Η υπόθεση της μικρής Μαρίας, του ξανθού τετράχρονου κοριτσιού που ανακαλύφθηκε σε οικισμό Ρομά στα Φάρσαλα της Θεσσαλίας έχει φέρει στο προσκήνιο το θέμα του αποκλεισμού των Ρομ από την ελληνική κοινωνία.
Ο τρόπος με τον οποίο τα ΜΜΕ κ η ελληνική κοινωνία έχει αντιμετωπίσει την υπόθεση της μικρής Μαρίας πολώνει κ εντείνει το ρατσισμό. Από την πρώτη στιγμή της είδησης τα ΜΜΕ έκαναν λόγο για ‘κακούς Ρομά’ που απήγαγαν το μικρό κορίτσι από τους βιολογικούς του γονείς.
Οι αρχές ανακάλυψαν τους βιολογικούς της γονείς οι οποίοι είναι Βούλγαροι Ρομά που ζουν εξίσου στο περιθώριο, δεν μπορούσαν να την αναθρέψουν οικονομικά
και την έδωσαν στο ελληνικό Ρομ ανδρόγυνο.
Το θέμα πήρε μεγάλες διαστάσεις και ο τρόπος που προβλήθηκε δημιουργεί ερωτηματικά όσον αφορά στην αντίληψη της καταπολέμησης των φαινομένων των προκαταλήψεων και του ρατσισμού από παράγοντες του δημόσιου βίου.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι φερόμενοι ως δράστες δεν παρουσιάστηκαν ως άτομα που κατηγορούνται για τη συγκεκριμένη πράξη,
αλλά, προβλήθηκε κατά κόρον η πολιτισμική/εθνοτική τους καταγωγή.
Η υπόθεση αυτή έφερε στο προσκήνιο το πρόβλημα της μη ένταξης των Ρομ στην ελληνική κοινωνία -αλλά και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές κοινωνίες- και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες επιβιώνουν.
Οι Ρομ υπολογίζονται σε 10-12 εκατομμύρια σε όλη την Ευρώπη εκ των οποίων τα 6 διαμένουν στην ΕΕ και αποτελούν τη μεγαλύτερη πληθυσμιακά εθνοτική μειονότητα της ΕΕ. Παρότι ένας σημαντικός αριθμός των Ρομά που ζουν στην ΕΕ είναι νόμιμα διαμένοντες τρίτων χωρών και πολλοί είναι υπήκοοι της ΕΕ
αντιμετωπίζουν δυσμενείς συνθήκες διαβίωσης αλλά συχνά και τις προκλήσεις των μεταναστών που προέρχονται από χώρες εκτός της ΕΕ.
Ένας πολύ μεγάλος αριθμός των Ρομ στην Ευρώπη ζουν ακόµη σε συνθήκες πολύ µεγάλης περιθωριοποίησης τόσο στις αγροτικές όσο και στις αστικές περιοχές και κάτω υπό πολύ αντίξοες κοινωνικοοικονοµικές συνθήκες.
Οι διακρίσεις, ο κοινωνικός αποκλεισµός και η αποµόνωση που αντιµετωπίζουν οι Ροµ είναι στοιχεία αλληλένδετα και αλληλοενισχυόµενα.
Οι Ροµ έχουν περιορισµένη πρόσβαση στην τριτοβάθµια εκπαίδευση υψηλής ποιότητας, αντιµετωπίζουν δυσκολίες ένταξης στην αγορά εργασίας και, εποµένως, έχουν χαµηλό επίπεδο εισοδηµάτων και κακή υγεία, µε αποτέλεσµα υψηλά ποσοστά θνησιµότητας
και χαµηλότερο προσδόκιµο επιβίωσης απ’ ό,τι ο υπόλοιπος πληθυσµός.
Η φυλετική διάκριση και ο αποκλεισμός που υφίστανται οι Ροµ συνεπάγεται όχι µόνο διαιώνιση του ρατσισμού και του ανθρώπινου πόνου τους αλλά και µεγάλες άµεσες δαπάνες για το δηµόσιο προϋπολογισµό καθώς και έµµεσες δαπάνες λόγω απώλειας παραγωγικότητας.
Το χαµηλό µορφωτικό επίπεδο, τα εµπόδια στην αγορά εργασίας,
ο διαχωρισµός στη στέγαση και σε άλλους τοµείς, και η κακή κατάσταση της υγείας είναι ζητήµατα που πρέπει να αντιμετωπιστούν ταυτόχρονα.
Η εκπαίδευση μπορεί να αποτελέσει το πλέον αποτελεσματικό εργαλείο για την ενσωμάτωση φυλετικών μειονοτήτων αλλά και περιθωριοποιημένων ομάδων στην κοινωνία στην οποία ζουν.
Όμως, τα εκπαιδευτικά συστήματα και οι πρακτικές που ακολουθούνται διαφέρουν από χώρα σε χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η ικανότητα τους να ενσωματώσουν επιτυχώς μαθητές που προέρχονται από κάποια φυλετική μειονότητα είναι αμφισβητήσιμη.
Μια σειρά από εκπαιδευτικούς παράγοντες, όπως η χρηματοδότηση και η οικονομική διαχείριση της εκπαίδευσης, ο έλεγχος της ποιότητας της εκπαίδευσης (επιλογή καθηγητών και επίβλεψη), η εγγραφή και η παρακολούθηση των μαθητών στο εκπαιδευτικό σύστημα και ο ενδοσχολικός και διασχολικός («inter-school» και «intra-school») φυλετικός διαχωρισμός , επηρεάζει την απόδοση των παιδιών μεταναστών και φυλετικών μειονοτήτων στα σχολεία.
Σε ένα πολυβραβευμένο ντοκυμαντέρ που γυρίστηκε στη Ρουμανία και μελετούσε την ειδική περίπτωση παιδιών Ρομά που συμμετείχαν σε πρωτοβουλία ένταξης τους σε σχολείο με παιδιά αποκλειστικά Ρουμανικής καταγωγής, παρατηρήθηκε ότι τα μειονοτικά παιδιά Ρομά εντάσσονταν σχετικά ομαλά στο νέο σχολείο και αποδείχτηκε ότι είχαν περισσότερες πιθανότητες για μελλοντική εξέλιξη στις σπουδές τους.
Η πιο σημαντική διαπίστωση ήταν ο ενθουσιασμός που έδειξαν τα παιδιά Ρομά για την συνύπαρξη τους σε σχολείο με συνομήλικά τους παιδιά Ρουμανικής καταγωγής*. Εξαιτίας του αποκλεισμού από την εκπαίδευση, η μειονοτική νεολαία αντιμετωπίζει ιδιαίτερο άγχος το οποίο σχετίζεται με την περιθωριοποίηση και τη φτώχεια και συνεπώς η επίβλεψη των μειονοτικών μαθητών είναι απαραίτητη.
Επιπρόσθετα, η στήριξη αυτής της μειονοτικής νεολαίας από ένα ευρύτερο ενεργό κοινωνικό κύκλο, είναι πολύ σημαντική για της διαμόρφωση της ταυτότητας των μαθητών αυτών.
Από τον Απρίλιο του 2009 έχει δρομολογηθεί η ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την ένταξη των Ρομ στην ΕΕ. Η πολυπλοκότητα και η αλληλεξάρτηση µεταξύ των προβληµάτων απαιτεί βιώσιµες λύσεις στις οποίες θα λαµβάνονται υπόψη όλες οι πτυχές της άνισης µεταχείρισης των Ροµ, µέσω μιας ολοκληρωµένης προσέγγισης.
Η φυλετική διάκριση σε βάρος των Ρομά αποτελεί άμεση παραβίαση της οδηγίας της ΕΕ για τη φυλετική ισότητα και της επίσημης πολιτικής της σχετικά με την ένταξη τους.
Η ορθή εφαρμογή των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών πολιτικών ένταξης καθοδηγείται από το Πλαίσιο της ΕΕ για Εθνικές Στρατηγικές Ένταξης των Ρομά έως το 2020, το οποίο συστάθηκε την άνοιξη του 2011. Τον Μάιο του 2012, η ΕΕ δημοσίευσε μια αξιολόγηση της προόδου αυτών των στρατηγικών.
Τι κάνουν όμως τα κράτη μέλη της ΕΕ για την καταπολέμηση των φυλετικών διακρίσεων και τι πιστεύουν οι πολίτες τους; Παρά τις προσπάθειες για ενταξιακές πολιτικές οι Ευρωπαίοι πολίτες εμφανίζονται να μην είναι ικανοποιημένοι με την αποτελεσματικότητα των κρατικών πολιτικών της χώρας τους για την καταπολέμηση όλων των μορφών διακρίσεων. Σύμφωνα με το Ειδικό Ευρωβαρόμετρο393 “Discrimination in the EU in 2012” το 54% τω
ν Ευρωπαίων πολιτών πιστεύει ότι οι πολιτικές για την προώθηση της ισότητας και της ποικιλομορφίας θεωρούνται από το κράτος τους λιγότερο σημαντικές και λαμβάνουν λιγότερη χρηματοδότηση, ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης.
Και η σύγχρονη ιστορία μας έχει διδάξει ότι σε περιόδους οικονομικής κρίσης οι ομάδες διαφορετικών φυλετικών χαρακτηριστικών στοχοποιούνται και χρησιμοποιούνται ως αποδιοπομπαίοι τράγοι.
Η κοινωνική ενσωμάτωση μεταναστών και φυλετικών μειονοτήτων παραμένει ένα από τα πλέον καυτά θέματα της παρούσας καθημερινής πραγματικότητας σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου, ιδιαίτερα σε εκείνες όπου υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός μειονοτήτων που είναι μόνιμοι κάτοικοι.
Η ένταξη των Ρομά στην ελληνική κοινωνία αποτελεί μια επιτακτική διαδικασία για την βελτίωση του βιοτικού τους επιπέδου και την εξάλειψη φαινομένων ρατσισμού και περιθωριοποίησης.
*Πιο πολλά για το πολυβραβευμένο ντοκυμαντέρ της Mona Nicoara “ Our School ” Mic Film LLC δείτε εδώ.
- See more at: http://www.toportal.gr/?i=toportal.el.koinwnia&id=757#sthash.oc9nX5Xc.dpuf
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου