Γι’ αυτό και μόνο, τρεις ώρες μετά κι αφού ολοκλήρωσα την "αυτοψία", έφυγα ανακουφισμένος από τον Ελαιώνα

Achilles M. Peklaris

Όταν το μεσημέρι ξεκίνησα για τον Ελαιώνα, σφίχτηκε κάπως το στομάχι μου. Οι προηγούμενες εμπειρίες από "Κέντρα Κράτησης, Φιλοξενίας, Υποδοχής" κλπ. (στρατόπεδα συγκέντρωσης τα λέω εγώ, αυτό είναι) ήταν αποκαρδιωτικές. Άνθρωποι αθώοι κλεισμένοι στα συρματοπλέγματα, σιδηρόφρακτοι μπάτσοι γύρω τους και ατμόσφαιρα Άουσβιτς υπό τον ήλιο της Μεσογείου. Εικόνες ντροπής για τον πολιτισμό μας.

Όσο πλησιάζαμε, η περιοχή του Ελαιώνα επέτεινε το συναίσθημα, δεν είχα ξαναβρεθεί ποτέ σ’ αυτό το τραχύ και αφιλόξενο no man’s land της Αττικής με τις νταλίκες, τις μάντρες και τα εκδοροσφαγεία. Όμως, όταν φτάσαμε αρκετά κοντά, είδαμε κάτι διαφορετικό από αυτό που περιμέναμε: Μικρές παρέες ή οικογένειες προσφύγων να περπατούν ελεύθεροι στους γύρω δρόμους, ήρεμα και χαλαρά. Η εικόνα αυτή από μόνη της άλλαξε το συναίσθημα σε δευτερόλεπτα. Η καταπίεση έδωσε τη θέση της στην ελευθερία.

Ναι, σ’ αυτό το μέρος, οι άνθρωποι είναι ελεύθεροι να μπαίνουν και να βγαίνουν όποτε θέλουν. Δεν είναι φυλακή, δεν είναι κάτεργο, δεν είναι εγκλεισμός. Η διαφορά είναι τεράστια. Η παρουσία της Αστυνομίας έξω από την πύλη είναι περισσότερο συμβολική και άκρως διακριτική - κάποιοι ειδικοί φρουροί να πίνουν καφέ στα είκοσι μέτρα από την είσοδο, συζητώντας για ποδόσφαιρο. Η επίδειξη ενός εγγράφου στον πολιτικό υπάλληλο που στεκόταν στην πύλη έφτανε για να μπει ή να βγει κάποιος ελεύθερα.

Μέσα στο κέντρο, τα κοντέινερς είναι σε αρκετά καλή κατάσταση. Όλα έχουν μικρή κουζίνα και μπάνιο, όλα έχουν κλιματισμό - δεν θα επιβίωνε κανείς ούτε για 24 ώρες χωρίς a/c σ’ αυτή την χωμάτινη αλάνα. Υπάρχει ένας χώρος, μια μεγάλη τέντα, που λειτουργεί ως τραπεζαρία. Κι άλλη μία που είναι παιδική χαρά με σκάμμα και παιχνίδια. Στο χώρο, που διατηρείται καθαρός και τακτοποιημένος, υπάρχουν παντού κάδοι απορριμάτων και ανακύκλωσης, κέντρο του ΚΕΕΛΠΝΟ, ιατρείο, γραμματεία. Και κυρίως ευγενικοί και χαμογελαστοί άνθρωποι, υπάλληλοι του κράτους και εθελοντές, που φροντίζουν όλα να είναι στη θέση τους.

Όλοι οι φιλοξενούμενοι πρόσφυγες, στην πλειονότητά τους από το Αφγανιστάν, είναι χαμογελαστοί. Τα παιδάκια τους παίζουν ανέμελα. Υπάρχει φαγητό, νερό, ρούχα και φάρμακα. Νιώθουν ασφάλεια, αξιοπρέπεια, αγάπη. Αυτό μου είπαν όσοι ρώτησα, σε διάφορες μεριές του κέντρου. Κι οι υπεύθυνοι λειτουργίας, όταν τους ρώτησα αν έχουν ζήσει δύσκολες στιγμές εδώ, μου απάντησαν χαμογελώντας: “Ναι, βέβαια. Κάθε βράδυ. Την ώρα των αναχωρήσεων και του αποχαιρετισμού, όταν φεύγουν από ‘δω με κατεύθυνση τη βόρεια Ελλάδα, που αγκαλιαζόμαστε και τους ευχόμαστε καλό ταξίδι. Είναι δύσκολες στιγμές”.

Ναι, το κέντρο αυτό άργησε πολύ να φτιαχτεί, θυμάμαι καλά πώς μετρούσαμε τις μέρες θυμωμένοι, το καλοκαίρι στο Πεδίον του Άρεως. Ναι, οι 700 πρόσφυγες που μπορεί να φιλοξενήσει ικανοποιητικά είναι σταγόνα στον ωκεανό και δεν απαλλάσσει την κυβέρνηση από τις συνολικές της ευθύνες. Ναι, ο Ελαιώνας είναι μακριά από το κέντρο, σε απόμακρο σημείο. Ναι, θα μπορούσαν να ήταν και λίγο καλύτερες οι συνθήκες διαβίωσης.

Όμως, δεν μπορώ παρ’ όλα αυτά να μην πω ότι για πρώτη φορά στην ιστορία τούτης της χώρας οι πρόσφυγες και οι μετανάστες αντιμετωπίζονται ως ελεύθεροι άνθρωποι, ήπια και με σεβασμό - και όχι σαν “λαθραίοι” ή σαν ζώα, που η μοίρα τους είναι ο εγκλεισμός και η τιμωρία.

Γι’ αυτό και μόνο, τρεις ώρες μετά κι αφού ολοκλήρωσα την "αυτοψία", έφυγα ανακουφισμένος από τον Ελαιώνα.