γεννήθηκε γύρω στο 446 π.Χ.), κομμάτι δύσκολο το βρίσκω!

Επί της ουσίας: δεν θα αρνηθώ ότι οι αρχαίοι μπορεί σε μερικά πράγματα 
να ήταν λιγότερο ανεκτικοί από εμάς στους ξένους. 
Δεν είναι αυτός ο σκοπός μου. 
Σκοπός μου εδώ είναι να δείξω
 την πνευματική ανεντιμότητα και τη λαθροχειρία του βουλευτή Άδωνη Γεωργιάδη. 

Για το ποιοι ήταν και τι πρέσβευαν οι αρχαίοι, 
έχουμε όλον τον καιρό να το συζητήσουμε με τα μέτρα της εποχής τους και μακριά από καπηλείες. 

Πάντως, για να θίξω έναν τομέα, η αρχαία Αθήνα ήταν πήχτρα στους ναούς ξένων θεών, 
ενώ η σημερινή Αθήνα έχει το όνειδος να μην διαθέτει ένα τζαμί για τους χιλιάδες μουσουλμάνους που ζουν στο Λεκανοπέδιο -και κάθε προσπάθεια να φτιαχτεί τζαμί βρίσκει αντίθετο και τον κ. Άδωνη και το ακροδεξιό κόμμα του που άρχισε τελευταία να συγκυβερνά άτυπα.

Υστερόγραφο, επειδή δεν είμαι Άδωνης. 
Δεν θα σας κρύψω πως το πρώτο απόσπασμα, του Λαερτίου, προσφέρεται για δημαγωγική εκμετάλλευση από τους ξενόφοβους, επειδή μας λέει ότι όταν ο Ανάχαρσης γύρισε στην πατρίδα του, ο αδελφός του τον σκότωσε επειδή δεν του άρεσαν τα ελληνοπρεπή του φερσίματα.

Βέβαια, μπορούμε να σκεφτούμε ότι ο αδελφός απλώς εποφθαλμιούσε την περιουσία και τη θέση του Ανάχαρση και ότι η ελληνοφροσύνη ήταν απλώς το πρόσχημα 
(τέτοια δεν έκαναν κι οι δικοί μας εθνικόφρονες για ν’ αρπάξουν περιουσίες;). 

Αλλά, κι έτσι να είναι, τι θα μιμηθούμε εμείς; 
Τους βάρβαρους Σκύθες 
ή τους αρχαίους μας προγόνους,
 που αγκάλιασαν τον ξένο Ανάχαρση 
και μάλιστα του έκαναν την τιμή να τον συγκαταλέγουν, μερικοί, 
ανάμεσα στους 7 Σοφούς της Ελλάδας;

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου