Η κρίση στην Ουκρανία αναγκάζει τις χώρες της ασταθούς περιοχής του Καυκάσου να εδραιώσουν την θέση τους σε ένα από τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα: είτε στην Τελωνειακή Ένωση, της οποίας ηγείται η Ρωσία,είτε στο δυτικό στρατόπεδο, του οποίου ηγούνται οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση
Την ώρα που οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις περικύκλωναν στρατηγικής σημασίας στρατιωτικές εγκαταστάσεις της Ουκρανίας στην Κριμαία, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Αρμενίας δήλωνε πως η χώρα του μέχρι τα μέσα Απριλίου θα έχει ολοκληρώσει τις προετοιμασίες της για την ένταξή της στην Τελωνειακή Ένωση της Ρωσίας.
Τον Σεπτέμβριο, η Αρμενία ανακοίνωσε την πρόθεσή της να γίνει μέλος στη συγκεκριμένη Ένωση, ενώ μέχρι τον Φεβρουάριο η Γιερεβάν είχε ολοκληρώσει σχεδόν κατά το ήμισυ τα προαπαιτούμενα για την ένταξή της.
Η απόφαση της χώρας να επισπεύσει μια διαδικασία που τυπικά χρειάζεται πολύ χρόνο δείχνει την επιθυμία της αρμενικής κυβέρνησης για μεγαλύτερη ενοποίηση με τη Ρωσία.
Όμως, καθώς χώρες όπως η Αρμενία κινούνται πιο κοντά στη Μόσχα, άλλες, της πρώην σοβιετικής περιφέρειας, επιχειρούν να ενισχύσουν τους δεσμούς τους με τη Δύση.
Η ανακοίνωση της 1ης Μαρτίου ήρθε τη στιγμή που ολοκληρωνόταν η επίσκεψη του Γεωργιανού πρωθυπουργού Ηρακλή Γκαριμπασβίλι στις ΗΠΑ.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Ουάσιγκτον, ο Γκαριμπασβίλι συναντήθηκε με τον Αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα, τον αντιπρόεδρο Τζο Μπάιντεν και τον υπουργό Εξωτερικών Τζον Κέρι, οι οποίοι εξέφρασαν τη στήριξή τους στις προσπάθειες ένταξης της Γεωργίας στην Ε.Ε.
Στις 3 Μαρτίου, ένας από τους εκπροσώπους του Γκαριμπασβίλι είπε πως η συνάντηση μεταξύ Γεωργιανών και Ρώσων αξιωματούχων, που ήταν προγραμματισμένη για τις 4 και 5 Μαρτίου, αναβλήθηκε, υποτίθεται κατόπιν αιτήματος της ρωσικής κυβέρνησης.
Την ίδια μέρα, η υπουργός Εξωτερικών της Γεωργίας, Μάγια Παντζικίντζε, ανέφερε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να ανοίξει ξεκάθαρα το δρόμο στην Ουκρανία, στη Γεωργία και τη Μολδαβία για την ένταξή τους (σε αυτήν). Η ουκρανική κρίση ενθάρρυνε τη γεωργιανή κυβέρνηση να πιέσει για ισχυρότερους δεσμούς με τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, ζητώντας αντίστοιχα και μεγαλύτερες εγγυήσεις.
Οι κινήσεις της Αρμενίας προς μεγαλύτερη ενοποίηση με τη Ρωσία και οι προσπάθειες της Γεωργίας να έρθουν πιο κοντά στη Δύση αποτελούν μέρος μιας μακροπρόθεσμης τάσης. Η αυξημένη διπλωματική δραστηριότητα των τελευταίων εβδομάδων σε Αρμενία και Γεωργία δείχνει ότι η κρίση στην Ουκρανία αποτελεί κίνητρο για τις χώρες της ασταθούς περιοχής του Καυκάσου να εδραιώσουν την θέση τους σε ένα από τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα: είτε στην Τελωνειακή Ένωση, της οποίας ηγείται η Ρωσία και περιλαμβάνει τη Λευκορωσία και το Καζακστάν,είτε στο δυτικό στρατόπεδο, του οποίου ηγούνται οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τον τελευταίο χρόνο, η Αρμενία, που φιλοξενεί στρατιωτική βάση της Ρωσίας και διατηρεί στενές οικονομικές σχέσεις με τη Μόσχα, κινείται σταθερά προς την κατεύθυνση μιας μεγαλύτερης ενοποίησης με την Τελωνειακή Ενωση. Από την άλλη πλευρά, η Γεωργία επεδίωξε την εξισορρόπηση των δεσμών της με τη Ρωσία και τη Δύση. Η εκλογική νίκη του συνασπισμού του Γεωργιανού Ονείρου το 2012 «είδε» τη νέα ηγεσία της Γεωργίας να βελτιώνει τους οικονομικούς δεσμούς με τη Ρωσία, δεσμευόμενη την ίδια στιγμή για την ανάληψη υποχρεώσεων εκ μέρους της στους τομείς των Μεταφορών και της Ενέργειας.
Η πολιτική αναταραχή στην Ουκρανία, σε συνδυασμό με την εισβολή της Ρωσίας στην Κριμαία, άλλαξε τον προσανατολισμό της διεθνούς πολιτικής της Τυφλίδας.
Το 2008, η Γεωργία πολέμησε εναντίον της Ρωσίας, ενώ αντιμετωπίζει εδώ και καιρό τις προκλήσεις μιας ψυχρής σύγκρουσης για τις αυτόνομες περιοχές της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας.
Ως αποτέλεσμα, η Γεωργία αντιτίθεται σθεναρά στην προοπτική απόσχισης της Κριμαίας και έχει ανοιχτά στηρίξει την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας.
Η επιθετική τοποθέτηση του ρωσικού στρατού στην Ουκρανία αποτελεί υπενθύμιση του πόσο ευάλωτη είναι η Γεωργία, ως χώρα μη μέλος του ΝΑΤΟ στην περιφέρεια της Ρωσίας. Ομως για τις αρμενικές Αρχές, η αναταραχή στην Ουκρανία παρείχε περισσότερα κίνητρα για ενοποίηση της χώρας με τη Ρωσία, εξ ου και το αυξημένο ενδιαφέρον για την ένταξή της στην Τελωνειακή Ένωση.
Η ουκρανική κρίση έχει εντείνει την πόλωση μεταξύ της Ανατολής και της Δύσης και σε άλλα μέρη της πρώην σοβιετικής περιφέρειας.
Στη Λευκορωσία συνελήφθησαν διαδηλωτές κοντά στη ρωσική πρεσβεία, ενώ αξιωματούχοι της χώρας συζητούν με τους Ρώσους ομολόγους τους το ενδεχόμενο επιβολής περιορισμών σε ορισμένες εισαγωγές από την Ουκρανία. Στη Μολδαβία, ο πρωθυπουργός Γιούριε Λεάνκα συνέκρινε την κατάσταση στην Κριμαία με την αντίστοιχη αποσχισθείσα περιοχή της Μολδαβίας, την περιφέρεια της Υπερδνειστερίας (Τρανσνίστρια).
Ο Λεάνκα συζήτησε τη συνεχιζόμενη κρίση στην Ουκρανία με κορυφαίους Αμερικανούς αξιωματούχους κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στις ΗΠΑ στις 3 Μαρτίου, καθώς και τις προσπάθειες της Μολδαβίας για ενοποίηση με τη Δύση.
Καθώς η Ουκρανία έρχεται αντιμέτωπη με τις συνέπειες του επαναπροσανατολισμού της εξωτερικής πολιτικής της προς τη Δύση, η Μολδαβία αναζητά στήριξη στην πορεία προς την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ήδη ψηφίσει για άρση των περιορισμών στην έκδοση βίζας για τη Μολδαβία, όμως η συνεχιζόμενη αστάθεια στην περιοχή θα κάνει την Ευρωπαϊκή Ενωση πολύ επιφυλακτική.
Όσο η πόλωση της ρωσικής περιφέρειας εντείνεται, υπάρχουν περιορισμοί που εμποδίζουν την εμβάθυνση των σχέσεων χωρών όπως η Γεωργία και η Μολδαβία με τη Δύση. Η ένταξη των χωρών αυτών (Γεωργίας και Μολδαβίας) σε δυτικούς θεσμούς, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ, απειλεί τα στρατηγικά συμφέροντα της Ρωσίας, η οποία διατηρεί ερείσματα και στις δύο χώρες μέσω οικονομικών δεσμών, αλλά και στρατιωτικής παρουσίας, και είναι πιθανό να συνεχίσει να επηρεάζει τις αντίστοιχες αποσχισθείσες περιοχές.
Η περιορισμένη αντίδραση της Δύσης στις ρωσικές στρατιωτικές ενέργειες στην Κριμαία δείχνει πόσα είναι διατεθειμένη να θυσιάσει -σε επίπεδο πολιτικών και οικονομικών σχέσεων με τη Ρωσία- για χάρη της ενοποίησης πρώην σοβιετικών κρατών με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Και όσο η κρίση στην Ουκρανία θα συνεχίσει να πιέζει ορισμένες χώρες στην περιφέρεια να επιδιώξουν ισχυρότερους δεσμούς με τη Δύση, οι ώρες στην πρώην σοβιετική περιφέρεια με δυτικό προσανατολισμό είναι πιθανόν να μην μπορέσουν να ενοποιηθούν μεσοπρόθεσμα.Ωστόσο, η πόλωση των πρώην σοβιετικών κρατών θα συνεχιστεί, με τη Ρωσία και τη Δύση να ανταγωνίζονται για το ποιος θα έχει τη μεγαλύτερη επιρροή.
Από το Stratfor στον Τύπο της Κυριακής
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου