(for the english translation scroll down)
Πολύ συχνά με ρωτάνε αν, ως σκεπτικιστής και άθεος, γιορτάζω τα Χριστούγεννα και απαντώ: “Βεβαίως!” Όχι όμως γιατί γεννήθηκε ο Ιησούς, μιας και, εδώ που τα λέμε, η πλειοψηφία των Χριστιανικών παραδόσεων δεν έχουν καμία σχέση με τον Ιησού.
Ας πάρουμε ως παράδειγμα το δέντρο των Χριστουγέννων.
Αιώνες πριν από την γέννηση του Ιησού, άνθρωποι διαφόρων πολιτισμών στόλιζαν το σπίτι τους με αειθαλή δέντρα τον Δεκέμβρη για να γιορτάσουν το Χειμερινό Ηλιοστάσιο (22-23/12) και να ζητήσουν από τους διάφορους θεούς τους να τους δώσουν καλή σοδειά τον επόμενο χρόνο.
Η παράδοση αυτή συνεχίστηκε σε διάφορες μορφές για πολλά χρόνια. Ακόμα και οι αρχαίοι Αιγύπτιοι, για να τιμήσουν το θεό Ρα, χρησιμοποιούσαν φύλλα φοίνικα.
Οι Βίκινγκς πίστευαν πως τα αειθαλή δέντρα είναι τα αγαπημένα φυτά του θεού Μπαλντούρ και έκαιγαν κορμούς Γιουλ κατά τη διάρκεια των γευμάτων μέχρι να γίνει στάχτη και το τελευταίο καρβουνάκι.
Η παράδοση του Χριστουγεννιάτικου δέντρου ξεκίνησε περίπου τον 16ο αιώνα στη Γερμανία. Τα Χριστουγεννιάτικα δέντρα θεωρούνταν παγανιστικά σύμβολα στην Αμερική μέχρι και τη δεκαετία του 1840 (αν και η Καθολική εκκλησία γιόρταζε τα Χριστούγεννα περίπου από το 335μΧ χωρίς όμως δέντρα). Είναι πολύ πιθανό η 25η Δεκεμβρίου να επιλέχθηκε ως γιορτή των Χριστουγέννων λόγο του Χειμερινού Ηλιοστάσιου και όχι της γέννησης του Ιησού. Ο στόχος θα ήταν η γιορτή της νέας θρησκείας να συμπέσει με τη γιορτή της παλαιάς προκειμένου να έχουμε μια πιο… ομαλή μετάβαση.
Στο τέλος του Δεκέμβρη η ημέρα αρχίζει να μεγαλώνει και ο ήλιος σταματάει την κίνηση προς το Νότο. Οπότε, στο Χειμερινό Ηλιοστάσιο, οι άνθρωποι γιόρταζαν τη γέννηση του Ήλιου. Μιας και τα Χριστούγεννα δεν είναι γιορτή με Ελληνικές ρίζες είναι σημαντικό να τονίσουμε την ομοιότητα της λέξης Sun (ήλιος) και Son (υιός). Οι παλαιοί γιόρταζαν τον ήλιο και όχι τον υιό όπως κάνουμε σήμερα.
Στην Αμερική τα Χριστούγεννα έγιναν εθνική εορτή μόλις στις 26 Ιουνίου 1870.
Η ανταλλαγή δώρων είναι και αυτή παγανιστικής προέλευσης. Τη βρίσκουμε έντονα στους εορτασμούς του Κρόνου (Saturnalia) και είναι και ένας από τους λόγους που η Καθολική εκκλησία το Μεσαίωνα απαγόρευσε την ανταλλαγή δώρων.
Τα Χριστουγεννιάτικα κάλαντα έχουν τις ρίζες τους στο Μεσαίωνα. Τότε δεν ήταν θρησκευτικά αλλά παραδοσιακά τραγούδια για γιορτές θερισμού και μόνο πολύ αργότερα τα ενσωμάτωσαν στις θρησκευτικές εορτές άτομα όπως ο Μαρτίνος Λούθηρος.
Το γκι, το φυτό κάτω από το οποίο πρέπει να φιλήσει ο ένας τον άλλο, κυρίως στη δυτική παράδοση και όχι στην Ελληνική, κάποτε θεωρούταν μαγικό φυτό από τους Δρυΐδες και τους Έλληνες. Ήταν ένα παγανιστικό σύμβολο γονιμότητας. Στην Σκανδιναβία, το γκι θεωρούταν ως “το φυτό της ειρήνης” κάτω από το οποίο οι εχθροί κήρυσσαν ανακωχή και τα ζευγάρια φιλούσαν το ένα το άλλο για να “τα ξαναβρούν”.
Πολλοί λένε πως η λέξη Xmas (αγγλική σύντμηση της λέξης Christmas) αφαιρεί τον Χριστό από τα Χριστούγεννα. Η αλήθεια είναι πως Xmas είναι τα Χριστούγεννα. Το “Χ” προέρχεται από την ελληνική λέξη Χριστός οπότε αυτοί που λένε πως η λέξη Xmas είναι “η αρχή του πόλεμου εναντίων των Χριστουγέννων” μάλλον έχουν μπερδευτεί.
Αλλά ο κόσμος μπερδεύεται και για άλλους λόγους. Για παράδειγμα, η ιστορία της γέννησης του Ιησού στη Βίβλο μόνο ξεκάθαρη δεν είναι (όπως έχουμε δει και σε προηγούμενο άρθρο). Για παράδειγμα, στο κατά Λουκά, η Μαρία και ο Ιωσήφ ζούνε στη Γαλιλαία. Ο Ματθαίος όμως τους τοποθετεί στη Βηθλεέμ. Επίσης, ο Ματθαίος μας λέει πως εμφανίστηκε ένας άγγελος στον Ιωσήφ, ενώ ο Λουκάς πως ο άγγελος εμφανίστηκε στη Μαρία.
Αλλά ούτε οι τρεις μάγοι ήταν τρεις. Ούτε και μάγοι! Ο Ματθαίος μας λέει πως ήταν αστρονόμοι ενώ ο Λουκάς πως ήταν βοσκοί. Το πόσοι ήταν παραμένει αδιευκρίνιστο. Υποθέτω πως ο αριθμός «3» προέκυψε από τον αριθμό των δώρων που δόθηκαν, αλλά δεν είμαι σίγουρος.
Όσο για τη θαυματουργή παρθένο γέννηση, ίσως να μην ήταν και τόσο παρθένος. Ο Ματθαίος μάλλον έκανε λάθος στη μετάφραση από το Εβραϊκό κείμενο (της παλαιάς διαθήκης όπου υπήρχε η προφητεία της έλευσης του μεσσία) στα Ελληνικά και μετέφρασε τη λέξη “almah” αντί “για νεαρή κοπέλα σε ηλικία γάμου”, που είναι και η σωστή μετάφραση, σε “παρθένα”. Ακόμα και τότε οι δύο αυτές έννοιες δεν ήταν ταυτόσημες.
Ακόμα και το γενεαλογικό δέντρο του Ιησού έχει διαφορές. Ο Ματθαίος μας δίνει 28 γενιές ενώ ο Λουκάς 41.
Και οι δυο αυτοί ευαγγελιστές μας λένε πως ο Ιησούς γεννήθηκε κατά τη βασιλεία του Ηρώδη. Αλλά ο Λουκάς λέει πως ο Ιωσήφ και η έγκυος Μαρία έπρεπε να πάνε στη Βηθλεέμ για μια απογραφή του Κυρήνιου. Η απογραφή αυτή όμως έγινε το 6μΧ χρόνια μετά το θάνατο του Ηρώδη. Αλλά ακόμα και αν υπήρχε απογραφή εκείνη τη περίοδο, θα είχε γίνει στο τόπο διαμονής τους, δεν θα χρειαζόταν να ταξιδέψουν στον τόπο που γεννήθηκε ένας πρόγονος μερικές χιλιάδες χρόνια πριν και θα ήταν μόνο για άντρες, οπότε η Μαρία δεν θα χρειαζόταν να πάει πουθενά.
Για περισσότερες τέτοιες ασυμφωνίες στα Ευαγγέλια δείτε το παλαιότερο άρθρο μου. Είναι πολλές.
Τελικά, αρκετές από τις παραδόσεις της γέννησης του Χριστού δεν έχουν καμία σχέση μαζί του αλλά έχουν παγανιστικές ρίζες. Αλλά ακόμα και αν είχαν, δεν ξέρω πως να σας το πω αυτό, αλλά ο Ιησούς γεννηθείς στην Παλαιστίνη, δεν θα είχε λευκό δέρμα, γαλανά μάτια και ξανθά μαλλιά όπως είναι στις περισσότερες κορνίζες στις αίθουσες των σχολείων. Θα ήταν σημαντικά πιο μελαμψός και σίγουρα δεν θα ήταν αυτό που σήμερα αποκαλούμε “λευκός”.
Αλλά, ακόμα και έτσι, μου αρέσουν πολύ τα Χριστούγεννα.
Μου αρέσει που βλέπουμε φίλους, που μαζεύεται η οικογένεια, τα φωτάκια και τα δέντρα, τα δώρα, τα πρόσωπα των παιδιών μου όταν ξυπνάν και τα βρίσκουν, οι μυρωδιές του σπιτιού μετά το μαγείρεμα, της μητέρας μου παλαιότερα, της συζύγου τώρα, ακόμα και τα κάλαντα μου αρέσουν αρκεί να μην έρχονται τα πιτσιρίκια να μου χτυπούν τη πόρτα στις 7 το πρωί! Μπορεί η γιορτή να έχει εμπορικοποιηθεί ως εκεί που δεν πάει άλλο, αλλά από εμάς εξαρτάται αν θα κρατήσουμε το βαθύτερο νόημα της που, κατ’ εμέ, δεν είναι άλλο από το να παραμείνουμε δυνατοί, ενωμένοι και αγαπημένοι.
Παράλληλα, όπως και πολλοί άλλοι άθεοι, γιορτάζω τα Χριστούγεννα γνωρίζοντας πως οι πλαστικές φάτνες στις πλατείες δεν είναι παρά σύμβολα μιας ακόμα θρησκείας, από τις χιλιάδες που έχουν περάσει από την ανθρωπότητα και οι Χριστιανοί που τις στήνουν στην ουσία γιορτάζουν παλιές παγανιστικές παραδόσεις.
Σε όλους λοιπόν τους Χριστιανούς, αλλά και σε όσους μου λένε πως ως άθεος δεν έχω καμία δουλειά να γιορτάζω τα Χριστούγεννα, εγώ χαμογελώ, τους προσφέρω μια κούπα ζεστή σοκολάτα και εύχομαι… καλά Χριστούγεννα!
English translation
People often ask me as a skeptic if I celebrate Christmas and I say «sure»! Well, not because of the baby Jesus but then again most Christmas traditions have nothing to do with the baby Jesus. Take the Christmas tree for example. Centuries before the Christ child was supposed to be born, many cultures brought evergreen trees into their home for decoration in the month of December to celebrate the arrival of the Winter Solstice and to ask their various pagan gods for a good harvest the following season. The practice continued in various forms throughout the ages. The ancient Egyptians honored their sun god Ra with palm leaves and evergreens trees.
The Vikings of Scandinavia believed that evergreens were the special plant of their god, Baldur and they burned Yule logs in feasts until the last amber burned out. The actual Christian tradition of Christmas tree began as late as the 16th century in Germany and Christmas trees were still seen as pagan symbols throughout the US until the 1840’s. The Winter Solstice, not the baby Jesus, most likely account for the selection of the December 25th as the Christmas day. Late December was when the day started to become noticeably longer and the Sun seized its movement to the south. So the Winter Solstice was celebrated for the birth of the Sun. It just wasn’t the Sun most religious people have in mind. And you might be surprised that America didn’t even declare Christmas day as a national holiday until June 26th, 1870.
The exchanging of gifts? Pagan in origin. Standing back to the festival of Saturnalia and originally banned for that reason by the Catholic Church in the middle ages.
Christmas carols? They traced back to the middle ages as well. Not as religious songs but as common folk songs sang during harvest festivals and they were only later integrated into worship by religious figures like Martin Luther. Mistletoe was a happy Christmas tradition but few realized that mistletoe was once considered as a mysterious magical plant by the Druids and Greeks, a Pagan symbol of life and fertility. In Scandinavia mistletoe was considered «the plant of peace» under which enemies could declare a truce and arguing spouses could kiss and make up.
Many decried the use of word «Xmas» to mark the holiday often clamoring that we should put Christ back in Christmas. Well, actually Xmas is Christmas. The «X» comes from the first letter of the Greek word for Christ and those who declaring Xmas a war on Christ are apparently confused. Of course confusion would be understandable, if you follow the Biblical account of the Christ child. For example, the book of Luke has Mary and Joseph living in Galilee. But Matthew has them living in Bethlehem, in Judea. Matthew: Chapter 1 says the angel appeared to Joseph but Luke: Chapter 1 says the angel appeared to Mary.
And what about the three kings we hear so often about? In the book of Matthew they were magi, astronomers, not kings! There is no mention of three anywhere. And the entire account is contradicted in the book of Luke which has Jesus visited by local shepherds, not astronomers!
And miraculous virgin birth? Not so much. Matthew apparently misread the original translation from Hebrew to Greek. The Hebrew word «almah» doesn’t mean virgin, it translates «young woman of marriageable age» or «young maiden.»
What about the lineage of Jesus? The book of Matthew has 28 generations between David and the birth of Christ. But Luke lists 41 generations. According to both Matthew and Luke, Jesus was born on or before 4 BCE during the reign of Herod the Great. But Luke said that Joseph and pregnant Mary had to go to Bethlehem for a census by Quirinius. That census took place in 6 AD, years later and after the death of Herod. And even if there was a census it would take place in their local tax district requiring no travel and Roman tradition was to register only the men, meaning that Mary wouldn’t have had to make the journey at all.
Matthew says the Jesus’ birth took place in a house but the book of Luke says Jesus’ birth took place in a manger because there was no room in the inn. After Jesus was born Matthew says the family immediately fled to Egypt for several years to escape of Herod’s wrath. But the book of Luke has them returning immediately to Nazareth. And by the way no ancient historian or geographer, no other source other than the Bible, confirm that the city of Nazareth even existed in the 1st century AD. In fact, the expression Jesus of Nazareth is most likely a bad translation which means the one of the truth and city of Nazareth was likely named much later by the faithful or the opportunistic. The list goes on and on.
Ultimately, many of the traditions of Christ’s supposed birthday have absolutely nothing to do with Jesus Christ and instead came from other earlier Pagan traditions. And even if there had been a Jesus Christ, as much as I hate to break it to you, unlike the depiction on yearly Christmas cards, because he was born in the Middle East, Jesus Christ was most certainly not white!
Still, I’m a fan of Christmas. I enjoy family, friends, Christmas light displays, the Christmas trees, stockings, gifts, the classic Christmas songs, hot chocolate and pumpkin pie. But like many other skeptics I also celebrate the season knowing that those plastic Nativity «Jesus»es are actually more real than the Jesus they represent and his millions of Christians erect pagan symbols and practice pagan traditions while defending Christian saviour story, it is a chance for the rest of us, to simply smile warmly, offer them a cup of hot chocolate and wish them a «Merry, Merry Xmas!»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου