Σήμερα, που περισσότερο από ποτέ χρειάζονται τα σωματεία και ο συνδικαλιστικός αγώνας, η κατάστασή τους είναι αποκαρδιωτική. Ετσι οι εργαζόμενοι στερούνται ενός βασικού εργαλείου για την προστασία των δικαιωμάτων τους με αποτέλεσμα οι κυβερνήσεις να αφήνουν απολύτως ασύδοτους τους εργοδότες.

 Ο καπιταλισμός αλλάζει, εμείς; | Η Εφημερίδα των Συντακτών (efsyn.gr)

Οι εργασιακές συνθήκες δεν ήταν ποτέ το φόρτε του καπιταλισμού, ήδη από τον 18ο αιώνα και τις μανιφακτούρες της Βρετανίας, εκεί που άνθησε για πρώτη φορά η λεγόμενη οικονομία της αγοράς, στην οποία, σύμφωνα με τη φιλελεύθερη μυθολογία, συναντιόταν ο «ελεύθερος εργάτης» και ο «ελεύθερος εργοδότης» προκειμένου να συνάψουν σύμβαση εργασίας.

Η παιδική και η γυναικεία εργασία συμπλήρωναν τα κενά των θέσεων εργασίας δουλεύοντας ατέλειωτες ώρες σε ανθυγιεινές συνθήκες, έτσι ώστε να μένει το «κατιτίς» στον φιλεύσπλαχνο εργοδότη, δηλαδή αυτό που ο Μαρξ ονόμασε «υπεραξία».

Για τις συνθήκες στέγασης, διαβίωσης και διατροφής των εργατών ο Ενγκελς έχει αφιερώσει ένα ολόκληρο έργο, «Η κατάσταση της εργατικής τάξης στην Αγγλία», στο οποίο αναλύει εξαντλητικά την άθλια ζωή στο Μάντσεστερ και στις μεγάλες βιομηχανίες της εποχής στην πόλη.

Την Τετάρτη στην Ελλάδα του 2022 είχαμε ένα διπλό εργοδοτικό έγκλημα: στην πρώτη περίπτωση ένας 38χρονος, ο οποίος εκτελούσε εργασίες σε αποθήκη ηλεκτρονικού σουπερμάρκετ στην περιοχή του Μενιδίου, καταπλακώθηκε από ράφια και βρήκε ακαριαίο θάνατο. 

Στη δεύτερη, στα Μεταλλεία Βωξίτου της εταιρείας IMERYS στη Βάριανη, έχασε τη ζωή του ένας 40χρονος μηχανικός μετά την πτώση βράχου μέσα στην κεντρική στοά των Μεταλλείων. Εκεί, σύμφωνα με τους εργαζόμενους στην ίδια στοά, την οποία ονομάζουν και «Καμόρα», πριν από 19 χρόνια, το 2003, είχαμε και πάλι κατάρρευση από την οποία υπήρχαν θύματα.

Το βιβλίο του Ενγκελς γράφτηκε πριν από 178 χρόνια. Από τότε -παρότι έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι του καπιταλισμού, τον οποίο ο Ντέιβιντ Χάρβεϊ ονομάζει «χαμαιλέοντα» λόγω της ικανότητας προσαρμογής του στις εκάστοτε νέες συνθήκες- ελάχιστα έχουν αλλάξει ως προς τις συνθήκες εργασίας. 

Σήμερα μάλιστα ελέω νεοφιλελευθερισμού, τον οποίο πιστά υπηρετεί και η παρούσα κυβέρνηση των Μητσοτάκη - Χατζηδάκη - Γεωργιάδη, οι έλεγχοι των επιθεωρητών εργασίας έχουν σχεδόν μηδενιστεί, ενώ στο ίδιο σημείο κινδυνεύει να φτάσει και ο αριθμός τους. 

Η αποστελέχωση και κατά συνέπεια η διάλυση του ΣΕΠΕ ήταν από τα βασικά μελήματα της κυβέρνησης και από τα σημαντικά δώρα στην εργοδοσία.

Η συστηματική δυσφήμιση του συνδικαλισμού και των συνδικάτων επί χρόνια πρόσφερε σε σειρά κυβερνήσεων τη δυνατότητα να τα «ξεδοντιάσουν» και να τα μετατρέψουν σε ήρεμα κατοικίδια σαλονιού.

 Σήμερα, που περισσότερο από ποτέ χρειάζονται τα σωματεία και ο συνδικαλιστικός αγώνας, η κατάστασή τους είναι αποκαρδιωτική.

 Ετσι οι εργαζόμενοι στερούνται ενός βασικού εργαλείου για την προστασία των δικαιωμάτων τους με αποτέλεσμα οι κυβερνήσεις να αφήνουν απολύτως ασύδοτους τους εργοδότες.

Η πολυδιάσπαση των εργαζομένων και ο κατακερματισμός τους ανά κλάδο και ειδικότητα, τα πολύμορφα μισθολογικά καθεστώτα, αλλά και η χωρική ποικιλομορφία τους, η οποία επιδεινώθηκε με την πανδημία (τηλεργασία κ.λπ.), καθιστούν πλέον εξαιρετικά δύσκολη την οργάνωσή τους.

Η Αριστερά, αντί να μελετά και να επεξεργάζεται νέους τρόπους και μεθόδους οργάνωσης και αντίστασης στη νεοφιλελεύθερη λαίλαπα, επιδίδεται σε τακτικισμούς και διαχείριση της καθημερινότητας οδηγώντας από υποχώρηση σε υποχώρηση και από ήττα σε ήττα. 

Χωρίς μακροπρόθεσμο σχέδιο, χωρίς συγκεκριμένες προτάσεις που να ανταποκρίνονται στις παλιρροϊκές αλλαγές, χωρίς πρόβλεψη για ένα αύριο που αναμένεται με ελάχιστες θέσεις εργασίας λόγω της αντικατάστασής τους από μηχανές οι οποίες θα διαθέτουν τεχνητή νοημοσύνη.

Στο τι μπορούμε να κάνουμε για την ανάδειξη αυτών των προβλημάτων την απάντηση δίνει ο Μαρξ: 

«Πρέπει να κάνουμε την πραγματική καταπίεση ακόμα πιο καταθλιπτική, προσθέτοντας τη συνείδηση της καταπίεσης. 

Να κάνουμε το αίσχος ακόμα πιο ατιμωτικό, δημοσιοποιώντας το»! 

(«Κριτική της Εγελιανής Φιλοσοφίας του Κράτους και του Δικαίου»).