Παρασκευή 10 Αυγούστου 2012

Η άνοδος του Χίτλερ στην εξουσία


Ηταν Δευτέρα 30 Ιανουαρίου του 1933, λίγο μετά το μεσημέρι, 
όταν τα μέλη μιας καινούριας κυβέρνησης στη Γερμανία μπήκαν στην αίθουσα του Προέδρου του Ράιχ στρατάρχη Π. Χίντεμπουργκ, 
για να δώσουν τον καθιερωμένο όρκο. Επικεφαλής τους, για τη θέση του νέου καγκελάριου, 
ήταν ένας άνθρωπος που έμελλε να σημαδέψει ανεξίτηλα 
την ανθρώπινη ιστορία: 
ο Αδόλφος Χίτλερ.
Ο Πρόεδρος Χίντεμπουργκ είχε εξοργιστεί που τον είχαν αφήσει να περιμένει πάνω από μία ώρα, δεδομένου ότι η ορκωμοσία της κυβέρνησης είχε οριστεί για τις 11 το πρωί. Παρ' όλα αυτά απηύθυνε ένα σύντομο και ζεστό καλωσόρισμα και προχώρησε στα περαιτέρω της ορκωμοσίας.
«Ορκίζομαι - ακούστηκε να λέει η φωνή του Χίτλερ- ότι θα διαθέσω όλες μου τις δυνάμεις για να διαφυλάξω το σύνταγμα και τους νόμους του Ράιχ και ότι θα πράξω το καθήκον μου κατά τρόπον αμερόληπτο και δίκαιο απέναντι όλων»1

Στη συνέχεια ο νέος καγκελάριος έβγαλε ένα σύντομο λόγο 
υποσχόμενος να αναβαθμίσει το σύνταγμα, 
να σεβαστεί τα δικαιώματα του Προέδρου και την κοινοβουλευτική τάξη. 
«Και τώρα κύριοι -ήταν η απάντηση του Προέδρου Χίντεμπουργκ-, ας προχωρήσουμε με τη βοήθεια του θεού»2.
Τούτη η μέρα ήταν ξεχωριστή κι ίσως να θεωρούνταν, λίγο καιρό πριν, ανέλπιστη για το ναζιστικό κόμμα. «Μοιάζει σαν όνειρο!», έγραφε στο ημερολόγιο του εκείνη τη μέρα ο Γιόζεφ Γκέμπελς. 
«Η Βιλχελμστράσε μας ανήκει! Ο Φύρερ εγκαταστάθηκε ήδη στην Καγκελαρία του Κράτους. Στεκόμαστε στο παράθυρο και βλέπαμε τις χιλιάδες του λαού που περνούσαν μπροστά από τον γηραιό Πρόεδρο της Δημοκρατίας και το νέο Καγκελάριο του Ράιχ κρατώντας αναμμένες δάδες, διαδηλώνοντας τη χαρά και τον ενθουσιασμό τους. Και νιώθαμε περήφανοι»3.
Ποιοι ήταν όμως τα νέα αφεντικά της Βιλχελμστράσε που έπαιρναν στα χέρια τους τα ηνία της πολιτικής στη Γερμανία; Και προπαντός, ποιος ήταν ο νέος Καγκελάριος και αρχηγός τους;
 
Ναζί σχίζουν τη γερμανική σημαία 
Ο Χίτλερ στα πρώτα του βήματα
Ο Αδόλφος Χίτλερ γεννήθηκε το 1889 στο Μπράουναου αμ Ιν, ένα χωριό της Αυστρίας στα σύνορα με τη Γερμανία. 
Στα πρώτα νεανικά του χρόνια ο Χίτλερ έζησε στη Βιέννη και η ζωή του εκεί, σύμφωνα με ορισμένες πηγές4, ήταν μισοαλήτικη. 
Η ζωή του στη Βιέννη φαίνεται ότι σε μεγάλο βαθμό διαμόρφωσε την πολιτική του φυσιογνωμία. Ο ίδιος γράφει ότι η Βιέννη αποτέλεσε γι' αυτόν το πιο σκληρό και το πιο διδακτικό σχολείο της ζωής του κι ότι εκεί διαμόρφωσε τις απόψεις του για τους Εβραίους, τους σοσιαλδημοκράτες, το μαρξισμό και το κοινωνικό ζήτημα5.
Από τη Βιέννη ο Χίτλερ γράφει ότι έφυγε τελειωτικά την Ανοιξη του 1912 και πήγε στο Μόναχο6. Ομως, σύμφωνα με τον William Shirer7 «εν μητρώον της αστυνομίας τον φέρει καταχωρημένον ως κατοικούντα εις τη Βιέννην μέχρι του Μαΐου του 1913».
Χίτλερ και ναζισμός
Στο Μόναχο έζησε περίπου την ίδια ζωή που είχε ζήσει στη Βιέννη μέχρι που ξέσπασε ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος, οπότε και κατατάχτηκε εθελοντής στο στρατό. 
Πολέμησε στο μέτωπο, τραυματίστηκε δύο φορές και άλλες δύο παρασημοφορήθηκε με τον πολεμικό σταυρό αλλά ποτέ δεν προήχθη πάνω από το βαθμό του δεκανέα. 
Με τη λήξη του πολέμου παρέμεινε στο στρατό μέχρι τον Απρίλη του 1920 οπότε και συνταξιοδοτήθηκε. 
Στο διάστημα αυτό, από το τέλος δηλαδή του πολέμου και έως τη συνταξιοδότησή του, η στρατιωτική υπηρεσία που ασκούσε ήταν αυτή του ειδικού πολιτικού παρατηρητή των νέων εθνικιστικών ομάδων που δημιουργούνταν και οι οποίες αποτέλεσαν τα φύτρα του γερμανικού φασισμού. 
Τις ομάδες αυτές τις παρακολουθούσε και συνέτασσε εκθέσεις για τη δράση και τις ιδέες τους. 
«Μ' αυτή την ιδιότητα του- γράφει ο Στάνλεϊ Πέιν8- παραβρέθηκε σε κάποια συνάντηση ρουτίνας του DAP (σ.σ. Deutsche Aibeiter Partei = Γερμανικό Εργατικό Κόμμα) το Σεπτέμβριο του 1919, κι αμέσως συγκινήθηκε από τις ιδέες του, οι οποίες φαίνονταν να εξηγούν το πώς οι ριζοσπαστικές αντισημιτικές του αντιλήψεις θα μπορούσαν να συνδυαστούν με δημοφιλή κοινωνικοοικονομικά δόγματα, για να δημιουργήσουν ένα ευρύ εθνικιστικό κίνημα. Ο Χίτλερ έγινε αμέσως το πεντηκοστό πέμπτο μέλος του DAP».
Ο Χίτλερ πουλάει το βιβλίο του «Ο Αγών μου» σε Γερμανούς καπιταλιστές (Γερμανικό σχέδιο)
Τι ήταν όμως αυτό που έκανε δυνατή την εμφάνιση τέτοιων ομάδων σαν το DAP; Στην ιστοριογραφία συνήθως τονίζεται ότι οι ομάδες αυτές ήταν αποκλειστικά το δημιούργημα της ήττας που είχε υποστεί η Γερμανία στον πόλεμο.
 «Ο ναζισμός -γράφει ο Ζακ Ντελαρύ9- γεννήθηκε από το σύμπλεγμα της ήττας.
Οταν η Γερμανία υποχρεώθηκε να ομολογήσει πως νικήθηκε το Νοέμβριο του 1918, οι στρατιωτικοί της αρνούνταν να παραδεχτούν την ήττα αυτή και νόμιζαν πως δεν τους άξιζε». 
Χωρίς αμφιβολία ο ισχυρισμός αυτός εμπεριέχει τη μισή αλήθεια. Ο γερμανικός φασισμός δε δημιουργήθηκε τόσο και μόνο από το σύμπλεγμα της ήττας
αλλά κυρίως από την ανάγκη της γερμανικής αστικής τάξης να αντιμετωπίσει την επανάσταση που την απειλούσε. 
«Οι σπόροι του φασισμού -σημειώνει ο Ουίλ. Φόστερ10- φυτεύτηκαν όταν οι σοσιαλδημοκράτες πρόδωσαν την επανάσταση του 1918. 
Οι συμμορίες των αξιωματικών που είχε επιστρατεύσει τότε ο Νόσκε, για να πυροβολήσουν τους επαναστατημένους εργάτες αποτέλεσαν τον πυρήνα της μαζικής οργάνωσης του Χίτλερ».
Ο Χίτλερ πήρε πολύ γρήγορα τον έλεγχο του DAP στα χέρια του και κατάφερε μάλιστα να το αναμορφώσει ουσιαστικά, φτιάχνοντας, τον Αύγουστο του 1921, με τη βοήθεια του λοχαγού Ρεμ το NSDAP (Nationalsozialistische Deutsche Aibeiter Partei= Εθνικοσοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό κόμμα), στο οποίο συνενώνονταν τρεις φασιστικές ομάδες: το DAP, το Γερμανικό Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα και το Σοσιαλιστικό Γερμανικό Κόμμα11.
 Το NSDAP λεγόταν εν συντομία «ναζιστικό κόμμα» και τα μέλη του «ναζί» από τα αρχικά NS της πρώτης λέξης της ονομασίας του.
Ο δρόμος προς την εξουσία: Ναζισμός και μεγάλο κεφάλαιο
Το ναζιστικό κόμμα, ως το 1930 ήταν ένα πολύ μικρό κόμμα, την εξέλιξη του οποίου δεν μπορούσε εύκολα κανείς να φανταστεί. 
Ηταν πιο εύκολο να υποτεθεί ότι τα πράγματα θα ακολουθούσαν την ακριβώς αντίθετη πορεία, απ' αυτή που γνωρίζουμε, για τους Ναζί, ιδιαίτερα, μάλιστα, αν ληφθεί υπόψη ότι το Νοέμβρη του 1923 επιχείρησαν να ανατρέψουν την κυβέρνηση της Βαυαρίας με το διαβόητο «πραξικόπημα της Μπραρίας», τη διαδήλωση δηλαδή περίπου δύο χιλιάδων ακροδεξιών, τον έλεγχο των οποίων ο Χίτλερ κατάφερε να αποκτήσει σε μία από τις μεγαλύτερες μπιραρίες του Μονάχου. 
Το «πραξικόπημα» εκείνο στοίχισε στον Χίτλερ μια καταδίκη σε φυλάκιση 5 ετών με ανασταλτικό δικαίωμα για τα 4 απ' αυτά.12
Τη στροφή προς το Ναζισμό η γερμανική αστική τάξη την κάνει με την εμφάνιση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης του 1929 -1933 που όξυνε στο έπακρο τις κοινωνικοπολιτικές αντιθέσεις όχι μόνο διεθνώς, αλλά και μέσα στη χώρα. 
Στο διάστημα της κρίση,ς η ανεργία αυξήθηκε κατακόρυφα 
και από 1,3 εκατομμύρια που ήταν οι άνεργοι στα τέλη του 1929 
έφτασαν τα 3 εκατομμύρια ένα χρόνο αργότερα 
και τα 6 εκατομμύρια στα τέλη του 1932. 
Ταυτόχρονα, η βιομηχανική παραγωγή σε σύγκριση με το 1913, στα μέσα του 1932 υποχώρησε κατά 46,7%.
 Μια σειρά τράπεζες, όπως η «Ντανάτ Μπανκ», η τράπεζα της Δρέσδης κ.ά., χρεοκοπούν και το ίδιο συνέβηκε με 68 χιλιάδες επιχειρήσεις, 
ενώ δεκάδες χιλιάδες μικροεπιχειρήσεις και τράπεζες απορροφήθηκαν από τα μεγάλα μονοπωλιακά βιομηχανικά και τραπεζικά συγκροτήματα13.
 Πέραν, όμως, όλων αυτών η κρίση είχε ως αποτέλεσμα την ενίσχυση της θέσης των κομμουνιστών. 
«Οι άνεργοι εργάτες- γράφει ο Στ. Πέιν14- διεύρυναν όλο και περισσότερο τις τάξεις του Κομμουνιστικού Κόμματος», με αποτέλεσμα η αστική τάξη που είχε νωπές τις μνήμες από την επανάσταση των σπαρτακιστών να αναζητεί τρόπους, για να προλάβει το κακό που την περίμενε πριν να είναι αργά.
Ετσι, ο Χίτλερ και το κόμμα του όλο και περισσότερο αναδεικνύονταν ως μοναδική διέξοδος του καθεστώτος. 
Οφείλουμε, πάντως, να σημειώσουμε, ότι η γερμανική αστική τάξη ή τουλάχιστον οι πιο ευφυείς εκπρόσωποί της είχαν δει πολύ έγκαιρα τη χρησιμότητα των ναζιστών, ακόμα από τον Απρίλη του 1927 όταν ο Χίτλερ συναντήθηκε στη βίλα του Κρουπ στην Εσση με 400 επιχειρηματίες του Ρουρ, οι οποίοι με την πράξη τους αυτή δήλωναν την υποστήριξη τους στο Ναζιστικό κόμμα και αρχίζουν να το χρηματοδοτούν. 
Αργότερα, βέβαια, οι σχέσεις των ναζιστών και του μονοπωλιακού κεφαλαίου της χώρας έγιναν περισσότερο ουσιαστικές και φυσικά πολύ θερμές.
«Τον Οκτώβρη του 1931- γράφουν οι Σοβιετικοί ιστορικοί15- οι μεγιστάνες του γερμανικού κεφαλαίου Τίσεν, Κρουπ, Φλικ, Χούγκενμπερκ, ο πρώην πρόεδρος της αυτοκρατορικής τράπεζας Γ. Σαχτ, οι Γερμανοί πρίγκιπες, ο εκπρόσωπος της ράιχσβερ στρατηγός Χ. Σεκτ συγκρότησαν το λεγόμενο μέτωπο του Χάρτσμπούργκ που ήταν ένας συνασπισμός των φασιστών με τους μονοπωλητές, τους στρατηγούς και τους Γιούνκερς».
Στα μέσα Δεκεμβρίου του 1931 η αριστοκρατία της Ανατολικής Πρωσίας ζήτησε από τον πρόεδρο της χώρας στρατάρχη Χίντεμπουργκ να διορίσει Καγκελάριο τον Χίτλερ. 
Παρόμοια πρόταση έκαναν τον Νοέμβρη του 1932, 17 μεγάλοι βιομήχανοι και τραπεζίτες της χώρας. 
Στην κίνησή τους αυτή φαίνεται ότι έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών της 6ης Νοεμβρίου 1932, όπου το Ναζιστικό κόμμα έχασε 2 εκατομμύρια ψήφους.
 «Το πιο επικίνδυνο σημείο όμως για τα αστικά κόμματα- γράφει ο Ν. Χάγερ16- ήταν πως το ποσοστό που είχε χάσει ο Χίτλερ, το είχε κερδίσει ο κομμουνισμός». 
Ετσι, άρχισαν οι διεργασίες για την εγκαθίδρυση του Χίτλερ στην εξουσία κάτι που δεν άργησε να γίνει.
Η απόφαση για την παραχώρηση της εξουσίας στους Ναζί πάρθηκε στις 4 Γενάρη του 1933 σε σύσκεψη που έγινε στο σπίτι του τραπεζίτη Σρέντερ στην Κολωνία, 
όπου φιγουράριζαν τα ονόματα των μονοπωλητών Σρέντερ, Φέγκλερ, Κίρντορφ, Τίσεν και των πολιτικών εκπροσώπων του κεφαλαίου Πάπεν και Χούγκεμπεργκ17. Στις 30 του ίδιου μήνα ο Χίντεμπουργκ έχρισε, όπως αναφέραμε στην αρχή, τον Χίτλερ καγκελάριο με αντικαγκελάριο τον Πάπεν.
Εκείνο το βράδυ της 30ής Ιανουαρίου του 1933 το Κομμουνιστικό Κόμμα της Γερμανίας κάλεσε σε γενική πολιτική απεργία κατά της κυβέρνησης του Χίτλερ, την οποία ονόμασε «ανοιχτή φασιστική δικτατορία» και «ωριμότερη, πιο απροκάλυπτη κήρυξη πολέμου κατά των εργαζομένων, κατά της γερμανικής εργατικής τάξης»
Η ΚΕ του ΚΚ Γερμανίας απευθύνθηκε, επίσης, στην ηγεσία του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος, για να πραγματοποιήσουν από κοινού τα δύο κόμματα τη γενική πολιτική απεργία. 
Ομως η θέση των σοσιαλδημοκρατών ήταν αρνητική με το επιχείρημα πως ο Χίτλερ ήρθε συνταγματικά στην εξουσία κι έπρεπε να αντιμετωπιστεί στο έδαφος του συντάγματος18
Την ίδια στιγμή, όπως πολύ σωστά σημειώνει ο Ν. Χάγερ19
 «η μεγαλοαστική τάξις, που χρηματοδοτούσε αναφανδόν το κόμμα του Χίτλερ ύστερα από τη συμφωνία που είχε κλείσει μαζί του, προετοίμαζε σιγά- σιγά την ολοκληρωτική παράδοση της εξουσίας σ' αυτόν».
Ετσι είχαν τα πράγματα. Λίγους μήνες αργότερα ολόκληρη η Γερμανία και λίγα χρόνια μετά ολόκληρη η ανθρωπότητα γνώριζαν από πρώτο χέρι τι σήμαινε ο γερμανικός φασισμός. Οχι μόνο ως προς το γεγονός ότι ήταν ένα εγκληματικό καθεστώς για το λαό της Γερμανίας, αλλά και ως προς το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και τα εγκλήματα που διέπραξε διεθνώς ο ναζισμός σε βάρος της ανθρωπότητας.
1. Ν. Χάγερ: «Αδόλφος Χίτλερ», εκδόσεις ΠΕΛΛΑ, σελ. 215
2. Ian Kershaw: «Χίτλερ 1889- 1936: Υβρις», εκδόσεις «Scripta», σελ. 472
3. Γιόζεφ Γκέμπελς: «Ημερολόγιο», εκδόσεις ΠΛΕΙΑΣ, σελ. 285
4. Θ. Θεοδώρου - Ντ. Σαουντίνο: «Μορφές Ολοκληρωτισμού - Ναζισμός στη Γερμανία - Φασισμός στην Ιταλία». Εκδόσεις «Προσανατολισμοί», σελ. 191
5. Αδόλφος Χίτλερ: «Ο Αγών μου», εκδόσεις «Δαρεμά», τόμος Α', σελ. 202
6. Αδόλφος Χίτλερ: «Ο Αγών μου», εκδόσεις «Δαρεμά», τόμος Α', σελ. 203
7. William Shirer: «Η Ανοδος και η Πτώσις του Γ' Ράιχ», εκδόσεις «Αρσενίδη», τόμος Α', σελ. 57
8. Στάνλεϊ Πέιν: «Ιστορία του φασισμού», εκδόσεις «ΦΙΛΙΣΤΩΡ», σελ. 225- 226
9. Ζακ Ντελαρύ: «Η ιστορία της Γκεστάπο», εκδόσεις «Θεμέλιο», σελ. 16
10. Ουίλ. Φόστερ: «Ιστορία του Παγκόσμιου Συνδικαλιστικού Κινήματος», εκδόσεις «Εταιρεία Ελληνικού Βιβλίου», τόμος β', σελ. 97
11. Ζακ Ντελαρύ, στο ίδιο, σελ. 19
12. Στάνλεϊ Πέιν: «Ιστορία του φασισμού», εκδόσεις «ΦΙΛΙΣΤΩΡ», σελ. 228- 229
13. Ακαδημία Επιστημών ΕΣΣΔ: «Παγκόσμια ιστορία», εκδόσεις «Μέλισσα», τόμος Θ1- Θ2, σελ. 266- 267
14. Στάνλεϊ Πέιν, στο ίδιο, σελ. 241
15. «Δεύτερος Παγκόσμιος πόλεμος 1939- 1945», εκδόσεις «ΣΕ», τόμος 1ος, σελ. 15-16
16. Ν. Χάγερ: «Αδόλφος Χίτλερ», εκδόσεις ΠΕΛΛΑ, σελ. 214
17. Ακαδημία Επιστημών ΕΣΣΔ, στο ίδιο σελ. 274
18 .Εριχ Χόνεκερ: «Από τη ζωή μου», εκδόσεις Ειρήνη, σελ. 77
19. Ν. Χάγερ, στο ίδιο, σελ. 215

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου