Οσο βαθαίνει η κρίση, τόσο καταρρέει η όποια αξιοπιστία είχε απομείνει στους πολιτικούς αλλά και στους δημοσιογράφους.
Στην έρευνα της Public Issue για την "Καθημερινή" (13.6.2010), το 80% των ελλήνων πολιτών θεωρεί όλους, πολλούς ή αρκετούς δημοσιογράφους διεφθαρμένους - επομένως δεν τους εμπιστεύεται.
Το Φεβρουάριο του 2003 μια έκθεση του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ (του
Πέτρου Λινάρδου - Ρυλμόν) για λογαριασμό της ΕΣΗΕΑ είχε συμπεράνει ότι το υπ' αριθμόν ένα ζήτημα που καθορίζει αποφασιστικά την αξιοπιστία -και συνεπώς την επιβίωση σε υγιείς βάσεις- των επιχείρησεων Ενημέρωσης, και φυσικά των δημοσιογράφων τους, είναι ο βαθμός (απ)εξάρτησής τους από τις "πηγές".
"Πηγές" στη δημοσιογραφική γλώσσα κυρίως λέμε τους ανθρώπους που κατέχουν υπεύθυνες θέσεις στους επίσημους θεσμούς μέσα κι έξω από τη χώρα, την πολιτική, την οικονομική, την κοινωνική ζωή, τον πολιτισμό, τις επιστήμες ή εν πάση περιπτώσει εκφράζουν αυθεντικά κοινωνικές τάσεις, ανησυχίες, ακόμα και απλές μαρτυρίες σε κρίσιμα ή μικρότερα γεγονότα δημοσίου ενδιαφέροντος.
Οι πληροφορίες και οι απόψεις των "πηγών" υποτίθεται ότι δεν "παπαγαλίζονται".
Πρέπει να ερευνώνται,
να διασταυρώνονται,
να ιεραρχούνται και
να σχολιάζονται από επαρκή επιτελεία αξιόπιστων και ηθικά ακέραιων δημοσιογράφων.
Για να λειτουργήσουν σχετικά ανεξάρτητα από την ασφυκτική επιρροή των "πηγών" και τους κάθε είδους μηχανισμούς "δημοσίων σχέσεων", προπαγάνδας κ.λπ, αλλά και για να αποστασιοποιούνται από τα συμφέροντα ή τις "ιδεολογικές προτιμήσεις" των ιδιοκτητών των Μέσων Ενημέρωσης, οι δημοσιογράφοι το 1998 (επί προεδρίας Αρ. Μανωλάκου στην ΕΣΗΕΑ) συνέταξαν και υπερψήφισαν ένα Κώδικα Επαγγελματικής Ηθικής και Κοινωνικής Ευθύνης.
Οι εργοδότες δεν τον έχουν αποδεχτεί.
Ηταν η εποχή που ο εκμαυλισμός της δημοσιογραφίας άρχιζε να παίρνει διαστάσεις κι η εικόνα του "λειτουργήματος" στην κοινή γνώμη θόλωνε επικίνδυνα:
* Οι κυβερνήσεις Ν.Δ και ΠΑΣΟΚ προσλάμβαναν αδιαφανώς και με πελατειακά κριτήρια όλο και περισσότερους (ήδη εργαζόμενους σε ιδιωτικά ή και δημόσια ΜΜΕ) δημοσιογράφους σε γραφεία Τύπου υπουργείων, Οργανισμών, ΔΕΚΟ, κάθε λογής "φορέων", τραπεζών, κ.λπ.
Ενώ παράλληλα το σύστημα των -επίσης πελατειακών κι αδιαφανών- διορισμών στα επίσημα δημόσια ΜΜΕ και στη Γενική Γραμματεία Τύπου και Πληροφορίων, καλά κρατούσε. Και σ' αυτές τις περιπτώσεις μεγάλο μέρος των δημοσιογράφων είχαν ήδη, ή εύρισκαν στην πορεία, κι άλλες δουλειές στον ιδιωτικό τομέα.
* Η συγκάλυψη της υπόθεσης με τα "μυστικά κονδύλια" -κυρίως του υπουργείου Εξωτερικών- (και) προς τον Τύπο, στις αρχές της δεκαετίας του '90, επέτρεψε τη μακροημέρευση και επέκταση του ίδιου μηχανισμού εξαγοράς συνειδήσεων δημοσιογράφων και παραπλάνησης της κοινής γνώμης στα "εθνικά θέματα".
* Τα γραφεία Τύπου του δημοσίου τομέα όπως και μεγάλες ή μικρότερες εταιρείες, απ' ευθείας ή μέσω άλλων ειδικευμένων επιχειρήσεων "επικοινωνίας", στρατοπέδευσαν σταδιακά στα ΜΜΕ (εκμεταλλευόμενα και την ανάπτυξη των εμπορικών τμημάτων των επιχειρήσεων Ενημέρωσης) και προσφέροντας ρεκλάμες, "δωράκια", "ταξιδάκια", "έτοιμα θέματα" και "χορηγίες", συνδιαμορφώνουν με τους ιδιοκτήτες των ΜΜΕ και πρόθυμους δημοσιογράφους την ενημερωτική ύλη των Μέσων.
Στον τομέα της "ψυχαγωγίας", του "αθλητισμού" και των "κοσμικών", οι "χορηγοί" και το marketing έχουν ήδη προβιβαστεί σε άτυπους αρχισυντάκτες μεγάλης μερίδας του Τύπου ("η εκπομπή είναι μια προσφορά της εταιρείας...").
Φέτος ξανάρθε στη δημοσιότητα η πολύχρονη σχέση της Siemens με τον Τύπο. Το ζήτημα το άνοιξε ο πρώην υπουργός Μεταφορών Χρ. Βερελής, μιλώντας (21.5) για κρυφά payroll και "δωράκια" της αμαρτωλής εταιρείας προς ορισμένους δημοσιογράφους.
Το Εποπτικό Συμβούλιο Δεοντολογίας της ΕΣΗΕΑ ζήτησε στις 30/5 από τη δικαιοσύνη, τη Βουλή, την κυβέρνηση ή όποιον άλλο έχει συγκεκριμένα στοιχεία να τα δώσει στη δημοσιότητα.
Αρκετοί, θέλοντας να βγάλουν από το κάδρο τα "δώρα" προς τους δημοσιογράφους, έκαναν λόγο για "αποπροσανατολισμό" από το κύριο ζήτημα που παραμένει η διαλεύκανση του σκανδάλου με τις μίζες των εκατομμυρίων ευρώ στα κόμματα εξουσίας, σε υπουργούς και στελέχη του κράτους και των οργανισμών τους οποίους προμήθευε (και προμηθεύει) ο γερμανικός κολοσσός. Λες και το ένα εμποδίζει τη διερεύνηση του άλλου...
Υστερα, στις 2.6, δημοσιοποιήθηκε μια από τις "χορηγίες" της τράπεζας Πειραιώς προς 63 (;) παράγοντες των ΜΜΕ, καλεσμένους της τράπεζας στο μουντιάλ της Νότιας Αφρικής.
Ως απάντηση στο σχετικό θόρυβο που δημιουργήθηκε στη δημοσιογραφική πιάτσα -που δεν έπεσε από τα σύννεφα- το "Ποντίκι" (10.6), έγραψε το εξής απίθανο σημείωμα:
"Θα λείψω για μια βδομάδα στη Νότια Αφρική, συμμετέχοντας σε μια ομάδα καλεσμένων της Τράπεζας Πειραιώς, προκειμένου να παρακολουθήσουμε τους αγώνες της Εθνικής Ομάδας ποδοσφαίρου, της οποίας μέγας χορηγός είναι η συγκεκριμένη τράπεζα.
Οποιο λαθραίο λαμόγιο, εκβιαστάκος, τυχοδιώκτης, υποκριτής συνάδελφος τραβάει κανένα ζόρι και θέλει να ρωτήσει λεπτομέρειες, εδώ είμαστε να απαντήσουμε σε όλα! Και πάντα επωνύμως!".
Ο τσαμπουκάς του (ανυπόγραφου) σημειώματος υπογραμμίζει την έκταση του νοσηρού φαινομένου των ασφυκτικών δεσμών της δημοσιογραφίας με την εξουσία.
Ο συντάκτης του ξέρει ότι η πρακτική είναι αποδεκτή από πολλούς στο συνάφι, καθώς και από τους πολυπληθείς οπαδούς της "ελεύθερης αγοράς", και δεν έχει κανένα δισταγμό να τη συνεχίσει. Τον βολεύει να θεωρεί αυτές τις πρακτικές νομιμοποιημένες "δημόσιες σχέσεις".
Στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής για τη Siemens, ο πρόεδρος της εταιρείας επικοινωνίας Civitas Γιώργος Φλέσσας δεν αρνήθηκε (11.6) ότι στο πλαίσιο της πολυετούς συνεργασίας του με τον κ. Χριστοφοράκο καλλιεργούσε τις επαφές του με τα ΜΜΕ και δημοσιογράφους, ειδικά όταν χρειάστηκε να αναλάβει το crisis management (διαχείριση κρίσεων).
λλωστε το ίδιο έκανε και για το προφίλ της Νέας Δημοκρατίας και άλλων πελατών του. Στην ίδια κατάθεσή του, ο κ. Φλέσσας αναφέρθηκε και στο έργο "επικοινωνίας" που ανέλαβε για λογαριασμό του Δ.Ν.Τ, επιβεβαιώνοντας (ένα μήνα μετά) τη σχετική αποκάλυψη της εφημερίδας "Δρόμος της Αριστεράς".
Στις 15.6 το Δ.Σ. της ΕΣΗΕΑ υποχρεώθηκε να ξαναθυμίσει σε ανακοίνωσή του την ύπαρξη του Κώδικα Δεοντολογίας.
Οτι δηλαδή, μεταξύ άλλων, "ο δημοσιογράφος οφείλει να μην επιδιώκει και να μη δέχεται οποιεσδήποτε παροχές σε χρήμα και είδος, που θίγουν την αξιοπιστία και την αξιοπρέπειά του και επηρεάζουν την ανεξαρτησία και την αμεροληψία του".
Η ΕΣΗΕΑ ζητά όλα τα στοιχεία των επαφών της Siemens, της Civitas και της τράπεζας Πειραιώς με δημοσιογράφους, επισημαίνοντας αυτοκριτικά πως "γνωρίζει ότι υπάρχει πρόβλημα δεοντολογίας και αναγνωρίζει ότι υπάρχουν ευθύνες και στα δημοσιογραφικά Σωματεία, που δεν προσπάθησαν αρκετά για την αντιμετώπισή του.
Δηλώνει, όμως, ότι δεν προτίθεται να συνεχίσει να ανέχεται αυτό το φαινόμενο, που διαβρώνει το επάγγελμα και το δικαίωμα των πολιτών στην αντικειμενική ενημέρωση".
Η ανακοίνωση της ΕΣΗΕΑ θάφτηκε από το σύνολο των ΜΜΕ (εκτός από την "Ε" και την "Αυγή"). Ο δε Γ. Φλέσσας, αφού στις 12.6 επιτέθηκε στους "άναδρους εργολάβους λάσπης" που "προσβάλλουν βάναυσα τη φήμη του", και απείλησε με αγωγές και μηνύσεις, στη συνέχεια -ως γνώστης του crisis management- άλλαξε ύφος:
"Η συνεργασία μας με τα μέσα ενημέρωσης και τους δημοσιογράφους λειτουργεί με διαφάνεια και επαγγελματισμό" (16/6).
Περιμένουμε λοιπόν διαφάνεια κι επαγγελματισμό και όχι κρύψιμο πίσω από "προσωπικά δεδομένα".
Ολοι οι δημοσιογράφοι που απασχολούνται στο δημόσιο να βγουν στο φως, βάσει του Π.Δ 60/1997.
Οι πολυθεσίτες του Δημοσίου να μείνουν σε μια μόνο δουλειά. Οσοι παραβιάζουν τον Κώδικα Δεοντολογίας να πεταχτούν εκτός ΕΣΗΕΑ.
Οσοι δουλεύουν στα γραφεία Τύπου και στις "δημόσιες σχέσεις" να βγουν επίσης εκτός ΕΣΗΕΑ, αφού κάνουν άλλη -μη δημοσιογραφική- δουλειά.
Να ελεγχθούν τα "Πόθεν Εσχες" των ανθρώπων του Τύπου και να επιληφθεί το ΣΔΟΕ για τις φανερές ή τις "μαύρες αμοιβές" από τους κάθε είδους "χορηγούς".
(Ελευθεροτυπία, 19/6/2010)
ΝΑ ΓΙΑΤΙ ΜΑΣ ΛΕΙΠΕΙ ΑΦΟΡΗΤΑ Η ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Επιστροφή στην αρχική
Ύστερα από ψηφοφορία, κατά πλειοψηφία τιμωρήθηκε ο εκδότης της εφημερίδας «Ποντίκι», Αντώνης Δελατόλας, από το πρωτοβάθμιο πειθαρχικό συμβούλιο της Ε.Σ.Η.Ε.Α.με διαγραφή δύο μηνών για τη συμμετοχή του στο… χλιδάτο ταξίδι της Τράπεζας Πειραιώς στη Νότιο Αφρική (Μουντιάλ) και με 8 μήνες διαγραφή για δημοσίευμα στην εφημερίδα του, το οποίο στοιχειοθετούσε παράβαση δεοντολογίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου