Η συνολική πολιτική αντίληψη της Νέας Δημοκρατίας πίσω από την υποβάθμιση του ΣΕΠΕ και την κατάργηση του ΣΔΟΕ είναι εμφανής. Δεν μπορεί να συμβιβαστεί με την ύπαρξη μηχανισμών αναδιανομής στην κοινωνία γενικά, έστω κι αν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί κάνουν την πιο στοιχειώδη αναδιανομή που μπορεί να υπάρξει σε μια κοινωνία, αναδιανέμοντας την εξουσία στα όρια που επιβάλλει ο νόμος.
Του Πάνου Κορφιάτη*
Η ακύρωση της αυτοτέλειας του ΣΕΠΕ και η μετατροπή του σε ακόμα μια Γενική Διεύθυνση του υπουργείου Εργασίας είναι ένα σαφές βήμα υποβάθμισης της Επιθεώρησης Εργασίας. Το ΣΕΠΕ υπάγεται πλέον στον γενικό γραμματέα από κοινού με άσχετα αντικείμενα, όπως η κοινωνική οικονομία και η διαχείριση κοινοτικών πόρων. Το ότι η κυβέρνηση έκρινε ότι το αντικείμενο της καταπολέμησης της παραβατικότητας στους χώρους δουλειάς δεν χωράει αυτοτελώς στη δομή της δημόσιας διοίκησης δείχνει ποιες είναι οι προτεραιότητες και οι προθέσεις της.
Η αλλαγή αυτή αγγίζει κατ' αρχάς την οργανωτική δομή του ΣΕΠΕ, αλλά οι επιπτώσεις της αφορούν κυρίως τους εργαζόμενους. Η νέα δομή εγκλωβίζει την Επιθεώρηση Εργασίας σε μια γραφειοκρατικού προσανατολισμού δομή, καθιστώντας την κομμάτι της κεντρικής υπηρεσίας του Υπουργείου. Παράλληλα, της στερεί την ευελιξία και την αυτονομία που απαιτείται από την ίδια τη φύση του αντικειμένου της, δυσχεραίνοντας την απαιτητική καθημερινότητα που αντιμετωπίζουν οι Επιθεωρητές.
Αυτό σημαίνει ένα ΣΕΠΕ που θα μοιάζει περισσότερο με διοικητικού τύπου, δομή παρά με ελεγκτικό μηχανισμό, αφαιρώντας το στοιχείο της πρωτοβουλίας από τη δράση του και χωρίς τη δυνατότητα να χαράξει αυτόνομη πολιτική.
Όλα αυτά συμβαίνουν χωρίς καν κάποιος να μπει στον κόπο να εξηγήσει επί της ουσίας γιατί προχωρά σε μια τέτοια αλλαγή τη στιγμή που η δράση του ΣΕΠΕ τα προηγούμενα χρόνια είχε αναγνωριστεί καθολικά ως εξαιρετικά θετική για τα δικαιώματα των εργαζομένων.
Χωρίς καν τη στοιχειώδη διαβούλευση που θα άρμοζε στον κοινωνικό ρόλο του ΣΕΠΕ, ο Γ. Βρούτσης πιάνει το νήμα από εκεί που το άφησε το 2014, όταν με τον νέο οργανισμό που έθεσε σε ισχύ είχαμε την πανευρωπαϊκή πρωτοτυπία να έχουμε Επιθεώρησης Εργασίας χωρίς τμήμα νομικής στήριξης, καταργώντας συνολικά 26 οργανικές μονάδες, ανάμεσά τους και τη διεύθυνση υποστήριξης και 209 οργανικές θέσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι και τότε στόχος ήταν η μετατροπή του ΣΕΠΕ σε Γενική Διεύθυνση.
Τέλος, το μόνο επιχείρημα που ακούστηκε περί αποπολιτικοποίησης της δράσης των ελεγκτικών μηχανισμών δεν αντέχει καν σε κριτική. Και μόνο το γεγονός ότι το ΣΕΠΕ πλέον βρίσκεται πιο κοντά στην κεντρική δομή του υπουργείου και υπάγεται σε πολιτικό προϊστάμενο, τη γενική γραμματέα του υπουργείου, καθιστούν τον ισχυρισμό αυτό μνημείο κυνικότητας.
Ο ισχυρισμός όμως αυτός περί αποπολιτικοποίησης των ελεγκτικών μηχανισμών ειδικά, τη στιγμή που όλες οι επιλογές των γενικών γραμματέων έγιναν με πολιτικά κριτήρια, μόνο τυχαίος δεν είναι. Από πολιτική προτεραιότητα η καταπολέμηση της παραβατικότητας θα γίνει υπηρεσιακή υπόθεση, η διάσταση της πολιτικής ευθύνης στο τι συμβαίνει στο ΣΕΠΕ και το ΣΔΟΕ θα εξαφανιστεί και το σχέδιο αδρανοποίησης των ελεγκτικών μηχανισμών θα προχωρήσει. Ήδη το μήνυμα και προς τα μέσα και προς τα έξω έχει περάσει.
Το αποτύπωμα της λειτουργίας του ΣΕΠΕ το προηγούμενο διάστημα είναι ο πραγματικός στόχος της αλλαγής. Κι αυτό γιατί ζώντας σε μια εποχή που οι λέξεις έχουν χάσει το νόημα έδειξε τι σημαίνει πραγματικά ενεργός ελεγκτικός μηχανισμός.
Όχι απλά άλλοθι πίσω από επιλογές που περιόριζαν τα δικαιώματα των εργαζομένων, αλλά εργαλείο για να ενισχυθεί πραγματικά η θέση των εργαζομένων στην αγορά εργασίας.
Μέσα από τη δράση του πάρθηκαν πρωτοβουλίες για να καλυφθούν νομοθετικά κενά στην προστασία των εργαζομένων, όπως η ηλεκτρονική δήλωση των υπερωριών, ενώ για πρώτη φορά μπήκαν στο στόχαστρο μεγάλες επιχειρήσεις όπως οι τράπεζες. Το ΣΕΠΕ δεν λειτούργησε απλά σαν ελεγκτικός μηχανισμός που έκανε τα τυπικά, αλλά σαν μηχανισμός που έλεγχε τις εργασιακές σχέσεις και συνθήκες με κριτήριο την αποκατάσταση των δικαιωμάτων των εργαζόμενων.
Η συνολική πολιτική αντίληψη της Νέας Δημοκρατίας πίσω από την υποβάθμιση του ΣΕΠΕ και την κατάργηση του ΣΔΟΕ είναι εμφανής. Δεν μπορεί να συμβιβαστεί με την ύπαρξη μηχανισμών αναδιανομής στην κοινωνία γενικά, έστω κι αν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί κάνουν την πιο στοιχειώδη αναδιανομή που μπορεί να υπάρξει σε μια κοινωνία, αναδιανέμοντας την εξουσία στα όρια που επιβάλλει ο νόμος.
Όταν είσαι με τη μεριά του ισχυρού, δεν μπορείς να δεις την παραβατικότητα σε ώρες απλήρωτης εργασίας, εργατικά ατυχήματα, πόρους που λείπουν από τις συντάξεις και την κοινωνική πολιτική. Και μπορείς στο πλαίσιο αυτό να χαρίζεις σπάνιες στιγμές ειρωνείας απέναντι στην κοινωνία, όπως το να τοποθετείς τη γενική γραμματέα της περιόδου 2011-15, που έχει ταυτιστεί με τον μνημονιακό όλεθρο στα εργασιακά πολιτικό προϊστάμενο του μηχανισμού που καλείται να υπερασπιστεί τα δικαιώματά τους.
Στα χέρια όλων μας, πολιτικών δυνάμεων, συνδικαλιστικών φορέων αλλά και της ίδιας της κοινωνίας και των εργαζομένων, είναι να γίνει σαφές ότι το σχέδιο για μια κοινωνία που νόμος είναι το δίκαιο του ισχυρού θα πάρει την απάντηση που του πρέπει.
* Ο Πάνος Κορφιάτης είναι πρώην ειδικός γραμματέας του ΣΕΠΕ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου