Γεγονός πρώτο. Πριν λίγα χρόνια επισκέπτομαι τη χώρα του.
Συζητώ με τον ανιψιό μου, ετών πέντε, για το σχολείο του, τα αγαπημένα του μαθήματα, τους φίλους του και τις αγαπημένες ασχολίες τους. Μου δείχνει φωτογραφίες της τάξης του. Ένα σύνολο πολυεθνικό και πολυφυλετικό απεικονίζεται. Τον ρωτώ με ποια παιδιά παίζει στο διάλειμμα. Μου αναφέρει, μεταξύ άλλων, ένα παιδί με χαρακτηριστικό «τα μαύρα του μαλλιά».
Διατρέχω τα κεφαλάκια των μικρών παιδιών, του ζητώ να μου υποδείξει για ποιο παιδί μιλάει, του δείχνω δύο που έχουν καστανά μαλλιά. Μου απαντά αρνητικά. Ο ανιψιός μου παίρνει τη φωτογραφία αποφασιστικά και ελαφρώς απηυδισμένος και μου δείχνει με το δάχτυλο ένα «μαυράκι». «Αυτός είναι ο φίλος μου» λέει.
Κι εγώ σιωπώ.
Γεγονός δεύτερο. Μέρες Πάσχα του 2009 περπατάμε με την παρέα μου στην Times Square της Νέας Υόρκης. Οι φωτεινές επιγραφές φωτίζουν το βράδυ και το εντυπωσιακό σκηνικό ολοκληρώνεται από τις χιλιάδες κόσμου που έχουν κατακλύσει την περιοχή. Δυσκολεύεσαι να περπατήσεις.
Η δε Νέα Υόρκη, γεμάτη ακόμα με πανηγυρικές αφίσες και memorabilia από την πρόσφατη εκλογή του Μπάρακ Ομπάμα στην προεδρία των ΗΠΑ, έμοιαζε σε έναν άσχετο τουρίστα με πόλη που αναπνέει άλλον αέρα.
Στην πλατεία βρίσκονταν και πολλά σχολεία και τα δεκάδες παιδιά ακολουθούσαν τα σημαιάκια των ξεναγών και των δασκάλων τους για να μην χαθούν μέσα στο τεράστιο πλήθος. Ξαφνικά, εμφανίζεται ένας κλοιός αστυνομικών, που κινείται προς μια κατεύθυνση - αδυνατούμε να δούμε τι περικλείουν. Φαίνεται μόνο ένα σημαιάκι. Ο κλοιός μας πλησιάζει, κοιτάμε πάνω από τους ώμους των αστυνομικών και αντικρίζουμε ένα τσούρμο «μαυράκια», αποσβολωμένα, να κοιτούν ψηλά τις φωτεινές ρεκλάμες. Κοιτούσαν, βέβαια, μόνο εκείνες που ήταν πολύ ψηλά - το ύψος ενός δεκάχρονου δεν φτάνει ούτε κατά διάνοια το ύψος ενός νταβραντισμένου αστυνομικού της Νέας Υόρκης.
Τα δύο αυτά γεγονότα εξηγούν από μόνα τους τον παραλογισμό και την κατασκευή του ρατσισμού. Στο πρώτο φαίνεται ξεκάθαρα ότι στα μάτια ενός παιδιού το χρώμα του δέρματος δεν παίζει απολύτως κανέναν ρόλο. Όλα τα παιδιά βλέπουν τα άλλα παιδιά ισότιμα και τα ξεχωρίζουν βάσει στοιχείων με τα οποία ξεχωρίζουν και τα άτομα της ίδιας φυλής.
Ρατσιστής, λοιπόν, σίγουρα δεν γεννιέσαι.
Με το δεύτερο γεγονός εξηγείται ο δομικός χαρακτήρας του ρατσισμού στην αμερικανική επικράτεια. Κατασκευάζουν κινδύνους βάσει χρώματος, διαχωρίζουν, στοχοποιούν.
Μικρά παιδιά. Ρατσιστής, λοιπόν, γίνεσαι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου