Πίσω από τις προκλητικές δηλώσεις Ντάϊσεμπλουμ για τους νότιους που, σαν άσωτοι, σπατάλησαν τα χρήματα τους σε γυναίκες και ποτά, ίσως μας διαφεύγει η ακόμη πιο προβληματική αποδοχή των δηλώσεων αυτών από μερίδα πολιτών που σπεύδουν, σχεδόν αυτοτιμωρητικά, να τις υιοθετήσουν. Προφανώς οι συστημικοί κονδυλοφόροι θα κάνουν ότι περνάει από το λαδωμένο χέρι τους για να διεκπεραιώσουν τον ενοχοποιητικό ρόλο τους και να θέσουν κρίσιμα τμήματα της κοινωνίας σε θέση παθητικοποιημένης και ενοχικής υποταγής. Αλλά γιατί κάποιοι πολίτες, αν και δεν μπορεί να τους καταλογίσει κανείς μια ιδιοτέλεια, σπεύδουν ασμένως να ενοχοποιηθούν;
Είναι φανερό, ότι οι συστημικές ενοχές, ιδιαίτερα μάλιστα όταν προβάλλονται με τέτοια επικριτικά-καθοδηγητικά και απλουστευτικά σχήματα, δεν μπορεί παρά να αγκιστρώνονται με ευκολία στους ενοχικούς υποδοχείς που «άλλοι» καλλιέργησαν στον ανθρώπινο ψυχισμό, σε ανύποπτο χρόνο. Και αυτοί οι «άλλοι», δεν μπορεί παρά να είναι οι «δύσκολες μητέρες» των παιδικών μας χρόνων.
Οι μητέρες, που και χρόνια μετά την ενηλικίωση των παιδιών τους επιμένουν να παρεμβαίνουν στην προσωπική τους ζωή, να δίνουν συμβουλές που κανείς δεν τους ζήτησε και να αντιμετωπίζουν τα παιδιά τους ως να είναι ακόμη ανήλικα, που έχουν ανάγκη προστασίας και καθοδήγησης. Ο Ντάϊσεμπλουμ ή ο Πορτοσάλτε και ο Πάγκαλος είναι η ηχώ της εσωτερικευμένης αυτής μητρικής φωνής. Είναι η ρητή επαναβεβαίωση πως «η μητέρα είχε δίκιο»!
Ακόμα κι αν η μητέρα πέθανε πριν από πολλά χρόνια, ο «ενήλικος» μουδιάζει στη μνήμη της θυμωμένης αναπνοής της και εξακολουθεί να αισθάνεται την επικριτική, καχύποπτη και σχολαστική συντροφιά της, προβάλλοντας την στο πρόσωπο του κάθε επικριτικού άλλου, ιδιαίτερα μάλιστα αν αυτός ο Άλλος τυχαίνει να επενδύεται με μια αδιαφιλονίκητη ισχύ αυθεντίας, όπως μπορεί να συμβαίνει με τα πολιτικά πρόσωπα ή τους «διάσημους» σχολιαστές.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει η ψυχολόγος Dr. Terri Apter στο βιβλίο της με τίτλο «Δύσκολες Μητέρες», πάνω από το 30% των σχέσεων μητέρας-παιδιού, χαρακτηρίζονται από αυτή την ενοχική δυσκολία, γεγονός που εν πολλοίς αποσιωπάται, ακριβώς λόγω της «πολιτισμικής εξιδανίκευσης της μητρικής αγάπης». Για τους πιο πολλούς, ο αντίκτυπος μιας τέτοιας σχέσης είναι πραγματικά καταστροφικός, καθώς «επιμένουν να βλέπουν τον εαυτό τους σαν ένα παιδί που δεν μπορεί να νιώσει άνετα με το πιο σημαντικό πρόσωπο της ζωής του.
Η αγάπη, η εγγύτητα και το συναισθηματικό δέσιμο, για τους ανθρώπους αυτούς, πάει πακέτο με την επίκριση, τον περιορισμό, την ταπείνωση και την απελπισία». Και το Σύστημα το γνωρίζει πολύ καλά, ώστε να αναπαράγει και να αξιοποιεί το «πακέτο» αυτό.
«Δύσκολη μητέρα, είναι εκείνη που θέτει στο παιδί της το δίλημμα: είτε θα αναπτύξεις έναν πολύπλοκο και ασφυκτικό μηχανισμό αντιμετώπισης για να διατηρήσεις μια σχέση μαζί μου και σύμφωνα με τους δικούς μου όρους ή θα υποστείς τη γελοιοποίηση, την αποδοκιμασία ή την απόρριψη», υποστηρίζει η Apter και ο παραλληλισμός για τη σχέση Νότου-Ε.Ε. είναι κάτι παραπάνω από προφανής.
Η Ε.Ε. είναι μια τέτοια «δύσκολη μητέρα» και, βέβαια, οι εκφραστές της κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να το επιβεβαιώνουν, δεδομένου μάλιστα ότι εκατομμύρια πολίτες είναι εξαιρετικά εξοικειωμένοι, σχεδόν εθισμένοι, σ’ ένα τέτοιο μητρικό πρότυπο.
Ανεπίγνωστα, το αναγνωρίζουν, τους ελκύει και είναι έτοιμοι να το υιοθετήσουν και να το υπερασπιστούν, με τον ίδιο τρόπο που θα έκαναν και για τη φυσική τους μητέρα. Η μητριαρχική ενοχοποιητική χειραγώγηση, η κατευθυντική καθοδήγηση, η ανάθεση της ατομικής ευθύνης, η αυτοτιμωρητική υιοθέτηση κάθε επικριτικής παιδαγωγίας, τους ελκύει όπως το βυζί της μάνας τους.
Η εσωτερική επικριτική φωνή της «δύσκολης μητέρας» είναι πάντα εκεί, αλλά τώρα ακούγεται και «απ’ έξω», έστω και κάπως παραμορφωμένη από τη στριγγλή φωνή του Άδωνη ή την επιτηδευμένα ψύχραιμη φωνή του Γερούν.
Η «θυμωμένη μητέρα», που επισκίαζε τα πάντα στο σπίτι θέτοντας το παιδί σε μια διαρκή κατάσταση επιφυλακής για το πότε θα ενσκήψει η συναισθηματική της έκρηξη, είναι και πάλι εδώ, διαιωνίζοντας την αίσθηση πως, δεν μπορεί, κάναμε κάποιο λάθος και οφείλουμε να εντείνουμε τις προσπάθειες μας για να εξευμενίσουμε τους άλλους που έχουν πάρει τώρα τη θέση της.
Η «ελεγκτική μητέρα», εκείνη που πάντα ξέρει καλύτερα, είναι και πάλι εδώ, κάνοντας τα «παιδιά» δύσπιστα στα δικά τους «θέλω», στις ανάγκες και στις απόψεις τους.
Η «ναρκισσιστική μητέρα», εκείνη που ποθεί την προσοχή και τη λατρεία, είναι και πάλι εδώ, απλώνοντας ένα σύννεφο περιφρόνησης ανεξάρτητα από τις προσπάθειες του «παιδιού» της για να την ευχαριστήσει. Η «ναρκισσιστική μητέρα» με το παραφουσκωμένο, αλλά εύθραυστο «εγώ», είναι και πάλι εδώ, για να βρει την παραμικρή αφορμή να μειώσει τα «παιδιά» της ή να τα τιμωρήσει παραδειγματικά για την «προσβολή».
Και τα παιδιά δεν μπορούν παρά να ζουν με το διαρκές άγχος, μην τυχόν αυτή η τόσο σπουδαία σχέση διακοπεί ξαφνικά… και μας πετάξουν έξω από το ευρώ…
Αλλά, ξέρεις κάτι; Δεν είμαστε παιδιά και κυρίως «αυτοί» δεν είναι η μάνα μας…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου