“Επιτύμβιον” (ή αλλιώς, Αν ο Μαντέλα ζούσε στην Ελλάδα)

http://stefivos.com/?p=4485

Πέθανες- κι ἔγινες καὶ σύ: ὁ καλός,
Ὁ λαμπρὸς ἄνθρωπος, ὁ οἰκογενειάρχης, ὁ πατριώτης.
Τριάντα ἕξη στέφανα σὲ συνοδέψανε, τρεῖς λόγοι ἀντιπροέδρων,
Ἑφτὰ ψηφίσματα γιὰ τὶς ὑπέροχες ὑπηρεσίες ποὺ προσέφερες.

Ἄ, ρὲ Λαυρέντη, ἐγὼ ποὺ μόνο τὄξερα τί κάθαρμα ἤσουν,
Τί κάλπικος παρᾶς, μιὰ ὁλόκληρη ζωὴ μέσα στὸ ψέμα
Κοιμοῦ ἐν εἰρήνῃ, δὲν θὰ ῾ρθῶ τὴν ἡσυχία σου νὰ ταράξω.

(Ἐγώ, μιὰ ὁλόκληρη ζωὴ μὲς στὴ σιωπὴ θὰ τὴν ἐξαγοράσω
Πολὺ ἀκριβὰ κι ὄχι μὲ τίμημα τὸ θλιβερό σου τὸ σαρκίο.)

Κοιμοῦ ἐν εἰρήνῃ. Ὡς ἤσουν πάντα στὴ ζωή: ὁ καλός,
Ὁ λαμπρὸς ἄνθρωπος, ὁ οἰκογενειάρχης, ὁ πατριώτης.

Δὲ θά ῾σαι ὁ πρῶτος οὔτε δὰ κι ὁ τελευταῖος.

Πάντα το θυμάμαι αυτό το ποίημα του Αναγνωστάκη όταν πεθαίνει κάποιος διάσημος, άσχετα με το αν ο νεκρός είναι κάθαρμα σαν τον Λαυρέντη ή κάποιος όντως σημαντικός άνθρωπος σαν το Μαντέλα. 

Το ποίημα θίγει κατά κύριο λόγο τη νεκρολαγνεία αυτών που μένουν πίσω, οι οποίοι πλακώνονται κατευθείαν στις θρηνολογίες και, στη σημερινή εποχή, στα πομπώδη συλλυπητήρια τηλεγραφήματα. 

Στις περισσότερες περιπτώσεις, όμως, καμία σχέση δεν έχουν αυτές οι εκδηλώσεις πένθους με την τιμή της υστεροφημίας του νεκρού όσο με την τυπολατρεία που επιβάλλει μια θέση, όπως του πρωθυπουργού μιας χώρας, καλή ώρα του Σαμαρά.

Δε μου βγάζεις από το μυαλό ότι τα επιτεύγματα του Μαντέλα εμπνέουν το Σαμαρά όσο ενέπνευσε ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ το Μάκαρο με τη μουστάκα και το πούρο. 

Το κομμένο ηλεκτρικό στα σπίτια, οι αυξανόμενες αυτοκτονίες, ο ξυλοδαρμός ανθρώπων που κατεβαίνουν σε πορείες, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των μεταναστών είναι μόνο ελάχιστα απ’ όσα μπορώ να σκεφτώ που θα καταδίκαζε ο Μαντέλα, ο οποίος υπήρξε ο ίδιος κατατρεγμένος, βασανισμένος και φυλακισμένος για 27 ολόκληρα χρόνια με την ταμπέλα του επικίνδυνου εγκληματία.

Η συγκυβέρνηση που καταδικάζει τη βία απ’ όπου κι αν προέρχεται, θα στείλει σήμερα τηλεγραφήματα κροκοδείλιων δακρύων για τον άνθρωπο που κάποτε είπε:

“Θα ήταν λάθος και μη ρεαλιστικό αν οι Αφρικανοί ηγέτες συνέχιζαννα κηρύσσουν την ειρήνη, όταν η κυβέρνηση απαντούσε στα ειρηνικά μας αιτήματα με βία”.

Φαντάσου να έλεγε κάτι τέτοιο στην Ελλάδα ένας μαύρος που αγωνίζεται για ίση μεταχείριση των πολιτών. Στην Ελλάδα του Δένδια, του Σαμαρά και του Φαήλου. Φαντάσου τη μοίρα που θα είχε αυτός ο άνθρωπος σε μια χώρα όπου η Χρυσή Αυγή σιγοντάρεται από την κυβέρνηση και την αστυνομία.

Επίλογος: από την αρχαιότητα και σε ολόκληρο τον κόσμο, η προσβολή της μνήμης ενός νεκρού θεωρείται μέγιστο έγκλημα, και καλώς θεωρείται ως τέτοιο.

 Κακώς όμως που δε θεωρείται το ίδιο εγκληματική και η υποκριτική θρηνολογία, που προσβάλλει στον υπέρτατο βαθμό τη μνήμη ενός νεκρού.