http://www.intellectum.org/2017/05/23/sotitriantafyllou/
Το Νομικό Σκέλος της υπόθεσης: Γιατί η Σώτη Τριανταφύλλου θα πρέπει να κριθεί αθώα για τις κατηγορίες που της αποδίδονται;
Ηθικά όμως τίθεται το ζήτημα: μπορούμε ακόμη και σε μια χώρα Ελλήνων ιθαγενών να ανάγουμε ως σύμβολο της ελευθερίας του λόγου μια ευρέως γνωστή συγγραφέα που αποδίδει προδήλως ψευδείς δηλώσεις στον Μάρκο Πόλο; Και δεν ζητά συγγνώμη από τους αναγνώστες της ποτέ, ούτε εξηγεί πώς υπέπεσε σ’ αυτό το «άκακο» λάθος; Αυτό είναι το ζήτημα. Εγώ φυσικά πιστεύω πως Όχι.
Αναμφίβολα, η παραπομπή της Σώτης Τριανταφύλλου σε ποινική δίκη τον Ιούνιο του 2017 για φερόμενη παράβαση των διατάξεων του αντιρατσιστικού νόμου προκάλεσε κύματα αντιδράσεων και συζητήσεων στην ελληνική επικράτεια.
Η πέτρα του σκανδάλου; Το άρθρο της με τον ελληνικό τίτλο “Ροκ εντ Ρολ Γουίλ Νέβερ Ντάι” που δημοσιεύτηκε στην Άθενς Βόις στις 14 Νοεμβρίου 2015.
Στο πιο επίμαχο απόσπασμα του άρθρου της ανέφερε επί λέξει:
Όμως, θα επιμείνω: όπως έλεγε ο Μάρκο Πόλο, «φανατικός μουσουλμάνος είναι αυτός που σου κόβει το κεφάλι, ενώ μετριοπαθής είναι εκείνος που σε κρατάει για να σου κόψουν το κεφάλι».
Ο Μάρκο Πόλο όμως ποτέ δεν είπε κάτι τέτοιο, ενώ μέχρι και σήμερα καμία διόρθωση του συγκεκριμένου σημείου δεν έχει γίνει στην ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας.
Δεκάδες άρθρα και συνεντεύξεις έχουν ήδη αποτυπωθεί στο χαρτί και στην οθόνη, χωρίς ωστόσο σχεδόν κανένα από αυτά να θίγει το αληθινό ζήτημα. Γιατί, όπως θα δούμε, η περιβόητη υπόθεση της Σώτης Τριανταφύλλου δεν είναι τίποτα άλλο από μία ακόμη επαναφορά της συζήτησης που ξεκίνησε κάποτε η περίφημη απάντηση του Γιώργου Βουλγαράκη στην ερώτηση της Μαρίας Χούκλη στη ΝΕΤ: «Ναι, μπορεί η συμπεριφορά σας να είναι νόμιμη. Ηθική όμως είναι;».
Τότε ο ο Βουλγαράκης την είχε «αποστομώσει» απαντώντας «Τι είναι αυτά που λέτε; Ισχυρίζεσθε ότι το νόμιμο είναι ή μπορεί να είναι ανήθικο; Τότε πρέπει να αλλάξουμε όλη τη νομοθεσία μας, να την κάνουμε ηθική»!
Εντούτοις η κρίσιμη διαφορά είναι πως κάνεις δεν «τόλμησε» να κάνει στην Σώτη Τριανταφύλλου την ίδια ερώτηση και κανείς φίλος ή υποστηρικτής της δεν καταδέχθηκε ως σήμερα σοβαρά να την απαντήσει.
Το γιατί έχει συμβεί αυτό έχει επίσης τη δική του προφανή απάντηση. Η ανάλυση του τι είναι τελικά νόμιμο και τι ηθικό δεν αρέσει σχεδόν σε κανέναν.
Το γιατί έχει συμβεί αυτό έχει επίσης τη δική του προφανή απάντηση. Η ανάλυση του τι είναι τελικά νόμιμο και τι ηθικό δεν αρέσει σχεδόν σε κανέναν.
Ούτε σε όσους διακαώς επιθυμούν την άδικη ποινική της καταδίκη (σύμφωνα με την νομική ανάλυση πιο κάτω), αλλά ούτε και σε όσους λόγω φιλικών – «λογοτεχνικών» συναισθημάτων άκριτα την υπερασπίζονται παραβλέποντας την ηθική διάσταση και το μέγα ζήτημα της παραπληροφόρησης πολλών δεκάδων χιλιάδων αναγνωστών από μία «ταγό» των ελληνικών γραμμάτων.
Μιας παραπληροφόρησης η οποία έγινε είτε ηθελημένα είτε ίσως και άθελα. Μιας παραπληροφόρησης ωστόσο για την οποία η ίδια η Σώτη Τριανταφύλλου δεν ζήτησε ποτέ καμία συγγνώμη από εμάς τους αναγνώστες της, τουλάχιστον μέχρι σήμερα.
Μιας παραπληροφόρησης που ο Απόστολος Δοξιάδης σ΄ ένα από τα λιγότερο πετυχημένα του άρθρων των τελευταίων ετών απέδωσε έντεχνα σε άδολο «μισκουότ», σε λάθος ελληνιστί αναφορά δήλωσης άλλου προσώπου!
Παραβλέποντας με τη σειρά του φυσικά και εκείνος ότι τα «μισκοούοτς» (sic) όταν γίνονται, τυχαίνουν κατόπιν της απαραίτητης συγγνώμης και διόρθωσης. Και συνάμα εστιάζοντας παραπλανητικά στις υποτιθέμενες χιλιάδες ιστοσελίδες που «αναφέρονται» σ’ αυτή τη ρήξη αποδίδοντάς την στον Μάρκο Πόλο (sic – δις). Μιας συγγνώμης και μιας διόρθωσης που τελικά η Σώτη Τριανταφύλλου δεν έκανε ποτέ μέχρι σήμερα.
Μιας παραπληροφόρησης που ο Απόστολος Δοξιάδης σ΄ ένα από τα λιγότερο πετυχημένα του άρθρων των τελευταίων ετών απέδωσε έντεχνα σε άδολο «μισκουότ», σε λάθος ελληνιστί αναφορά δήλωσης άλλου προσώπου!
Παραβλέποντας με τη σειρά του φυσικά και εκείνος ότι τα «μισκοούοτς» (sic) όταν γίνονται, τυχαίνουν κατόπιν της απαραίτητης συγγνώμης και διόρθωσης. Και συνάμα εστιάζοντας παραπλανητικά στις υποτιθέμενες χιλιάδες ιστοσελίδες που «αναφέρονται» σ’ αυτή τη ρήξη αποδίδοντάς την στον Μάρκο Πόλο (sic – δις). Μιας συγγνώμης και μιας διόρθωσης που τελικά η Σώτη Τριανταφύλλου δεν έκανε ποτέ μέχρι σήμερα.
Γιατί ακριβώς το ορθό είναι όταν ένας συγγραφέας-αρθρογράφος κάνει μια προδήλως εσφαλμένη αναφορά, να βγαίνει μετά δημοσίως και να λέει «ζητώ συγγνώμη από τους αναγνώστες, εσφαλμένως έγραψα ότι αυτή τη φράση την είπε ο Μάρκο Πόλο ενώ στην πραγματικότητα την είχε κάνει ο Άντι Πόλο το σωτήριο έτος του 1653 και το επανέλαβε ο Νάντο Ντε Κολό μετά το παιχνίδι του Ολυμπιακού με την ΤΣΣΚΑ στις 19 Μαΐου 2017».
Όμως, αυτά τα στάνταρ είναι ίσως πλέον πολύ υψηλά για την Ελλάδα του τέταρτου μνημονίου σήμερα, στην οποία η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της δεν έχει μέσα μαζικής μεταφοράς και στην οποία δεκάδες χιλιάδες Έλληνες έδωσαν όρκο στον Αρτέμη Σώρρα «ως Έλληνες αυτόχθονες, ιθαγενείς».
Όμως, αυτά τα στάνταρ είναι ίσως πλέον πολύ υψηλά για την Ελλάδα του τέταρτου μνημονίου σήμερα, στην οποία η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της δεν έχει μέσα μαζικής μεταφοράς και στην οποία δεκάδες χιλιάδες Έλληνες έδωσαν όρκο στον Αρτέμη Σώρρα «ως Έλληνες αυτόχθονες, ιθαγενείς».
Το Νομικό Σκέλος της υπόθεσης: Γιατί η Σώτη Τριανταφύλλου θα πρέπει να κριθεί αθώα για τις κατηγορίες που της αποδίδονται;
1.Το άρθρο 1 παρ. 1 του Ν. 4285/2014 (ευρύτερα γνωστού και ως «Αντιρατσιστικού Νόμου») ορίζει:
«Όποιος με πρόθεση, δημόσια, προφορικά ή διά του τύπου, μέσω του διαδικτύου ή με οποιοδήποτε άλλο μέσο ή τρόπο, υποκινεί, προκαλεί, διεγείρει ή προτρέπει σε πράξεις ή ενέργειες που μπορούν να προκαλέσουν διακρίσεις, μίσος ή βία κατά προσώπου ή ομάδας προσώπων, που προσδιορίζονται με βάση τη φυλή, το χρώμα, τη θρησκεία, τις γενεαλογικές καταβολές, την εθνική ή εθνοτική καταγωγή, το σεξουαλικό προσανατολισμό, την ταυτότητα φύλου ή την αναπηρία, κατά τρόπο που εκθέτει σε κίνδυνο τη δημόσια τάξη ή ενέχει απειλή για τη ζωή, την ελευθερία ή τη σωματική ακεραιότητα των ως άνω προσώπων, τιμωρείται με φυλάκιση τριών (3) μηνών έως τριών (3) ετών και με χρηματική ποινή πέντε έως είκοσι χιλιάδων (5.000 − 20.000) ευρώ.»
Όπως προκύπτει από το άρθρο απαραίτητο στοιχείο για την ύπαρξη αξιόποινης συμπεριφοράς είναι ο λόγος να προκαλεί αόριστο αριθμό προσώπων σε πράξεις που μπορούν να προκαλέσουν διακρίσεις, μίσος ή βία κατά προσώπων που ανήκουν σε μία από τις παραπάνω ομάδες. Από την απλή ανάγνωση του άρθρου προφανώς αποδεικνύεται ότι στις ευάλωτες ομάδες εντάσσονται και οι θρησκευτικές ομάδες.
Άρα, προφανώς δεν ισχύει το επικαλούμενο τόσο από την συγγραφέα όσο και από υποστηρικτές της ότι αυτή δεν στράφηκε κατά ομάδας που προσδιορίζεται φυλετικά. Αρκεί το γεγονός ότι στράφηκε και κατονόμασε μια συγκεκριμένη θρησκευτική ομάδα. Ωστόσο, η φράση που χρησιμοποιήθηκε και απομονώθηκε από το στέλεχος του Παρατηρητηρίου για τον Έλεγχο των Συμφωνιών του Ελσίνκι, δεν προκαλεί τρίτους σε πράξεις που μπορούν να προκαλέσουν βία ή μίσος. Η φράση αυτή έχει μόνο μειωτικό περιεχόμενο για την θρησκευτική ομάδα που αφορά, στη συγκεκριμένη περίπτωση τους μουσουλμάνους.
Άρα, προφανώς δεν ισχύει το επικαλούμενο τόσο από την συγγραφέα όσο και από υποστηρικτές της ότι αυτή δεν στράφηκε κατά ομάδας που προσδιορίζεται φυλετικά. Αρκεί το γεγονός ότι στράφηκε και κατονόμασε μια συγκεκριμένη θρησκευτική ομάδα. Ωστόσο, η φράση που χρησιμοποιήθηκε και απομονώθηκε από το στέλεχος του Παρατηρητηρίου για τον Έλεγχο των Συμφωνιών του Ελσίνκι, δεν προκαλεί τρίτους σε πράξεις που μπορούν να προκαλέσουν βία ή μίσος. Η φράση αυτή έχει μόνο μειωτικό περιεχόμενο για την θρησκευτική ομάδα που αφορά, στη συγκεκριμένη περίπτωση τους μουσουλμάνους.
Με άλλα λόγια η προδήλως εσφαλμένη δήλωση της Σώτης Τριανταφύλλου για το τι «είπε» ο Μάρκο Πόλο δεν «υποκινεί, προκαλεί, διεγείρει ή προτρέπει σε πράξεις ή ενέργειες που μπορούν να προκαλέσουν διακρίσεις, μίσος ή βία», σύμφωνα με τη νομική θεωρία η οποία δεν στέκεται στην απλή πρόκληση αρνητικού συναισθήματος στον Έλληνα «ιθαγενή» αναγνώστη (που αμέσως πιστεύει ότι αυτό το είπε ο Μάρκο Πόλο, αφού το έγραψε σε άρθρο της ένας ταγός των ελληνικών γραμμάτων, η Σώτη Τριανταφύλλου), αλλά απαιτεί επιπρόσθετα την «καθοδήγηση» του αναγνώστη σε συγκεκριμένη ποινικά κολάσιμη πράξη.
2. Περίπτωση μεταβολής κατηγορίας για την υπαγωγή της συγγραφέως στο άρθρο 201 ΠΚ, επίσης, δεν υπάρχει. Το άρθρο 201 ΠΚ ορίζει:
«Όποιος αφαιρεί αυθαίρετα νεκρό ή μέλη του ή την τέφρα του, από εκείνους που έχουν δικαίωμα να τα φυλάξουν ή ενεργεί πράξεις υβριστικά ανάρμοστες σχετικές με αυτά ή με τάφο τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών.»
«Όποιος αφαιρεί αυθαίρετα νεκρό ή μέλη του ή την τέφρα του, από εκείνους που έχουν δικαίωμα να τα φυλάξουν ή ενεργεί πράξεις υβριστικά ανάρμοστες σχετικές με αυτά ή με τάφο τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών.»
Κατά την άποψη της θεωρίας σε κάθε περίπτωση απαιτείται πράξη που επενεργεί στον τάφο ή στο σώμα του νεκρού. Άρα και αυτή η διάταξη εμφανίζεται απρόσφορη να οδηγήσει σε τιμωρία της παραπάνω συμπεριφοράς.
3.Τέλος το άρθρο 365 ΠΚ ορίζει: «Όποιος προσβάλλει τη μνήμη νεκρού με βάναυση ή κακόβουλη εξύβριση ή με συκοφαντική δυσφήμηση (άρθρ. 363) τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι έξι μηνών.»
Στοιχεία του εγκλήματος είναι η ύπαρξη κακόβουλης ή βάναυσης προσβολής. Το πότε συντρέχουν αυτά τα στοιχεία θα κριθεί από τις εκφράσεις που χρησιμοποίησε ο δράστης, καθώς και τις συνοδευτικές περιστάσεις.
Κακόβουλη είναι όταν γίνεται με κακεντρέχεια, από πρόθεση εκδίκησης ή κακολογία που γίνεται με σκοπό να μειωθεί η τιμή και η υπόληψη του νεκρού.
Κακόβουλη είναι όταν γίνεται με κακεντρέχεια, από πρόθεση εκδίκησης ή κακολογία που γίνεται με σκοπό να μειωθεί η τιμή και η υπόληψη του νεκρού.
Η συκοφαντική δυσφήμιση έχει ως αφετηρία την ύπαρξη ενός γεγονότος.
Η απόδοση της επίμαχης έκφρασης σε ένα συγκεκριμένο πρόσωπο είναι γεγονός, καθώς μπορεί να αποδειχθεί ότι διατυπώθηκε από αυτό ή όχι. Και από αυτό το γεγονός μπορεί να προβληθεί η τιμή, καθώς σημαίνει ότι ο Μάρκο Πόλο που φαίνεται να την διατύπωσε εμφανίζεται ως ρατσιστής και μισαλλόδοξος.
Η απόδοση της επίμαχης έκφρασης σε ένα συγκεκριμένο πρόσωπο είναι γεγονός, καθώς μπορεί να αποδειχθεί ότι διατυπώθηκε από αυτό ή όχι. Και από αυτό το γεγονός μπορεί να προβληθεί η τιμή, καθώς σημαίνει ότι ο Μάρκο Πόλο που φαίνεται να την διατύπωσε εμφανίζεται ως ρατσιστής και μισαλλόδοξος.
Ωστόσο επειδή για την προσβολή μνήμης νεκρού απαιτείται έγκληση, ο τρίμηνος χρόνος της έγκλησης έχει προ πολλού παρέλθει αφού το άρθρο της Σώτης Τριανταφύλλου δημοσιεύτηκε στην Athens Voice τον Νοέμβριο του 2015.
Επιπλέον, για την υποβολή έγκλησης θα απαιτούνταν η υποβολή έγκλησης από κάποιον συγγενή του Μάρκο Πόλο (!), αφού σύμφωνα με το άρθρο 368 παρ. 1 ΠΚ: «Στις περιπτώσεις των άρθρων 361, 362, 363, 364 και 365 η ποινική δίωξη ασκείται μόνο ύστερα από έγκληση…».
Να λοιπόν η νομική διάσταση της υπόθεσης της Σώτης Τριανταφύλλου είναι εξαιρετικά απλή. Η Σώτη Τριανταφύλλου, η οποία σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αναχθεί σε σύμβολο για την υπεράσπιση της ελευθερίας του λόγου, πρέπει να κηρυχθεί αθώα για το φερόμενο αδίκημα (παραβίαση του Αντιρατσιστικού Νόμου), και επιπλέον πρέπει να κριθεί ότι δεν έχει τελέσει με τη δημοσίευση του εν λόγω άρθρου οποιαδήποτε ποινικό αδίκημα.
Ηθικά όμως τίθεται το ζήτημα: μπορούμε ακόμη και σε μια χώρα Ελλήνων ιθαγενών να ανάγουμε ως σύμβολο της ελευθερίας του λόγου μια ευρέως γνωστή συγγραφέα που αποδίδει προδήλως ψευδείς δηλώσεις στον Μάρκο Πόλο; Και δεν ζητά συγγνώμη από τους αναγνώστες της ποτέ, ούτε εξηγεί πώς υπέπεσε σ’ αυτό το «άκακο» λάθος; Αυτό είναι το ζήτημα. Εγώ φυσικά πιστεύω πως Όχι.
Υ.Γ. Νο1: Όπως επισημαίνει και ο Νίκος Σαραντάκος στο άρθρο του “Η Σώτη Τριανταφύλλου, ο Μάρκο Πόλο και η ελευθερία του λόγου”
«Φίλος από το Φέισμπουκ μού υπενθυμίζει μια ειρωνεία της ιστορίας: πριν από μερικά χρόνια, όταν είχε τεθεί το θέμα της παράστασης του Εθνικού Θεάτρου που χρησιμοποιούσε κείμενα του Σάββα Ξηρού, η Σώτη Τριανταφύλλου είχε ταχθεί υπέρ της απαγόρευσης επισημαίνοντας «την ευθύνη του καλλιτέχνη απέναντι στην κοινωνία» – ωραία συνέπεια!»
«Φίλος από το Φέισμπουκ μού υπενθυμίζει μια ειρωνεία της ιστορίας: πριν από μερικά χρόνια, όταν είχε τεθεί το θέμα της παράστασης του Εθνικού Θεάτρου που χρησιμοποιούσε κείμενα του Σάββα Ξηρού, η Σώτη Τριανταφύλλου είχε ταχθεί υπέρ της απαγόρευσης επισημαίνοντας «την ευθύνη του καλλιτέχνη απέναντι στην κοινωνία» – ωραία συνέπεια!»
Υ.Γ. Νο2: Για όλους τους υπερασπιστές της ελευθερίας του λόγου και δη τους συνηγόρους αξίζει να μελετηθούν οι υποθέσεις με εναγόμενο τον ποιητή Βασίλη Λαλιώτη που απασχόλησαν τα τελευταία χρόνια τόσο το Μονομελές όσο και το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών. Εκεί μπορεί να δει κανείς το πώς π.χ. η χρήση πλαγιών γραμμάτων κι ενός θαυμαστικού αποτέλεσε δείγμα απειλής, προσβολής και αιτία απαίτησης αποζημίωσης 80.000 ευρώ.
Ή για το ποιος τελικά άνθρωπος μπορεί να είναι ο λογοτεχνικός ήρωας Κράβαρας (χωρίς μικρό όνομα). Αλλά αυτές είναι υποθέσεις για τις οποίες δεν έχει γράψει ακόμη κανείς.
Ή για το ποιος τελικά άνθρωπος μπορεί να είναι ο λογοτεχνικός ήρωας Κράβαρας (χωρίς μικρό όνομα). Αλλά αυτές είναι υποθέσεις για τις οποίες δεν έχει γράψει ακόμη κανείς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου