Εσθονία: Από τον Χίτλερ στα open data!!-ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ

http://www.analystsforchange.org/2017/09/open-data.html?utm_source=feedburner&utm_medium=twitter&utm_campaign=Feed%3A+analystsforchange%2FzFQj+%28Αnalysts+for+Change%29

Πώς η μικρή χώρα των μόλις 1,3 εκατ. κατοίκων πρωταγωνιστεί τις τελευταίες ημέρες στην επικαιρότητα, όχι για όσα έχει πετύχει, αλλά για όσα προωθεί ανεπιτυχώς μέσα σε ένα πλαίσιο μετασοβιετικών αντικομμουνιστικών εμμονών

Του Γιώργου Σκαφιδά

Μια μικρή χώρα μόλις 1,3 εκατ. κατοίκων, μια «γωνίτσα» στις όχθες της Βαλτικής, βρέθηκε να πρωταγωνιστεί τις τελευταίες ημέρες στην καθ’ ημάς ειδησεογραφία για όλους τους λάθος λόγους. 

Όχι για όλα εκείνα τα θαυμαστά που όντως έχει επιτύχει σε κοινωνικό-οικονομικό-τεχνολογικό επίπεδο (αν και η μισή χωρίς τηλέφωνο μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του 1990). 

Αλλά για κάποια άλλα αμφιλεγόμενα (την εξίσωση του κομμουνισμού με το ναζισμό) τα οποία προωθεί ανεπιτυχώς μέσα σε ένα πλαίσιο μετασοβιετικών αντικομμουνιστικών εμμονών.

Ο εσθονικός αντικομμουνισμός έχει, ωστόσο, τις ρίζες του στο ένοχο παρελθόν, σε αυτό που κάποιοι Εσθονοί ονομάζουν «50 χρόνια σοβιετικής κατοχής» (1944-1991) και κάποιοι Ρώσοι «εθελοντική ένταξη στη σύνθεση της ΕΣΣΔ», αλλά και ακόμη παλαιότερα. 

Στον απόηχο της Οκτωβριανής Επανάστασης του 1917, οι Εσθονοί έμελλε να ντυθούν στα «λευκά» (τα αντικομμουνιστικά και αντισημιτικά του Λευκού Στρατού) και να πολεμήσουν ενάντια στους «κόκκινους» μπολσεβίκους με τη στρατιωτική υποστήριξη των Βρετανών. 

Είχαν φτάσει, μάλιστα, στο σημείο να πολιορκήσουν και την Αγία Πετρούπολη (τότε Πέτρογκραντ) το 1919. 

Την Αγία Πετρούπολη βέβαια δεν κατάφεραν να την πάρουν (ας όψεται ο Τρότσκι). 

Αυτό που κατάφεραν ωστόσο ήταν να παραμείνουν «ανεξάρτητοι», εκτός ΕΣΣΔ.

Την περίοδο του μεσοπολέμου, η χώρα παραπαίει μεταξύ κεντροδεξιάς, ακροδεξιάς και πολιτικής αστάθειας, περνώντας τα περισσότερα χρόνια υπό την ηγεσία ενός «πραγματιστή» πολιτικού ονόματι Κονσταντίν Πατς. 

Η αυγή του Β Παγκοσμίου Πολέμου βρίσκει την Εσθονία «προσαρτημένη» στη σοβιετικής σφαίρα επιρροής, στη βάση όσων είχαν συμφωνήσει (πάνω και κάτω από το τραπέζι) οι Ρίμπεντροπ και Μόλοτοφ τον Αύγουστο του 1939. 

Το καλοκαίρι του 1940 οι δυνάμεις του Στάλιν περνούν στα εσθονικά εδάφη, όπου θα παραμείνουν για περίπου έναν χρόνο.

Τον Ιούλιο του 1941, με το γερμανοσοβιετικό Σύμφωνο μη Επίθεσης να έχει πια παραβιαστεί από τον Χίτλερ, οι ναζιστικές δυνάμεις εισβάλλουν στη χώρα της Βαλτικής. 

Οι Εσθονοί τους υποδέχονται ως «απελευθερωτές από τον σοβιετικό ζυγό». 

Χιλιάδες άνδρες σπεύδουν να ενταχθούν εθελοντικά στο γερμανικό στρατό.

Το φθινόπωρο του 1942 δημιουργείται η πρώτη «εσθονική λεγεώνα» στις τάξεις των Waffen SS με τη συμμετοχή περίπου 1.300 ανδρών. 

Αποτελούμενο από περίπου 800 Εσθονούς, το ναζιστικό τάγμα Narwa αναλαμβάνει δράση το 1943 στο μέτωπο της Ουκρανίας. Εν τω μεταξύ, άλλοι περίπου 12.000 Εσθονοί έχουν στρατολογηθεί στις δυνάμεις των SS, ενώ το Μάιο του 1943 δημιουργείται και ακόμη μία, αμιγώς εσθονική ναζιστική ταξιαρχία (η 3rd Waffen-SS Brigade).

Το Φεβρουάριο του 1944, ο Γιούρι Ούλουοτς, τελευταίος πρωθυπουργός της χώρας πριν το ξέσπασμα του Β Παγκοσμίου, απευθύνει ραδιοφωνικό διάγγελμα καλώντας όλους τους γεννηθέντες μεταξύ 1904 και 1923 Εσθονούς να καταταγούν στις ναζιστικές δυνάμεις για να πολεμήσουν ενάντια στη σοβιετική απειλή. 

Περίπου 38.000 άνδρες ανταποκρίνονται, ανεβάζοντας στις 70.000 το συνολικό αριθμό των Εσθονών που πολέμησαν δίπλα στους ναζί στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο.

Όσο για τη δράση των συγκεκριμένων ανδρών… Εσθονικές δυνάμεις κατηγορούνται πως διέπραξαν εγκλήματα πολέμου στα εδάφη της Λευκορωσίας το 1943, στο πλαίσιο επιχειρήσεων με την κωδική ονομασία  Winterzauber («Μαγεία του Χειμώνα») και Heinrich. 

Πάνω από 180 χωριά καταστράφηκαν και περισσότεροι από 15.000 ντόπιοι έπεσαν νεκροί στις εν λόγω επιχειρήσεις, με τις καταγγελίες να κάνουν λόγο ακόμη και για ανθρώπους που καίγονταν ζωντανοί μέσα σε καλύβες.

Περίπου την ίδια ώρα, πίσω στην Εσθονία, οι κατοχικές δυνάμεις έστηναν στον τοίχο Εβραίους και κομμουνιστές, με τη συμμετοχή πλήθους ντόπιων καταδοτών. 

Λέγεται μάλιστα πως η τάση που υπήρχε στη χώρα μεταξύ του πλειοψηφίας του πληθυσμού ήταν όντως αντισημιτική-αντικομμουνιστική. Περίπου 1.000 Εβραίοι της Εσθονίας και άλλοι 10.000 Εβραίοι της Ανατολικής Ευρώπης εκτιμάται ότι βρήκαν τον θάνατο εντός των εσθονικών συνόρων, στο πλαίσιο μαζικών εκτελέσεων ή σε κάποιο από τα συνολικά 22 στρατόπεδα συγκέντρωσης που είχαν στήσει οι ναζί στη χώρα. 

Ο ιστορικός Meelis Maripuu υπολογίζει σε περίπου 30.000 τα θύματα των ναζί στην Εσθονία κατά τον Β Παγκόσμιο.

Οι δυνάμεις του Χίτλερ τελικώς ηττήθηκαν, και οι Σοβιετικοί τελικώς επέστρεψαν στην Εσθονία το φθινόπωρο του 1944 (για να έρθει στην πορεία η Διάσκεψη της Γιάλτας, με τη σύμφωνη γνώμη των Βρετανών και των Αμερικανών, να νομιμοποιήσει τη ρωσική παρουσία-επιρροή εκεί). Δεκάδες χιλιάδες Εσθονοί είχαν ωστόσο εν τω μεταξύ τραπεί σε φυγή με προορισμό κυρίως τη Φινλανδία, τη Σουηδία αλλά και τη Γερμανία.

Από εκείνους που έμειναν, μερικές δεκάδες χιλιάδες άνδρες (οι καλούμενοι Forest Brothers, πολλοί εξ αυτών πρώην συνεργάτες των ναζί) έμελλε να συνεχίσουν να μάχονται ενάντια στους Σοβιετικούς για αρκετά χρόνια.

Το υπουργείο Δικαιοσύνης της Εσθονίας υποστήριξε πρόσφατα, υπερασπιζόμενο εαυτόν απέναντι στις επικρίσεις που δέχθηκε για το διεθνές συνέδριο περί «κομμουνιστικών εγκλημάτων» που διοργάνωσε στο Ταλίν, ότι το σταλινικό καθεστώτος ευθύνεται για τους θανάτους δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων στην χώρα μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο.

Και κάπως έτσι, φτάνουμε στο 1991.

 Η ΕΣΣΔ διαλύεται στα εξ ων συνετέθη.

Και η Εσθονία, ανεξάρτητη πια, μπαίνει σε μια νέα εποχή αναζητώντας πυξίδα. Φυσικούς πόρους δεν έχει, ούτε υποδομές.
Πλούσια δεν είναι.
Έχει ωστόσο πρωτοπόρες ιδέες στην κατεύθυνση της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης (πληροφορική, τηλεπικοινωνίες) τις οποίες και βάζει σε εφαρμογή.

Η Εσθονία γίνεται η πρώτη χώρα παγκοσμίως που εισάγει (το 2005) την επιλογή της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας στο σύστημα των εθνικών εκλογών, με αποτέλεσμα σήμερα το περίπου 30% των Εσθονών να «ρίχνει» την ψήφο του ηλεκτρονικά, εξοικονομώντας υλικά (χαρτί, μελάνια, κάλπες, καύσιμα για μετακινήσεις κ.α.) αλλά και εκατοντάδες χιλιάδες ώρες εργασίας.

Είναι η χώρα όπου οι υπουργοί συνεδριάζουν χωρίς χαρτιά ήδη από το 2000, όπου η διαφθορά αντιμετωπίζεται δια της αυτοματοποιημένης ψηφιακής οδού («δεν μπορείς να δωροδοκήσεις έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή», όπως έλεγε ο πάλαι ποτέ πρόεδρος Τόμας Χέντρικ Ίλβες), αλλά και η χώρα όπου γεννήθηκε το υπερδημοφιλές σήμερα Skype.

Εν έτει 2017, το 99% των δημοσίων υπηρεσιών στην Εσθονία είναι διαθέσιμο online προς εξυπηρέτηση των πολιτών, 24 ώρες το 24ωρο, επτά ημέρες την εβδομάδα.

 «Μόνο για τους γάμους, τα διαζύγια και τις αγοραπωλησίες ακινήτων χρειάζεται ακόμη να βγαίνει κανείς από το σπίτι», όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά στον ιστοχώρο e-estonia.com.

«Η πιο ψηφιακά προηγμένη κοινωνία στον κόσμο είναι μια πρώην σοβιετική δημοκρατία στις όχθες της Βαλτικής», έγραφε προ μηνών το περιοδικό Wired, με τον αρθρογράφο να προσκαλεί μάλιστα όσους Βρετανούς ανησυχούν για τις επιπτώσεις του Brexit, να γίνουν ηλεκτρονικοί πολίτες (e-residents) της Εσθονίας.

Περισσότεροι από 1.200 Βρετανοί έσπευσαν να το πράξουν μετά τον Ιούνιο του 2016.
Το ίδιο έκαναν κι άλλοι περίπου 22.000 άνθρωποι από 138 χώρες τα τελευταία σχεδόν τρία χρόνια που τρέχει το συγκεκριμένο πρόγραμμα της χορήγησης e-residency. Μεταξύ αυτών και ορισμένοι επιφανείς… όπως ο Ιάπωνας πρωθυπουργός Σίνζο Άμπε και η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ.

Η Εσθονία έχει ενταχθεί, άλλωστε, σε ΕΕ και ΝΑΤΟ ήδη από το 2004, και στην ευρωζώνη από το 2011, με τους δυτικούς να την στηρίζουν όπως της αρμόζει… ως σύνορο δηλαδή του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία. Εκεί, στην πρωτεύουσα Ταλίν, έχει και την έδρα του το Κέντρο Αριστείας του ΝΑΤΟ για την Κυβερνοάμυνα (CCD COE).

«Έπρεπε να είχα καλέσει τους Εσθονούς όταν στήναμε τον ιστότοπο για το Obamacare», δήλωνε χαρακτηριστικά ο ίδιος ο Μπαράκ Ομπάμα από το Ταλίν το φθινόπωρο του 2014, αναγνωρίζοντας την εσθονική υπεροχή στο ψηφιακό τοπίο.

Αλλά και η ΕΕ, φροντίζει να πριμοδοτεί πολιτικά τους Εσθονούς.
Δύο πρώην πρωθυπουργοί της χώρας έχουν καταλήξει να κάνουν καριέρα στα ηγετικά κλιμάκια της Κομισιόν: ο νυν αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Άντρους Άνσιπ και ο πρώην Επίτροπος Μεταφορών Σίιμ Κάλας.

Όσο για τον αντικομμουνισμό, αυτός εξακολουθεί να κυριαρχεί στη ρητορική της εσθονικής κυβέρνησης (με τις ευλογίες της ΕΕ και του ΝΑΤΟ), μιας κυβέρνησης που μάλιστα αρνείται πεισματικά να δει διαφορές μεταξύ του σταλινισμού και για παράδειγμα του… ευρωκομμουνισμού.

Ήταν επί πρωθυπουργίας Άντρους Άνσιπ όταν, τον Απρίλιο του 2007, η πρωτεύουσα Ταλίν συγκλονίστηκε από αιματηρές συγκρούσεις, τις χειρότερες μετά το 1991.
 Αιτία: η απόφαση των Αρχών να αποσύρουν από το κέντρο της πόλης ένα σοβιετικό στρατιωτικό μνημείο του Β Παγκοσμίου. Δέκα χρόνια μετά, ο Άνσιπ έχει πλέον «ανταμειφθεί» με θέση αντιπροέδρου στην Κομισιόν.

Δέκα χρόνια μετά, ο Εσθονός υπουργός Δικαιοσύνης Ούρμας Ρεϊνσάλου «οργιάζει».
«Βάσει των εμπειριών της χώρας μου και του λαού μου, διαφωνώ σθεναρά με τον ισχυρισμό σου ότι ο κομμουνισμός είχε και θετικές πτυχές», γράφει ο ίδιος στην επιστολή-απάντηση που έστειλε προ ημερών προς τον Έλληνα ομόλογό του, Στ. Κοντονή, και συνεχίζει:
«Δεν υπάρχει καμία διαφορά μεταξύ ναζισμού, φασισμού και κομμουνισμού», υποστηρίζει.

«Ο Κόκκινος Στρατός δεν απελευθέρωσε την Ανατολική Ευρώπη ώστε οι χώρες και οι λαοί της που είχαν βρεθεί υπό ναζιστική κατοχή να μπορέσουν να καθορίσουν το πεπρωμένο τους».
 Δεν μπορεί όμως, κάποιος ήταν που την απελευθέρωσε.
 Εάν δεν ήταν οι Σοβιετικοί, τότε ποιος;