Παρασκευή 21 Απριλίου 2017

«Ομολόγησε» ότι είναι αριστερός...-Μανταδάκης Άγγελος














Εκείνη την Παρασκευή ξεκινήσαμε για το σχολείο, αλλά με μια ξεχωριστή χαρά... Ήταν η τελευταία ημέρα προτού να σταματήσουν τα μαθήματα για τις διακοπές του Πάσχα. Πηγαίναμε λοιπόν ανυποψίαστοι να γιορτάσουμε τις ανοιξιάτικες διακοπές μας. Πού να φανταστούμε τι μας περίμενε!
Μας σταμάτησε ο πατέρας μου καθώς περνούσαμε από το μαγαζί μας, επί της οδού Δεληγιώργη 28.
- Γύρισε σπίτι, μου λέει, δεν έχετε μάθημα σήμερα.
- Το ξέρουμε, το ξέρουμε, είπαν όλοι μαζί οι συμμαθητές μου, με τους οποίους πηγαίναμε κάθε πρωί παρέα στο σχολείο, είτε τραγουδώντας Μίκη και Μπιτλς είτε με αλληλοπειράγματα είτε με καμιά κουβεντούλα στις μαθήτριες, που την ίδια ώρα περνούσαν από δίπλα μας.
- Πώς το ξέρετε; ρώτησε ο πατέρας μου.
- Αρχίζουν οι διακοπές μας, και σιγά το μάθημα που θα γίνει! απαντήσαμε αυτάρεσκα.
Τότε ο πατέρας μου κούνησε το κεφάλι του και μας έβαλε κοντά στα αυτιά μας ένα παλιό τρανζιστοράκι.
- Ακούστε!
Από τον σταθμό της Αθήνας εκπέμπονταν από τα χαράματα εμβατήρια...
- Έγινε πραξικόπημα, μας λέει... Δεν ξέρω ακόμα ποιοι το κάνανε, μπορώ να υποθέσω... Καλά, δεν ακούτε ραδιόφωνο;
Κανένας μας δεν είχε ακούσει ραδιόφωνο εκείνο το πρωί... Φύγαμε όλοι από τα σπίτια μας χαρούμενοι για τις διακοπές.
- Γυρίστε σπίτια σας, μας είπε κάπως αυστηρά ο πατέρας μου... Όπου να ‘ναι θα εμφανιστούν κι εδώ τα τανκς. Θα απαγορευτεί η κυκλοφορία...
Γυρίσαμε σπίτι μας απογοητευμένοι. Οι γονείς, που είχαν φύγει πρωί - πρωί για δουλειά, είχαν ήδη γυρίσει πίσω εν μέσω τεθωρακισμένων, γεμάτοι αγωνία για τα παιδιά τους... Άνοιξα το παλιό ραδιόφωνο ΤΕΣΛΑ που είχαμε στο σπίτι και εκείνη τη στιγμή από όλους τους κρατικούς σταθμούς μεταδιδόταν η πρώτη ανακοίνωση των πραξικοπηματιών:
«Λόγω της εκρύθμου δημιουργηθείσης καταστάσεως, ο στρατός ανέλαβε την διακυβέρνησιν της χώρας. Από σήμερον και μέχρι νεωτέρας διαταγής αναστέλλεται η ισχύς των άρθρων τάδε και τάδε του Συντάγματος...».
Στα σχολειά και στα πανεπιστήμια η επιβολή της δικτατορίας ήταν καταλυτική. Λογοκρισία, τρομοκρατία, συλλήψεις, χυδαίος αντικομμουνισμός.
Το σχολείο μας ήταν γνωστό για τις δημοκρατικές του παραδόσεις. Τέταρτο Γυμνάσιο Αρρένων Αθηνών. Δύο απόφοιτοι μαθητές του σχολείου, ο Απόστολος Σάντας και ο Μανώλης Γλέζος, στις 30 Μαΐου 1941 ανεβαίνουν στην Ακρόπολη και νύχτα ακόμα, κατεβάζουν τη σβάστικα από τον Ιερό Βράχο και υψώνουν τη γαλανόλευκη.
Μετά την απελευθέρωση αρκετοί καθηγητές, που είχαν πάρει μέρος στην Αντίσταση μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ, διδάσκουν στο 4ο Γυμνάσιο και διαφωτίζουν τα παιδιά με τις προοδευτικές ιδέες τους. Μπορούμε να ξεχωρίσουμε τον φυσικό Οικονόμου, τον μαθηματικό Χαλιώτη, τον φιλόλογο Παπασταμάτη και άλλους.
Αυτή την παράδοση έπρεπε να υπερασπιστώ, να υπερασπιστούμε εμείς οι νεότεροι. Η παρέα μας -έμεινε γνωστή ως «η παρέα του 4ου»- ήταν μια ομάδα φίλων από τον Κολωνό και το Μεταξουργείο που συνδεόμαστε με δεσμούς πολύχρονους, είχαμε μοιραστεί τα δύσκολα παιδικά μας χρόνια, είχαμε νιώσει στο πετσί μας τη φτώχεια και την τρομοκρατία του κράτους της Δεξιάς.
Το σχολειό μας ήταν λίγα μέτρα από το Εργατικό Κέντρο Αθήνας, επί της οδού Αγησιλάου. Στο καθημερινό μας μάθημα είχαμε λοιπόν τις απεργίες των οικοδόμων, τη διαδήλωση των αρτεργατών, τη συνέλευση των εργαζομένων στις συγκοινωνίες κ.λπ.
Μια ημέρα -τη θυμάμαι σαν χθες- ο διευθυντής του σχολείου πήρε εντολή να μας αφήσει να φύγουμε και να πάμε σπίτια μας, λόγω των εκτεταμένων επεισοδίων ανάμεσα στους απεργούς οικοδόμους και την αστυνομία. Όταν βγήκαμε από το σχολείο, αντικρίσαμε μια κόλαση. Δρόμοι και πεζοδρόμια είχαν ξηλωθεί, το οδόστρωμα της οδού Πειραιώς ήταν σκεπασμένο με πέτρες και τούβλα. Χιλιάδες οικοδόμοι είχαν κατέβει εκείνη την ημέρα στη μεγαλύτερη ίσως κινητοποίηση όλων των εποχών απαιτώντας βαρέα και οκτάωρο.
Μάιος του 1967: Η χούντα σκληραίνει τη στάση της. Θέλει να εκκαθαρίσει την εκπαίδευση από ό,τι προοδευτικό στοιχείο υπήρχε. Το σχολείο μας ήταν στόχος για γνωστούς λόγους. Η φωνή μας έπρεπε να πάψει να ακούγεται, τους ήταν ενοχλητική. Δεν ενοχλούσε όμως το φρικτό μήνυμα μίσους ενός ακροδεξιού καθηγητή, που στο μάθημα της Φυσικής μάς έλεγε: “Το σφάλμα των Αμερικανών ήταν ότι έριξαν την ατομική βόμβα μόνο στους Γιαπωνέζους και όχι και στους άλλους (δηλαδή τους Σοβιετικούς). Θα είχαμε ξεμπερδέψει με αυτούς τους παλιανθρώπους»!
Έτσι έφτασαν στην προβοκάτσια. Ξαφνικά εμφανίστηκαν στην τάξη μας, και μάλιστα πίσω ακριβώς από το θρανίο μου, συνθήματα υπέρ της ΕΔΑ! Το πρακτικό τού Συλλόγου Διδασκόντων έγραφε: «Ανακριθείς» (!) παρά του κ. Λυκειάρχη... «ομολόγησε» ότι είναι αριστερός. Δεν ομολόγησε ότι έγραψε τα συνθήματα, αλλά αυτό είναι «μάλλον βέβαιο», αφού ήταν πίσω από το θρανίο του...
Ο υποφαινόμενος τιμωρήθηκα με διαγωγή επίμεμπτο (στην πράξη αυτό σήμαινε αποβολή από όλα τα δημόσια σχολεία). Αρκετοί άλλοι συμμαθητές μου τιμωρήθηκαν με ελαφρύτερη ποινή γιατί, ενώ είδαν τα συνθήματα, δεν «έσπευσαν να τα καταγγείλουν» στη διεύθυνση!

(Αφιερώνω αυτό το σημείωμα στους συμμαθητές και συμμαχητές μου εκείνης της περιόδου: Σπύρο Κουρσάρη, Σέργιο Συντελή, Μπάμπη Παπουτσή, Βασίλη Τεντόμα, Βασίλη Λυρατζάκη, Τέλη Κεραμιδά, και τους αείμνηστους Χρήστο Δούκα και Δήμο Σταυρόπουλο)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου