Το ξέπλυμα της αρχαιοκαπηλίας Μητσοτάκη: Έτσι άρπαξε τα αρχαία της “συλλογής” του και τα… “δώρισε” στο Μουσείο Χανίων! (φωτο – έγγραφα)

 

 

https://www.candiadoc.gr/2022/04/16/to-xeplyma-tis-archaiokapilias-mitsot/

Ξεπλένουν την αποδεδειγμένη αρχαιοκαπηλία του Κων. Μητσοτάκη- Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, πρώτος επισκέπτης του μουσείου χθες βράδυ, εκθείασε… τους γονείς τους για τη… “γενναιοδωρία” τους να “δωρίσουν” πριν 22 χρόνια τα αρχαία – προϊόντα αρχαιοκαπηλίας! – Τα έγγραφα και οι φωτογραφίες της υπόθεσης που θέλει το Μητσοτακέικο να ξεχάσουμε

Το νέο αρχαιολογικό μουσείο στα Χανιά, άνοιξε χθες τις πύλες του για να υποδεχτεί στην ουσία τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Τα επίσημα εγκαίνια θα γίνουν αργότερα, τον Ιούνιο.

Στο μουσείο, λοιπόν, πρώτος επισκέπτης ήταν ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης. Μάλλον είχε και οικογενειακούς λόγους να είναι εκεί, καθώς στο μουσείο υπάρχει ειδική πτέρυγα με τα αρχαία της συλλογής του (πατρός) Κωνσταντίνου Μητσοτάκη! Μια υπόθεση για την οποία ούτε η οικογένεια Μητσοτάκη ούτε ο ίδιος ο πρωθυπουργός και το σημερινό κράτος θα πρέπει να αισθάνονται και πολύ υπερήφανοι… Κι αυτό γιατί τα συγκεκριμένα αρχαία αντικείμενα αποδείχτηκαν από αρχαιολόγους της Κρήτης ως προϊόντα αρχαιοκαπηλίας!

Διαβάζουμε από τα σχετικά ρεπορτάζ τις δηλώσεις Κυριάκου Μητσοτάκη για τη… γενναιοδωρία των γονιών του (…) να δωρίσουν τη συλλογή, μετά όμως που αποδείχτηκε ότι ήταν από αρχαιοκαπηλία!

Στο νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων εκτίθεται και αξιόλογος αριθμός αντικειμένων της Συλλογής Κωνσταντίνου και Μαρίκας Μητσοτάκη, τα οποία χρονολογούνται από την 4η χιλιετία π.Χ. έως τον 3ο αιώνα μ.Χ. Πρόκειται για μια εξαιρετικά αξιόλογη συλλογή, που δωρήθηκε στο ελληνικό δημόσιο από την οικογένεια Μητσοτάκη και την οποία ο πρωθυπουργός θαύμασε στο χώρο που εκτίθεται μαζί με την αδερφή του και βουλευτή Χανίων της ΝΔ, Ντόρα Μπακογιάννη που ήταν επίσης παρούσα στην ξενάγηση.

«Ο δεύτερος λόγος που είμαι ιδιαίτερα συγκινημένος -γιατί να το κρύψωμεν άλλωστε- είναι το γεγονός ότι στο Μουσείο αυτό βρήκε τη θέση της η συλλογή Κωνσταντίνου και Μαρίκας Μητσοτάκη, η οποία είχε δωρηθεί από τους γονείς μου στο ελληνικό κράτος πριν από 22 χρόνια. Ο πατέρας μου, πάντα, και η μητέρα μου πίστευαν ότι η συλλογή αυτή πρέπει να αποτελέσει κτήμα του ελληνικού λαού και με πολύ μεγάλο ενθουσιασμό δώρισαν ολόκληρη πρακτικά τη συλλογή τους στο τότε Αρχαιολογικό Μουσείο. Σήμερα η συλλογή αυτή στεγάζεται στον πρώτο όροφο, σε έναν χώρο αντάξιο της σημασίας του.

Και πιστεύω ότι οι γονείς μου θα ήταν πολύ χαρούμενοι και πολύ υπερήφανοι αν είχαν τη δυνατότητα να δουν πώς εκτίθεται αυτή η συλλογή που γι’ αυτούς αποτέλεσε ένα έργο ζωής, άσχετα αν δέχτηκαν πολύ σκληρές επιθέσεις εκείνη την εποχή γι’ αυτή τους την πράξη. Και πάλι, λοιπόν, συγχαρητήρια και να είναι τυχερό και καλορίζικο το νέο μας Μουσείο. Όπως είπε και η υπουργός, αύριο και μεθαύριο η είσοδος θα είναι δωρεάν. Να έρθουν πρώτα από όλα οι Χανιώτες να το απολαύσουν, τα νέα μας παιδιά, τα σχολεία μας να το επισκεφθούν, να μάθουν περισσότερα για τον πολιτιστικό πλούτο της περιοχής των Χανίων.

Η αρχαιοκαπηλία

Την υπόθεση της αρχαιοκαπηλίας αποκάλυψαν δυο Κρητικοί αρχαιολόγοι, η Μαρία Βλαζάκη, από τα Χανιά, πρώην ΓΓ του υπουργείου Πολιτισμού, και ο Αντώνης Βασιλάκης από το Ηράκλειο. Προφανώς και οι δυο στοχοποιήθηκαν από την οικογένεια Μητσοτάκη και τους ανθρώπους της… Μετά την αποκάλυψη ότι αντικείμενα της αρχαιολογικής συλλογής Μητσοτάκη προέρχονταν από αρχαιοκαπηλία, ο ίδιος ο Κων. Μητσοτάκης αναγκάστηκε να “δωρίσει” στο ελληνικό δημόσιο τη συλλογή (…) κρατώντας μόνο μερικά ώστε να διατηρήσει την ιδιότητα… του συλλέκτη αρχαιοτήτων.

Στην υπόθεση έχουμε και με άλλες αφορμές αναφερθεί.

Θυμίζουμε:

Τα ύποπτα αρχαία της «συλλογής Μητσοτάκη» και η στοχοποίηση της Μ. Βλαζάκη από την οικογένεια…

Αρχαία Μητσοτάκη: Οι Κρητικοί αρχαιολόγοι που αποκάλυψαν την αρχαιοκαπηλία!- Η πρώτη επιστολή του Α. Βασιλάκη

Τα αρχαία Μητσοτάκη

Αξίζει να θυμηθούμε στο σημείο αυτό τι ανέφερε σε παλαιότερο ρεπορτάζ της η δημοσιογράφος Φωτεινή Λαμπρίδη, για το θέμα:

«Για όσους δεν θυμούνται, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, είχε πάρει άδεια συλλογέα και διατηρούσε τη συλλογή του στην οικεία του στα Χανιά. Όταν έγινε πρωθυπουργός, το Μουσείο Γουλανδρή, αποφάσισε να κάνει έκθεση με τα αντικείμενα τα προερχόμενα από τη συλλογή του. Η Οργανωτική Επιτροπή όμως που είχε συστηθεί για την διοργάνωση της έκθεσης, έστειλε μία επιστολή στο Μουσείο Ηρακλείου, η οποία στάθηκε μοιραία.

Ζητούσε από το Μουσείο να παραχωρήσει αρχαιότητες από τάφο στη Μεσαρά για να εκτεθούν πλάι σε εκείνες της συλλογής Μητσοτάκη η οποία περιλάμβανε κι εκείνη κομμάτια από τον ίδιο χώρο. Έτσι ανακαλύπτει ο τύπος το σκάνδαλο, μάλιστα το Ποντίκι κάνει ειδικό αφιέρωμα στις αποκαλύψεις. Τι είχε συμβεί; Η εφορεία είχε κάνει ανασκαφή στη Μεσαρά, και διέκοψε λόγω κακών καιρικών συνθηκών του χειμώνα. Όταν επέστρεψε, ανακάλυψε πως ευρήματα από τον τάφο είχαν κλαπεί.

Γίνεται η έκθεση στο Μουσείο Γουλανδρή λοιπόν χωρίς να παραχωρήσει αντικείμενα το μουσείο Ηράκλειου και λίγο αργότερα έρχεται το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία το οποίο συστήνει επιτροπή για να διερευνήσει αν όντως η συλλογή Μητσοτάκη περιλαμβάνει αρχαία από τον τάφο της Μεσαράς. Η επιτροπή βρίσκει τα αποδεικτικά στοιχεία, μεταξύ των οποίων ήταν μια χρυσή ταινία, η οποία ήταν η μισή στο μουσείο και υπόλοιπό της στη συλλογή Μητσοτάκη.

Ένα από τα μέλη της επιτροπής εκείνης, ως μέλος της εφορείας Χανίων, ήταν (μαντέψτε ποια!), η σημερινή γγ του υπουργείου Μαρία Βλαζάκη… Η εργασία αυτή της επιτροπής, ανάγκασε τον Κ.Μητσοτάκη να δωρίσει τη συλλογή του στο κράτος, κρατώντας 27 στοιχεία μόνο για να διατηρήσει την άδεια του συλλογέα

Η εργασία αυτή της επιτροπής, ανάγκασε τον Κ.Μητσοτάκη να δωρίσει τη συλλογή του στο κράτος, κρατώντας 27 στοιχεία μόνο για να διατηρήσει την άδεια του συλλογέα. Έβαλε και όρους που έγιναν δεκτοί, όπως να εκτεθούν σε ιδιαίτερο χώρο του μουσείου Χανίων και να υπάρχει επιγραφή με το όνομα του. Η συλλογή του είναι στο όνομα του ίδιου, της συζύγου του Μαρίκας και του γιου του Κυριάκου. Στα εγκαίνια μάλιστα, παρευρέθηκαν, τρεις υπουργοί πολιτισμού κι ένας πρώην πρωθυπουργός.

Ο Κ. Μητσοτάκης, η Ντόρα Μπακογιάννη, ο Θ. Πάγκαλος και ο Εύαγ. Βενιζέλος που μόλις είχε αναλάβει το υπουργείο. Ο Κ. Μητσοτάκης δήλωσε  «Θέλω να εκφράσω τη χαρά μου, γιατί η συλλογή μας γίνεται κτήμα του λαού των Χανίων και της Κρήτης. Τη συλλογή αυτή τη δημιουργήσαμε η γυναίκα μου και εγώ με αγάπη και θυσίες, αλλά και με κόπο και θυσίες. Δεν μπορώ να αποκρύψω ότι μας στοίχισε η συλλογή και πολλές πικρίες, γιατί δεχτήκαμε τελείως αδικαιολόγητες επιθέσεις, αλλά κλείνει αυτή η δυσάρεστη σελίδα της ελληνικής πολιτικής ζωής.»

Η συλλογή περιλαμβάνει 1.062 αρχαία αντικείμενα, τα οποία χρονολογούνται από το τέλος της 4ης χιλιετίας π.Χ. μέχρι τον 3ο αιώνα μ.Χ. Το μεγαλύτερο μέρος της προέρχεται από την Κρήτη και έχει εξακριβωθεί ότι πολλά από τα αντικείμενα προέρχονται από λαθρανασκαφές του 1979 – 1980 στην περιοχή της Μονής Οδηγήτριας».

Οι όροι της “δωρεάς”:

Να εκτεθεί η συλλογή σε ιδιαίτερο χώρο του μουσείου Χανίων και να υπάρχει επιγραφή με το όνομα του. Το υπ. Πολιτισμού δαπάνησε τότε 40 εκατ. δρχ. για τη διαμόρφωση της πτέρυγας που φιλοξενεί πολλά από 1.062 αντικείμενα της συλλογής (από 4ος αιωνας πΧ – 3ο αιώνα μ.Χ).

«Θέλω να εκφράσω τη χαρά μου γιατί έτσι η συλλογή μας γίνεται κτήμα του λαού των Χανίων και της Κρήτης στην πολιτιστική κληρονομιά που του ανήκει. Τη συλλογή αυτή τη δημιουργήσαμε με αγάπη, με φροντίδα, αλλά και με κόπο και με θυσίες», είπε τότε ο Κων. Μητσοτάκης και συνέχισε: «Δεν μπορώ να αποκρύψω ότι μας στοίχισε η συλλογή και πολλές πικρίες, γιατί δεχθήκαμε τελείως αδικαιολόγητες επιθέσεις, αλλά κλείνει αυτή η δυσάρεστη σελίδα της ελληνικής πολιτικής ζωής».

Τα εγκαίνια έκανε ο τότε υπουργός Πολιτισμού, Ευάγγελος Βενιζέλος, ενώ το «παρών» έδωσαν και ο τέως υπουργός Πολιτισμού, Θεόδωρος Πάγκαλος, αρκετοί βουλευτές της Κρήτης.

---

ΟΙ επιστολές Βασιλάκη

Την αποκάλυψη είχαν κάνει τότε, μετά την εξέταση στα αρχαία αντικείμενα, η κ. Βλαζάκη και ο Ηρακλειώτης αρχαιολόγος, Αντώνης Βασιλάκης. Μάλιστα ο κ. Βασιλάκης πρώτος εξέθεσε την οικογένεια Μητσοτάκη όταν, πριν καν συγκροτηθεί η επιτροπή με την πτώση της κυβέρνησης Μητσοτάκη, ακόμα από το 1991, είχε αποφανθεί ότι πρόκειται για προϊόντα αρχαιοκαπηλίας!

Ο ίδιος σε ένα άρθρο που εντοπίσαμε στο διαδίκτυο (Ρωγμές) , αναφέρει, παρουσιάζοντας και φωτογραφία:

“Το 1979-1980 έγινε μεγάλη αρχαιοκαπηλία στο προανακτορικό νεκροταφείο (3000-1800 π.Χ.) της Μονής Οδηγήτριας στα Αστερούσια. Η υπηρεσία ξεκίνησε ανασκαφή μετά την αρχική σύληση, αλλά τη διέκοψε λόγω χειμώνα. Η λαθρανασκαφή επαναλήφθηκε το χειμώνα και την άνοιξη του 1980. Τον Ιούλιο επαναλήφθηκε η ανασκαφή. Τα αρχαία της αρχαιοκαπηλίας κατέληξαν στη Συλλογή του Μητσοτάκη στα Χανιά. Αργότερα «δωρίστηκαν» στο Μουσείο Χανίων. Στην εικόνα ο τάφος μετά τη λαθρανασκαφή.

Την προέλευση των αρχαίων επιβεβαίωσαν επίσημα οι αρχαιοκάπηλοι-συλλέκτες το 1993. Ο φάκελος της υπόθεσης αρχειοθετήθηκε στο Εφετείο Χανίων το 1993.

Στην εικόνα ο κυκλικός τάφος μετά τον καθαρισμό του το 1980.

Μάλιστα στο βιβλίο του Ανδρέα Αποστολίδη «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο Αρχαιοτήτων», Άγρα 2005, σ. 234-235, επιβεβαιώνεται ότι ο κ. Βασιλάκης ήταν ο πρώτος που κατήγγειλε, και μάλιστα σε επίσημο έγγραφο, από το 1991 (με κυβέρνηση Μητσοτάκη) ότι τα αρχαία του τότε πρωθυπουργού προέρχονταν από απαρχαιοκαπηλία.

Παραθέτουμε το σχετικό απόσπασμα:

“1. Επιστολή Ντόλλης Γουλανδρή, 17-5-1991

«Ντόλλη Γουλανδρή

Κύριο Χ. Κριτζά, Έφορο των Αρχαιοτήτων

Διευθυντή Μουσείου Ηρακλείου

Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης προγραμματίζει το φθινόπωρο 1992 έκθεση της Συλλογής Κ. & Μ. Μητσοτάκη. Επειδή μεγάλος αριθμός των αντικειμένων της Συλλογής προέρχεται από το τάφο της Οδηγήτριας, η Οργανωτική Επιτροπή διατύπωσε την ευχή να συνεκτεθούν και όσα αντικείμενα προέρχονται από τον ίδιο τάφο και βρίσκονται στο Μουσείο Ηρακλείου.

Θα παρακαλούσα να μας γνωρίσετε, αν συμφωνείτε, προκειμένου να προβούμε στις σύννομες ενέργειες για την πραγματοποίηση της εν λόγω έκθεσης.

Επειδή τα αντικείμενα του Μουσείου Ηρακλείου δεν έχουν ακόμη δημοσιυθεί και δεν γνωρίζουμε τον ακριβή αριθμό τους, σε περίπτωση που αποδέχεσθε την πρόταση, παρακαλούμε να μας αποστείλετε σύντομο κατάλογο. Είναι αυτονόητο ότι τα λήμματα θα γραφούν απο τον ανασκαφέα ή τον υπεύθυνο για τη δημοσίευση του τάφου.

Με εκτίμηση

Ντόλλη Γουλανδρή»

2. Επιστολή Αντώνη Βασιλάκη

Από τον αρχαιολόγο που ανέσκαψε τον τάφο της Οδηγητρίας και τον έκλεψαν –και σύμφωνα με τον μείζονα αρχαιολογικό νόμο του ελληνικού κράτους του 1834, οτι οι αρχαιότητες στην Ελλάδα αποτελούν κρατική ιδιοκτησία, έκλεψαν το ελληνικό κράτος, η απάντηση ήταν:

«Τον ακριβή αριθμό των αντικειμένων από την Οδηγήτρια που εχουν περιέλθει στη Συλλογή πρέπει εμείς να τον πληροφορηθούμε, αντι να διαρωτώνται ποιος είναι ο ακριβής αριθμός των αντικειμένων απο την ίδια θέση που βρισκονται στο Μουσειο Ηρακλείου. Ακόμη διαρωτώμαι μήπως η Εφορεία Αρχαιοτήτων αντί να απαντήσει απευθείας πρέπει να παραπέμψει το θέμα στην Κεντρική Υπηρεσία […] γιατί τα αντικείμενα που βρίσκονται στη Συλλογή είναι προϊόν λαθρανασκαφής και αρχαιοκαπηλίας στο ταφικό συγκρότημα, που έγιναν στο διάστημα Νοέμβριος 1979-Μαιος 1980, αλλά ίσως και πριν».

Αντώνιος Βασιλάκης, Αρχαιολόγος με βαθμό Α΄”

Η κ. Βλαζάκη, όπως κι εγώ, σημειώνει τώρα ο κ. Βασιλάκης, ήμασταν μέλη της επιτροπής που πήγε στα Χανιά μετά την αλλαγή της κυβέρνησης το 1993 (πήγαμε τον Γενάρη του 1994). Και στη βίλα της οικογένειας Μητσοτάκη, στο Ακρωτήρι, ανοίξαμε τα κιβώτια με τα συσκευασμένα αρχαία από την έκθεση στο Μουσείο Γουλανδρή. Με εντολή της Μελίνας Μερκούρη, που είχε αναλάβει και πάλι υπουργός Πολιτισμού για μικρό διάστημα, μέχρι τον θάνατό της, και του Γενικού Γραμματέα ΥΠΠΟ το άνοιγμα των κιβωτίων έπρεπε να γίνει, όπως και έγινε, από επιτροπή. Τότε απέδειξα οριστικά και με αδιάσειστα στοιχεία την αρχαιοκαπηλική προέλευση πολλών αρχαίων της Συλλογής. Υπήρχαν κάποιοι που πίστευαν ότι εγώ έπραττα πολιτικά και όχι επιστημονικά και υπηρεσιακά, όπως είχα υποχρέωση από το νόμο ως δημόσιος λειτουργός και ως ανασκαφέας.