Στη «Δίκη» ο Φραντς Κάφκα περιέγραφε την αγωνιώδη προσπάθεια ενός ανθρώπου να εξέλθει από ένα σκληρό, άκαμπτο, αδυσώπητο σύστημα εξουσίας που τον κρατούσε δέσμιο -κυρίως νοητικά και ψυχικά- χωρίς να γνωρίζει τον ακριβή λόγο. Εν αντιθέσει με τον ήρωα του «Πύργου», όπου ο ήρωας επιχειρεί να προσεγγίσει, να εισέλθει και να κατανοήσει την εξουσία, στη «Δίκη» καταγράφεται η προσπάθεια απεμπλοκής από τα γρανάζια της εξουσίας.
Έχουν περάσει σχεδόν εκατό χρόνια από την κυκλοφορία των δύο αυτών (ανολοκλήρωτων) βιβλίων, μα η αίσθηση που αποπνέουν παραμένει αναλλοίωτη.
Οι τεχνικές και τεχνολογικές συνθήκες μπορεί να έχουν αλλάξει το περίβλημα της επιβολής και της κυριαρχίας της εξουσίας, μα οι μέθοδοι παραμένουν ίδιες και απαράλλακτες. Ο Κάφκα έθετε μάλιστα το ζήτημα της δικαιοσύνης σε κεντρικό σημείο, καθώς εξέταζε πώς αυτή επιβάλλεται ευθέως ή διά της τεθλασμένης.
Κι αν στον «Πύργο» το ζήτημα της πρόσβασης στον Νόμο, και ακολούθως στο δύστροπο Δίκαιο, αναλύεται στην παραβολή με τον Φύλακα, στη «Δίκη» το όλο πλαίσιο καταγράφεται εφιαλτικά.
Ο Γιόζεφ Κ. προσπαθεί να πληροφορηθεί για τις κατηγορίες που τον βαραίνουν κι όταν συνειδητοποιεί πως κάθε απόπειρα είναι εκ των προτέρων ατελέσφορη, στρέφεται σε φίλους και γνωστούς που μπορούν να επηρεάσουν την έκβαση της άγνωστης δίκης με παράπλευρο τρόπο. Επιχειρεί να αξιοποιήσει φορείς της τέχνης και της θρησκείας, μα αποτυγχάνει ξανά.
Και ο κόπος του να βάλει με εξωτερικά μέσα εναντίον του συστήματος που τον κρατά δέσμιο καταλήγει σε έναν το ίδιο αινιγματικό και απαξιωτικό θάνατο σε ένα λατομείο.
Έναν αιώνα αργότερα μεταφερόμαστε σε μια χώρα που διαφέρει πολιτιστικά και πολιτισμικά από την Αυστροουγγαρία του 1920. Στην Ελλάδα του Κυριάκου Μητσοτάκη οι κυβερνώντες χρησιμοποιούν τον θεσμό της Δικαιοσύνης για την επιβολή γενικευμένης σιωπής ώστε να μην κρίνονται οι πράξεις του ιδιότυπου καθεστώτος που οικοδομούν.
Διαδηλωτές συλλαμβάνονται στον «σωρό» αφού έχουν δαρθεί ανηλεώς από τους «απελευθερωμένους» αστυνομικούς του Χρυσοχοΐδη και αναγκάζονται από πρόθυμους δικαστικούς να υποφέρουν ένα τεράστιο οικονομικό και ψυχολογικό βάρος μέχρι να κατακτήσουν το τεκμήριο της αθωότητας. Είναι οι σύγχρονοι πρωταγωνιστές της καφκικής «Δίκης».
Άλλοι πολίτες, ακόμα και δικαστικοί, επιχειρούν να εισέλθουν στον σκληρό πυρήνα του συστήματος Δικαιοσύνης, να τον επηρεάσουν και να επιβάλουν το δίκαιο. Ωστόσο, διώκονται ανηλεώς, συκοφαντούνται και εξαντλούνται από το σύστημα της σιωπής.
Είναι οι σύγχρονοι Κ. στον «Πύργο» του 2020.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου