Βαγγέλης Πατούχας *
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη επείγεται να προχωρήσει σε σειρά νομοθετικών ρυθμίσεων που δεν έχουν σχέση με τις δεδηλωμένες δημοσίως προεκλογικές της υποσχέσεις.
Η άσκηση νεοφιλελεύθερης πολιτικής με τη νομοθέτηση μέτρων, όπως στις εργασιακές σχέσεις, ιδιωτικοποιήσεις κτλ. και με την καταστολή ανήκουν στις δεδηλωμένες της προθέσεις.
Ομως, μέτρα όπως οι ευθύνες των στελεχών των τραπεζών, η άρνησή της να αναθεωρήσει το περίφημο άρθρο 86 του Συντάγματος και η αδρανοποίηση μηχανισμών του κράτους, κυρίως των ανεξάρτητων Αρχών, υποδηλώνουν ότι κυρίως πρόθεση της κυβέρνησης είναι η υλοποίηση των αδήλωτων προθέσεών της.
Ο έλεγχος της κυβερνητικής εξουσίας οφείλει να εστιάζεται στις αδήλωτες προθέσεις του κυβερνώντος κόμματος.
Αυτό ειδικά στη χώρα μας, όπου έχει καθιερωθεί η πραξικοπηματικού χαρακτήρα μορφή των περίφημων εν νυκτί Βουλή τροπολογιών.
Βέβαια, όταν το κυβερνών κόμμα έχει επιλέξει τη στρατηγική της μετωπικής σύγκρουσης, με την εκτίμηση ότι ο αντίπαλος είναι αδύνατος, θα προχωρήσει σε νομοθετικές πράξεις υπό το διαυγές φως της ημέρας, επιδεικνύοντας ισχύ και περαιτέρω υποταγή του αντιπάλου.
Φαίνεται ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει επιλέξει τη δεύτερη τακτική, θέλοντας να δοκιμάσει τις αντοχές της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αλλά και να ικανοποιήσει τον σκληρό πυρήνα εκείνων των οπαδών της που έχουν αναπτυχθεί και ισχυροποιηθεί μέσω της διαπλοκής και οι οποίοι επιτάσσουν την επίδειξη ισχύος.
Ποιες είναι οι αδήλωτες προθέσεις της κυβέρνησης, την υλοποίηση των οποίων ο σκληρός πυρήνας των οπαδών της επιτάσσει με την επίδειξη ισχύος;
Είναι η προστασία και η ενίσχυση του πλέγματος διαπλοκής και στα τρία επίπεδα της δημόσιας διοίκησης, την κεντρική σε επίπεδο κυβέρνησης, την περιφερειακή και την αυτοδιοικητική.
Πρόκειται για καθεστώς άσκησης της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής εξουσίας στην Ελλάδα που μεταπολεμικά έλαβε θεσμοποιημένη μορφή.
Σειρά νομοθετικών πράξεων και μη πράξεων από την εποχή του σχεδίου Μάρσαλ θέσπισαν πλαίσιο άσκησης της οικονομικής/παραγωγικής και πολιτικής ζωής της χώρας πέρα από τους θεμελιώδεις θεσμούς της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.
Η χρονολογική οριοθέτηση είναι τοπολογική και όχι ουσιαστική.
Τα δομικά και θεσμικά χαρακτηριστικά του νεοελληνικού κράτους είναι διαχρονικώς ομοιόμορφα.
Το πλέγμα της διαπλοκής λειτουργεί με τον τρόπο παρακράτους και είναι αυτονομημένο από τους συνταγματικούς θεσμούς του κράτους. Μπορούμε να υιοθετήσουμε τον ορισμό του ως «Παρακράτους της Διαπλοκής».
Μεταχουντικά αντικατέστησε το αστυνομικοστρατιωτικό παρακράτος της μετεμφυλιακής περιόδου που λειτουργούσε υπό την εποπτεία των ανακτόρων.
Σε συνθήκες ομαλοποίησης του πολιτικού συστήματος, οι κυβερνητικές εξουσίες επικεντρώθηκαν στον έλεγχο της παραγωγικής δραστηριότητας της χώρας και, μέσω αυτού του ελέγχου, στην ενδυνάμωση των σχέσεων εξάρτησης με τα κοινωνικά στρώματα.
Προς την κατεύθυνση αυτή κινούνταν και η στρατηγική «των νέων τζακιών» του Γεράσιμου Αρσένη κατά την πρώτη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ.
Η αναθεώρηση του Συντάγματος το 1985, που θέσπισε το καθεστώς της πρωθυπουργικής δικτατορίας, ενίσχυσε τις διαπροσωπικές εξαρτήσεις του πλέγματος εξουσίας και υποβάθμισε τη θεσμική άσκηση της κρατικής εξουσίας.
Ο πρωθυπουργός μένει εκτεθειμένος στις προσωπικές του βουλές και τις διαπροσωπικές του σχέσεις με τις προσωπικότητες της κοινωνικοοικονομικής ελίτ.
Τα κόμματα κυβερνητικής εξουσίας, το ΠΑΣΟΚ και η Ν.Δ., γνωρίζοντας την εξοικείωση των πολιτών με τις πελατειακές σχέσεις θεώρησαν και θεωρούν ότι το παρακράτος της διαπλοκής θα γίνει αποδεκτό ως αυτονόητος θεσμικός τρόπος λειτουργίας του Δημοσίου.
Ουδετεροποιούν και αθωώνουν τον ρόλο του, προβάλλοντάς το σαν αυτονόητη ιδιαιτερότητα της βαλκανικής καπατσοσύνης.
Η μελέτη της εκλογικής συμπεριφοράς των μεσαίων στρωμάτων καταδεικνύει την εν πολλοίς αποδοχή και νοσταλγία των μηχανισμών της διαπλοκής.
Το παρακράτος της διαπλοκής δεν είναι μια απλή νομικού χαρακτήρα παραβατική λειτουργία ξένου προς τη νόμιμη θεσμική λειτουργία του Δημοσίου, η οποία ως τέτοια μπορεί με ποινικά μέσα να εξαρθρωθεί.
Είναι αφέλεια ή υποκρισία η αποδοχή του εξωσωματικού παραβατικού της χαρακτήρα.
Πρόκειται για ενδογενές χαρακτηριστικό του μεταπραττικού και παρασιτικού κοινωνικού σχηματισμού της μεταπολεμικής Ελλάδος.
Αποτελεί την κύρια αιτία της αναπαραγωγής των παθογενειών της χώρας και το βασικό εμπόδιο για την εν τω χρόνω υπέρβασή τους.
Η καταπολέμησή του δεν είναι πράξη ηθικολογικής διαμαρτυρίας.
Η διαπλοκή αποτρέπει την παραγωγική ενεργοποίηση της κοινωνίας και συνθλίβει τις ελπίδες των νέων.
Κρατάει τη χώρα αιχμάλωτη στα χέρια ευκαιριακών επενδυτικών προγραμμάτων και στέκεται εμπόδιο στην προσέλευση σοβαρών, παραγωγικών επενδύσεων.
Προσφέρει δε στους νεοφιλελεύθερους πολιτικούς την πρόφαση για την υποβάθμιση του Δημοσίου.
Η αντιμετώπιση του παρακράτους της διαπλοκής απαιτεί ρωμαλέες παρεμβάσεις από τις πολιτικές δυνάμεις και την ίδια την κοινωνία.
Να απαιτηθεί αλλαγή του περίφημου άρθρου 86 του Συντάγματος,
να καταργηθεί η πολυνομία, η εσκεμμένη νομική ασάφεια,
να απαγκιστρωθεί η Δικαιοσύνη από τον εσκεμμένα δυσκίνητο τρόπο λειτουργίας με αλλαγές στον δικονομικό κώδικα,
να απαλλαγεί η δημόσια διοίκηση από την εσκεμμένη δημοσιοϋπαλληλική ανεπάρκεια και γραφειοκρατία,
να καταπολεμηθεί η νομοθετική αυθαιρεσία,
να επισπευσθεί η εφαρμογή μηχανογραφικών συστημάτων που για δόλιους λόγους αναβάλλεται και να καταργηθεί η αναίτια διατήρηση των προσωπικών σχέσεων πολιτών με το Δημόσιο.
Πρόκειται, εξάλλου, για τα αυτονόητα μιας παραγωγικής δημόσιας διοίκησης που σέβεται τους πολίτες.
Η μάχη κατά του παρακράτους της διαπλοκής είναι η κύρια μάχη για την παραγωγική ανάπτυξη της χώρας μας και την προάσπιση της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.
* πολιτικός επιστήμονας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου