ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΗΛΕΚΤΡΑ ΒΙΣΚΑΔΟΥΡΑΚΗ
Μεγάλες μεταλλικές γλάστρες με φοίνικες τοποθετημένες σε επικλινείς επιφάνειες, μεταλλικές ζαρντινιέρες με φυτά που καίγονται κάτω από τον ήλιο και ασφυκτιούν από το καυσαέριο, προχειροβαμμένες λωρίδες ασφάλτου που το χρώμα τους ξεθωριάζει από το πέρασμα των ποδηλάτων και των πατημάτων των πεζών. Κόρνες, βρισιές και κομφούζιο στους δρόμους.
Επιβάτες με μάσκες στριμωγμένοι στα λεωφορεία και τα τρόλεϊ.
Αυτές είναι μόνο λίγες από τις εικόνες που μπορεί να αποκομίσει κάποιος που επισκέπτεται το κέντρο της Αθήνας και διαβαίνει τον «Μεγάλο Περίπατο».
Τα μεγάλα ερωτήματα
Τι πραγματικά είναι ο «Μεγάλος Περίπατος»; Σ’ αυτό το ερώτημα λίγοι ήταν αυτοί που συναντήσαμε και μας απάντησαν με θαυμασμό. «Είναι ωραία η αίσθηση να υπάρχει ελεύθερος δρόμος για τους πεζούς, αλλά η ταλαιπωρία για όλους τους υπόλοιπους είναι μεγάλη» είπαν. Οι ποδηλάτες αισθάνονται κάπως πιο ικανοποιημένοι, όπως και οι νέοι που χρησιμοποιούν τα πατίνια τους στις χρωματιστές λωρίδες των μεγάλων οδικών αρτηριών. Ήταν, άλλωστε, αίτημα των ποδηλατών και όσων κινούνται με πατίνια να έχουν ένα ξεχωριστό ρεύμα κυκλοφορίας.
Όμως τι συμβαίνει με τους οδηγούς; Αυτοί δυστυχώς κορνάρουν και βρίζουν γιατί τις ώρες αιχμής μένουν για πολλαπλάσιο χρόνο ακινητοποιημένοι επί της Πανεπιστημίου και στους κάθετους δρόμους. Οι δε επιβάτες των λεωφορείων και των τρόλεϊ που διέρχονται στην Πανεπιστημίου βλέπουν τους εαυτούς τους ως «σαρδέλες» να στριμώχνονται μέσα στους μικρούς χώρους των οχημάτων φορώντας μάσκες για να αποφύγουν να κολλήσουν κορωνοϊό. Η ειρωνεία είναι ότι ο «Μεγάλος Περίπατος» έγινε για να αποφύγουμε τον συνωστισμό και να γλιτώσουμε από τον κορωνοϊό!
Το ιστορικό του «Μεγάλου Περιπάτου»...
Την 21η Μαΐου 2020 εκδόθηκε μια Κοινή Υπουργική Απόφαση την οποία υπέγραφαν οι υπουργοί Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, Υγείας Βασίλης Κικίλιας, Εσωτερικών Τάκης Θεοδωρικάκος και ο υφυπουργός Υποδομών Γιάννης Κεφαλογιάννης, με την οποία το κέντρο της Αθήνας αποκλείστηκε και επιβλήθηκαν περιορισμοί στην κυκλοφορία για λόγους που σχετίζονται με την αντιμετώπιση του κινδύνου διασποράς του κορωνοϊού.
Η αντίφαση αυτής της κυβερνητικής απόφασης εδράζεται στο γεγονός ότι είχε πάψει η ισχύς τού κατ’ οίκον περιορισμού από την 4η Μαΐου 2020. Άρα ο κόσμος μπορούσε να κυκλοφορήσει χωρίς να στείλει το sms στο 13033, απλώς φορώντας τη μάσκα του. Κι ενώ οι κάτοικοι του Λεκανοπεδίου Αττικής μπορούσαν να επισκεφθούν στο κέντρο της πρωτεύουσας και οι κάτοικοι της Αθήνας μπορούσαν να κινηθούν ελεύθερα, θεσμοθετήθηκαν οι κυκλοφοριακοί περιορισμοί!
Πριν την έκδοση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης είχε ληφθεί και μια απόφαση από το δημοτικό συμβούλιο Αθηναίων με ημερομηνία 11 Μαΐου 2020, με την οποία είχε εγκριθεί η επιβολή προσωρινών κυκλοφοριακών ρυθμίσεων στην περιοχή του κέντρου της Αθήνας «λόγω συνδρομής επιτακτικών αναγκών για την αντιμετώπιση του σοβαρού κινδύνου δημόσιας υγείας που συνίστανται στη μείωση του κινδύνου διασποράς του κορωνοϊού σύμφωνα με τις πρότυπες ρυθμίσεις κυκλοφορίας και στάθμευσης του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου».
Η αρχική ιδέα
Τότε, σε μια συνεδρίαση - παρωδία, ο δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης επιχείρησε να συνδέσει το όραμά του για τον «Μεγάλο Περίπατο» περιμέτρου 6 χιλιομέτρων με το όραμα του αείμνηστου Αντώνη Τρίτση, της Μελίνας Μερκούρη για μια πρωτεύουσα που θα προσιδιάζει στη Ρώμη και τη Μαδρίτη, θα είναι σύγχρονη και ταυτόχρονα θα αναδεικνύει τα ξεχωριστά τοπόσημά της. Και η Αθήνα διαθέτει πολλά που μπορούν να πλέξουν το αφήγημα της σύνδεσης μιας σύγχρονης πόλης με την αρχαιότητα, καθώς η Ακρόπολη στέκει αγέρωχη και τα σοκάκια την ενώνουν με την Πνύκα, τη Ρωμαϊκή Αγορά, τους Αέρηδες, την περιοχή της Πλάκας, το νεκροταφείο του Κεραμεικού. Και με μια δρασκελιά μπορεί να φτάσει κάποιος στο κτήριο όπου στεγάζεται η Βουλή και λίγα μόλις μέτρα παραπέρα να θαυμάσει το κτήριο της Παλιάς Βουλής. Ας μην ξεχνάμε τον Εθνικό Κήπο, αλλά και τα ξεχωριστά μουσεία της Αθήνας.
Αυτή ήταν εν ολίγοις άλλη μια ιδέα για την ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων της Αθήνας. Μια ιδέα για την οποία αρχιτέκτονες χωροτάκτες και πολεοδόμοι, συγκοινωνιολόγοι και αρχαιολόγοι μόχθησαν επί πολλά χρόνια καταρτίζοντας τόμους μελετών, αλλά μόλις ένα μέρος αυτών υλοποιήθηκε. Ο «Μεγάλος Περίπατος», λοιπόν, θα ένωνε με όμορφες διαδρομές την Ιστορία αυτής της ξεχωριστής πόλης και θα την καθιστούσε βιώσιμη για τους κατοίκους και για τους επισκέπτες της. Όμως, ο «Μεγάλος Περίπατος» έμελλε να καταντήσει σε μέγιστο φιάσκο για την πόλη και τον Κώστα Μπακογιάννη ως δήμαρχό της.
Σκηνές από τη δεκαετία του 1980
Τα έργα ξεκίνησαν στις 14 και 15 Ιουνίου, που ήταν σαββατοκύριακο... Αλλά εκείνη η Δευτέρα 16 Ιουνίου που ξημέρωσε έμελλε να σηματοδοτήσει το μεγάλο φιάσκο του «Μεγάλου Περιπάτου», καθότι συνέπιπτε με την πρώτη μέρα των Πανελλαδικών εξετάσεων και τους γονείς να συνοδεύουν τα παιδιά τους στα εξεταστικά κέντρα. Όλοι οι δρόμοι πέριξ του κέντρου ήταν μπλοκαρισμένοι από ουρές οχημάτων και η κατάσταση θύμιζε σκηνές από την Αθήνα της δεκαετίας του 1980, όπου τα οχήματα ήταν για ώρες ακινητοποιημένα, με τους πεζούς να διασχίζουν κάθετα τους δρόμους. Κι αυτό γιατί δεν είχε γίνει ολοκληρωμένη συγκοινωνιακή μελέτη.
Τότε, υπό το βάρος της κατακραυγής, ο δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης αντιλήφθηκε ότι έπρεπε να υπάρχουν παρακαμπτήριες οδοί προκειμένου να εκτονώνεται όσο το δυνατόν περισσότερο ο κυκλοφοριακός φόρτος. Όμως ο μεγαλοϊδεατισμός του Κ. Μπακογιάννη για τον «Μεγάλο Περίπατο» φαίνεται να τον τύφλωσε και δεν του επέτρεψε να δει την ουσία. Ότι δηλαδή τα συγκρίσιμα μεγέθη του κυκλοφοριακού φόρτου πρέπει να είναι σε σχέση με την κυκλοφορία της αντίστοιχης περιόδου του 2019 και όχι των ημερών της καραντίνας, που στην Αθήνα δεν κυκλοφορούσε ψυχή...
Και να σκεφτεί κάποιος ότι η πρόταση του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου ως προς την εφαρμογή των νέων κυκλοφοριακών ρυθμίσεων κόστιζε στον δήμο Αθηναίων 415.000 ευρώ. Το έργο με τον τίτλο «Πρότυπο Γεωχωρικό Παρατηρητήριο Περπατησιμότητας Δήμου Αθηναίων» περιλαμβάνει ό,τι αφορά την καταγραφή της κίνησης των πεζών στην περίμετρο 6 χιλιομέτρων που καλύπτει ο «Μεγάλος Περίπατος».
Οι πανάκριβες αναθέσεις
Και σαν να μην έφτανε αυτό, ο «Μεγάλος Περίπατος» έπρεπε να πάρει χρώμα και να στολιστεί με μεγάλες γλάστρες, φοίνικες, χαμηλή βλάστηση και παγκάκια. Κι όλα αυτά έπρεπε να γίνουν γρήγορα, γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι γίνονταν για την αποφυγή της μετάδοσης του κορωνοϊού. Έτσι, λοιπόν, ο Κ. Μπακογιάννης έπρεπε να «προλάβει». Έτρεξε, λοιπόν, να κάνει διαγωνισμούς προμηθειών αξιοποιώντας την πλειοψηφία που έχει η παράταξή του στην Οικονομική Επιτροπή του Δήμου Αθηναίων.
Οπότε, χρησιμοποιώντας τις διατάξεις για τις επισπευσμένες διαγωνιστικές διαδικασίες, που επιτρέπονται από τη νομοθεσία μόνο, όμως, σε ό,τι αφορά την προστασία της υγείας από τον κορωνοϊό, ο Κώστας Μπακογιάννης έτρεξε να αξιοποιήσει την ευκαιρία για έναν fast track διαγωνισμό ύψους 1.108.165,8 ευρώ για την προμήθεια σε ζαρντινιέρες, των οποίων η τιμή μονάδας κυμαίνεται από 506,55 έως 4.605 ευρώ. Τα απλά παγκάκια είχαν τιμή μονάδας 1.473 ευρώ, ενώ παγκάκι με ζαρντινιέρα είχε τιμή μονάδος 5.249,7 ευρώ! Οι φοίνικες τύπου «Ουασιγκτόνια» είχαν τιμή μονάδας από 1.640 ευρώ έως και 3.088 ευρώ. Η λοιπή βλάστηση κυμαίνεται σε χαμηλές τιμές μονάδας. Όμως αίσθηση προκαλεί το ποσό των 14.476 ευρώ για τη διάρκειας δύο μηνών συντήρηση των φυτών και των δέντρων! Ο διαγωνισμός κατακυρώθηκε στον προμηθευτή στις 2 Ιουνίου 2020. Ακολούθησε δεύτερος διαγωνισμός με την ίδια επισπευσμένη διαδικασία ύψους 897.689,32 ευρώ για τα χρώματα του οδοστρώματος -που πλέον ξεβάφουν- και την οδοσήμανση. Ο δεύτερος διαγωνισμός κατακυρώθηκε την 5η Ιουνίου 2020.
Ο πρόχειρος σχεδιασμός
Όμως, μαζί με το υψηλό κόστος στην προμήθεια του εξοπλισμού και χρωμάτων για την άσφαλτο, μαζί με την «κοπτοραπτική» στις προϋπάρχουσες συγκοινωνιακές μελέτες και την εκπόνηση νέων εν είδει ασκήσεων επί χάρτου εις βάρος των πολιτών, μαζί με την ταλαιπωρία των διερχόμενων από το κέντρο της Αθήνας, μαζί με τις αντιδράσεις των καταστηματαρχών, των επιχειρηματιών και των εμπόρων, εγείρεται ένα σοβαρό ζήτημα που αφορά το κράτος δικαίου, που σχετίζεται με τη λήψη αποφάσεων επί χρήσης δημοσίου αγαθού. Σ’ αυτό το ανοιχτό ερώτημα ο δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης δεν έχει ακόμη απαντήσει τίποτα επί της ουσίας.
Ο ίδιος, μετά από σωρεία παλινωδιών και πρόχειρων αποφάσεών του, αναγκάστηκε να εκκινήσει διαδικασία διαβούλευσης με τις δημοτικές παρατάξεις της αντιπολίτευσης και τους εμπλεκόμενους φορείς της πόλης. Στα μέσα Ιουλίου αναγκάστηκε να εξετάσει τους ακραίους κυκλοφοριακούς περιορισμούς, που είχαν δραματικές επιπτώσεις για την τοπική οικονομία και επέφεραν μεγάλο βάρος ταλαιπωρίας στους πολίτες. Οπότε αναγκάστηκε να «απελευθερώσει» κάποιους δρόμους από την απαγόρευση διέλευσης, στάσης και στάθμευσης των οχημάτων. Πρόκειται για τις οδούς Αθηνάς, Ερμού, Πεσμαζόγλου και Σοφοκλέους, Ευριπίδου, Αγίων Θεοδώρων, Δραγατσανίου, Παπαρρηγοπούλου έως την Παλαιών Πατρών Γερμανού. Επίσης, απελευθερώθηκαν οι οδοί Αριστείδου, Χρήστου Λαδά έως την πλατεία Καρύτση, Καραγιώργη Σερβίας από την πλατεία Συντάγματος έως την οδό Βουλής και ακολούθως την οδό Κολοκοτρώνη. Στην περιοχή της Πλάκας η κυκλοφορία των οχημάτων επιτρέπεται στις οδούς Ξενοφώντος, Νίκης, Απόλλωνος, Σκούφου και Ναυάρχου Νικοδήμου.
Η συναίνεση με τον Π. Γερουλάνο
Στην τελευταία συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου, υπό το βάρος των πιέσεων της αντιπολίτευσης ο Κ. Μπακογιάννης αναγκάστηκε να δεχθεί και αλλαγές στη χάραξη του ποδηλατόδρομου επί της Πανεπιστημίου! Έτσι, λοιπόν, είπε πως «προχωράμε στη διατήρηση των λωρίδων κυκλοφορίας για τα Ι.Χ. σε τρεις και στην προσθήκη επιπλέον μίας λωρίδας για τη διέλευση των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, αυστηρά οριοθετημένης». Ο Κ. Μπακογιάννης για να δείξει, όμως, ότι έχει συναινετική διάθεση, «επέτρεψε» στον επικεφαλής της παράταξης «Αθήνα Είσαι Εσύ» Παύλο Γερουλάνο να καταθέσει αυτός την πρόταση για παραχώρηση μίας πρόσθετης λωρίδας στην Πανεπιστημίου προκειμένου ως δήμαρχος να μην εκτεθεί περαιτέρω στην μήνιν των πολιτών και των καταστηματαρχών για τους πειραματισμούς του που μόνο ταλαιπωρία φέρνουν. Ο Κ. Μπακογιάννης αρκέστηκε μόνο να πει ότι δεν είχε προβλεφθεί η αύξηση κατά 15% του κυκλοφοριακού φόρτου στην Πανεπιστημίου και γι’ αυτό πρέπει να μελετηθεί εκ νέου η διευκόλυνση διέλευσης των οχημάτων.
Αυτό που «ξέχασε» ο Γ. Πατούλης
Κι ενώ ο ίδιος επιμένει στη διαμόρφωση της Πανεπιστημίου ως τη ναυαρχίδα των οδών για τον «Μεγάλο Περίπατο», μάλλον κάτι δεν του εξήγησε σωστά ο «έτερος ξενοδόχος», ο περιφερειάρχης Αττικής Γιώργος Πατούλης. Ο τελευταίος «ξέχασε» ότι οι όποιες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις επί της Πανεπιστημίου ανήκουν στην αρμοδιότητα της Περιφέρειας Αττικής. Του το υπενθύμισε, όμως, η Νομική Υπηρεσία της Περιφέρειας Αττικής με μια γνωμοδότηση - καταπέλτη, η οποία προκάλεσε τις έντονες αντιδράσεις των αντιπολιτευόμενων παρατάξεων, αναγκάζοντας τον Γ. Πατούλη να παραδεχθεί ότι όντως έχει αρμοδιότητα για τις κυκλοφοριακές ρυθμίσεις επί του πρωτεύοντος οδικού δικτύου.
Το πόρισμα - καταπέλτης
Συγκεκριμένα, η γνωμοδότηση της Νομικής Υπηρεσίας της Περιφέρειας Αττικής αναφέρει ότι «εργασίες και κυκλοφοριακές μεταβολές στο ‘πρωτεύον οδικό δίκτυο’ εμπίπτουν στις μητροπολιτικές αρμοδιότητες της Περιφέρειας Αττικής με βάση τον ‘Καλλικράτη’ (Ν. 3852/2010)». Ακολούθως, αναφέρει ότι «τα κυκλοφοριακά μέτρα εκ του περιεχομένου τους έχουν μόνιμο χαρακτήρα» και «δεν σχετίζονται άμεσα και αποκλειστικά με την αποφυγή κινδύνου εμφάνισης ή διάδοσης του κορωνοϊού, αλλά αποτελούν έργα ανάπλασης μιας περιοχής ακόμη κι αν έχουν πιλοτικό χαρακτήρα».
Επίσης, η Νομική Υπηρεσία της Περιφέρειας Αττικής επισημαίνει ότι τα κυκλοφοριακά μέτρα «δεν εξειδικεύονται, αλλά έχουν γενικό και αόριστο περιεχόμενο», «δεν αφορούν τον περιορισμό κυκλοφορίας των οχημάτων, αλλά σχετίζονται με τον καθορισμό χώρων και την εκτέλεση έργων ανάπλασης (τοποθέτηση κατασκευών με καλλωπιστικά φυτά, παγκάκια, φωτιστικά, βαφή οδοστρωμάτων) και τον καθορισμό χώρων αποκλειστικής κυκλοφορίας πεζών (πεζόδρομοι) ή οχημάτων (λεωφορειόδρομοι, ποδηλατόδρομοι)».
Η πραγματική ευθύνη
Η Νομική Υπηρεσία της Περιφέρειας Αττικής κάνει μια αυστηρή υπόμνηση στην υφιστάμενη νομοθεσία, βάσει της οποίας «για την περίπτωση του οδικού δικτύου των δήμων της Αττικής που έχει χαρακτηριστεί ως ‘βασικό, ορίζεται ότι οι σχετικές μελέτες που εκπονούνται από τις Υπηρεσίες Κυκλοφορίας του υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύου ή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και οι σχετικές αποφάσεις λαμβάνονται από τις κατά τόπους αρμόδιες Περιφερειακές Αστυνομικές Διευθύνσεις ή Διευθύνσεις της Τροχαίας, δηλαδή από όργανα του υπουργείου Δημόσιας Τάξης».
Τέλος, η Νομική Υπηρεσία της Περιφέρειας Αττικής υπενθυμίζει με βάση τη νομοθεσία ότι «απαιτείται και η σύμφωνη γνώμη του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών (ΟΑΣΑ) για τις κυκλοφοριακές ρυθμίσεις», «ενώ για τη δημιουργία λωρίδων αποκλειστικής χρήσης από τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς απαιτείται απόφαση του υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων μετά από εισήγηση του ΟΑΣΑ και με βάση μελέτες που εκπονούνται από αυτόν».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου