Με μεγάλο ενδιαφέρον διάβασα στο προηγούμενο κυριακάτικο φύλλο της εγκρίτου εφημερίδος σας, τις προτάσεις του συναδέλφου μου καθηγητού κ. Φορτσάκη, για τη μείωση του αριθμού των βουλευτών και την καθιέρωση ασυμβίβαστου μεταξύ βουλευτή και υπουργού.
Οφείλω να πω ότι οι προτάσεις αυτές, μαζί με τη συζήτηση για μικρότερες περιφέρειες, είχαν έρθει και στο παρελθόν ως προτάσεις της Ν.Δ. και γενικά κυριαρχούν στον δημόσιο διάλογο τα τελευταία χρόνια.
Επειδή, λοιπόν, κάποτε θα πρέπει να λάβουμε τις αποφάσεις μας, θα ήθελα να εκφράσω και τους λόγους για τους οποίους διαφωνώ με αυτές, γνωρίζοντας ότι οι δικές μου απόψεις, σύνηθες για μένα αυτό, είναι αντιδημοφιλείς.
1. Ως προς τη μείωση του αριθμού των βουλευτών, πράγμα που το παρόν Σύνταγμα μας επιτρέπει έως του ορίου των 200, διαφωνώ εντελώς.
Το βασικό επιχείρημα, περί μεγάλου πλήθους των βουλευτών σε σχέση με τον πληθυσμό μας συγκριτικά με άλλες χώρες, είναι πρόχειρο. Οι χώρες με τις οποίες γίνεται η σύγκριση έχουν και άλλους ενδιάμεσους θεσμούς που επιτρέπουν την αντιπροσώπευση. Η επίκληση δημοσιονομικής εξοικονόμησης είναι αστεία, ευτυχώς δεν την επικαλείται ο κ. Φορτσάκης. Εάν, όμως, έχουμε μικρότερο αριθμό βουλευτών, θα εκλέγονται οι πιο γνωστοί, τα μέλη των πολιτικών οικογενειών και γενικά οι ισχυρότεροι πολιτικοί.
Αν θέλουμε να δώσουμε ευκαιρία και σε καινούργιους ανθρώπους να βρεθούν στη Βουλή, δεν χρειαζόμαστε λιγότερες αλλά περισσότερες θέσεις. Η Βουλή μας πάσχει όχι από υπεραντιπροσώπευση αλλά από το αντίθετό της.
Οι λιγότεροι βουλευτές θα χρειάζονται περισσότερα χρήματα για να εκλεγούν και άρα μεγαλύτερη εξάρτηση. Και επί της ουσίας, όμως, είναι σχεδόν ανεφάρμοστο, καθώς αναπόφευκτες αδικίες στην περικοπή των εδρών θα δημιουργούσαν νέες αχρείαστες τοπικές διαμάχες.
2. Ως προς την καθιέρωση ασυμβίβαστου υπουργικής και βουλευτικής ιδιότητας ισχυρίζομαι ότι θα ήταν η απόλυτη καταστροφή.
Στις Προεδρικές Δημοκρατίες υπάρχει ασυμβίβαστο αλλά εκεί έχουμε δύο διακριτές εξουσίες. Σε κανένα κοινοβουλευτικό σύστημα στον πλανήτη δεν έχει θεσπιστεί τέτοιο ασυμβίβαστο. Ο λόγος είναι η δεδηλωμένη και η ανάγκη του εκάστοτε πρωθυπουργού να ασκεί επιρροή στη Βουλή. Το βασικό του εργαλείο είναι η σύνθεση της κυβερνήσεως.
Εάν χάσει αυτό το εργαλείο επιρροής και διαχείρισης των φιλοδοξιών του, τότε οι βουλευτές πολύ γρήγορα θα αδιαφορούν για τον εκάστοτε πρωθυπουργό και ειδικά στις κρίσιμες για τις κυβερνήσεις στιγμές, θα είναι αδύνατος ο έλεγχος της Βουλής. Θα χαθεί η ισορροπία του συστήματος. Οσοι σχεδίασαν τον κοινοβουλετισμό δέχθηκαν από την αρχή ότι τα μέλη της Βουλής θα μπορούν να συμμετέχουν στην κυβέρνηση.
Ή πρέπει να φτιάξουμε Προεδρική Δημοκρατία με ασυμβίβαστο –τότε θα έχουμε μια κανονική δυαρχία τύπου ΗΠΑ π.χ.– ή θα έχουμε Κοινοβουλευτική Δημοκρατία χωρίς ασυμβίβαστο. Το ενδιάμεσο πιστεύω ότι θα είναι καταστροφικό.
3. Ως προς τη θέσπιση ορίου θητειών στη Βουλή, νομίζω εδώ μας έχει πιάσει ο αντικοινοβουλευτικός οίστρος της κρίσης. Πουθενά στον κόσμο δεν υφίσταται τέτοιο όριο θητειών στη νομοθετική εξουσία. Στην εκτελεστική ναι, αλλά στη νομοθετική ποτέ.
Η φύση του κοινοβουλευτισμού είναι η σύμμειξη παλαιών και νέων, εμπειρίας και ορμής. Και τα δύο χρειάζονται. Ούτε όλοι οι παλαιοί βουλευτές είναι άχρηστοι ούτε όλοι οι νέοι καλοί και το αντίστροφο. Υπεύθυνος γι’ αυτή τη σύμμειξη είναι ο λαός διά της ψήφου του. Δείτε τα τελευταία χρόνια, συνεχώς γκρινιάζαμε ότι εκλέγονται οι ίδιοι και οι ίδιοι και έτσι στις δύο τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις το 70% των μελών του Κοινοβουλίου άλλαξε. Είναι τώρα το επίπεδο καλύτερο από πριν; Δεν το νομίζω!
4. Ως προς τον σταυρό προτίμησης τώρα, είμαι αναφανδόν υπέρ. Προφανώς έχει πολλά προβλήματα, αλλά όπως είπε ο Τσώρτσιλ η Δημοκρατία έχει πολλά προβλήματα, όμως δεν έχει βρεθεί κανένα καλύτερο σύστημα.
Αν δεν έχεις σταυρό προτίμησης, θα έχεις είτε εσωκομματικές εκλογές για το χρίσμα (όπως γίνεται στις ΗΠΑ) –άρα σταυρό προτίμησης πάλι αλλά εσωκομματικά, με αποτέλεσμα ο υποψήφιος να έχει δύο εκλογικές αναμετρήσεις για μια θητεία, με τεράστια έξοδα αναπόφευκτα, άρα και εξάρτηση κ.λπ.– ή θα έχεις λίστα που ορίζει ο εκάστοτε αρχηγός. Αυτό αργά ή γρήγορα θα οδηγούσε σε αρχηγική τυραννία.
Αλλωστε, έως σήμερα π.χ. η λίστα Επικρατείας ή στο παρελθόν η Ευρωβουλή έδειξαν εντυπωσιακά διαφορετικά αποτελέσματα; Αργά ή γρήγορα οι επιλογές αυτού του τύπου πέφτουν σε επιλογές εσωκομματικών ή άλλων ισορροπιών.
Κοντολογίς, πολύ καλύτερα κατά τη γνώμη μου να αποφασίζουν οι πολλοί παρά ο ένας, ο σταυρός προτίμησης θεωρώ ότι καταξιώνει τον βουλευτή ο οποίος έτσι γίνεται πιο ανεξάρτητος. Φυσικά υπάρχει ο κίνδυνος του λαϊκισμού, αλλά ο διορισμένος βουλευτής αργά ή γρήγορα χάνει το κύρος του και την πολιτική του ισχύ.
Κανόνες διαφάνειας ναι, πολιτική και ιδεολογική αντιπαράθεση ναι, αλλά μην περιμένουμε με νομοθετικές απαγορεύσεις να αλλάξουμε τον τρόπο που ψηφίζει ο κόσμος. Δεν χρειαζόμαστε λιγότερη αλλά περισσότερη δημοκρατία και πολίτες που θα αντιλαμβάνονται ότι έχουν και οι ίδιοι μέρος της ευθύνης.
*Ο κ. Αδωνις Γεωργιάδης είναι αντιπρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου