Ως «τομή» χαρακτήρισε το νόμο για την αδειοδότηση των τηλεοπτικών σταθμών που ψηφίστηκε το βράδυ του Σαββάτου στη Βουλή, ο Γιώργος Πλειός, πρόεδρος του τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ (ΕΜΜΕ) του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μιλώντας στο inagreece, ο πρόεδρος του ΕΜΜΕ τονίζει ότι το νέο πλαίσιο αποτελεί σημαντική «τομή» για τη δημοκρατία, ωστόσο αναφέρθηκε σε ορισμένες σοβαρές αδυναμίες του νόμου, που μπορούν να ανοίξουν επικίνδυνα μονοπάτια.
«Για πρώτη φορά το κράτος έρχεται να εποπτεύσει την ελεύθερη αγορά» σε ένα χώρο που επί 25 χρόνια λειτουργεί υπό καθεστώς παρανομίας, επισημαίνει ο κ. Πλειός, λέγοντας επίσης ότι για πρώτη φορά οι ιδιοκτήτες των καναλιών είναι υποχρεωμένοι να καταβάλουν χρήματα στο κράτος για τη χρήση των συχνοτήτων που αποτελούν δημόσια περιουσία.
Ως πολύ θετικά στοιχεία του νόμου κρίνει ο κ. Πλειός την ονομαστικοποίηση των μετοχών αλλά και τη σύνδεση της αδειοδότησης με τον έλεγχο του ποινικού μητρώου του υποψήφιου κατόχου της άδειας, όπως προβλέπεται στο νόμο.
Ο κ. Πλειός υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι η κριτική που έχει ακουστεί τις τελευταίες μέρες σε σχέση με τις «υπερεξουσίες» που συγκεντρώνει στα χέρια του ο υπουργός Επικρατείας έχει κάποια βάση. Πράγματι, «ο υπουργός Επικρατείας συγκεντρώνει τεράστιες εξουσίες» λέει ο κ. Πλειός, όταν ο αριθμός των αδειών που θα δοθούν βρίσκεται στη δική του κρίση. Με αυτό τον τρόπο, σύμφωνα με τον κ. Πλειό, το παράθυρο στις σχέσεις διαπλοκής, μεταξύ πολιτικής εξουσίας και ΜΜΕ, μένει ανοιχτό.
Στον αντίποδα, ο πρόεδρος του ΕΜΜΕ μας μίλησε για τη δυνατότητα ύπαρξης ενός διαφορετικού μοντέλου αδειοδότησης. Υπεύθυνο για την παροχή των αδειών, αλλά και την αξιολόγηση του προτεινόμενου προγράμματος ενός σταθμού –στοιχείο που δεν υπάρχει στο νόμο- θα μπορούσε να είναι ένα επιστημονικό όργανο, που θα αποτελεί δημόσιο φορέα και θα απαρτίζεται από πρόσωπα εκτός της πολιτικής εξουσίας και που δε θα επιλέγονται από την πολιτική εξουσία.
Ακόμα, ως πρόβλημα του νόμου, ο Γιώργος Πλειός καταλογίζει το ότι δεν προβλέπεται οι εταιρείες των ΜΜΕ «να μην μπορούν να πάρουν δάνεια από τις τράπεζες έναντι εικονικών εγγυήσεων», πρακτική που συνέβαινε συχνά τα προηγούμενα χρόνια. Αλλά και το γεγονός ότι απουσιάζει ένα πλαίσιο που «ελέγχει τα χρήματα όχι μόνο όταν φεύγουν από τις τράπεζες αλλά και όταν μπαίνουν» στις εταιρείες ΜΜΕ.
Θετικό, σύμφωνα με τον κ. Πλειό, είναι ότι από τις ρυθμίσεις του νόμου εξαιρέθηκαν τελικά οι δημοτικοί τηλεοπτικοί σταθμοί, οι οποίοι θα αντιμετώπιζαν άμεσα προβλήματα βιωσιμότητας, με βάση το νέο πλαίσιο.
Ως αρνητικό στοιχείο θεωρεί ο κ. Πλειός τη διάκριση που γίνεται ανάμεσα στο ποσό που πρέπει να καταβάλλει κάποιος για να αποκτήσει άδεια για εκπομπή ενημερωτικού προγράμματος και το ποσό που πρέπει να δώσει για να αποκτήσει άδεια εκπομπής ψυχαγωγικού προγράμματος, καθώς στη δεύτερη περίπτωση το απαιτούμενο ποσό είναι αρκετά χαμηλότερο. Αυτό μπορεί να οδηγήσει στην κυριαρχία του ψυχαγωγικού προγράμματος, το οποίο να κινείται σε μια λογική «ευτελούς ψυχαγωγίας», λέει ο κ. Πλειός.
Επίσης, ο πρόεδρος του τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ διαφωνεί με το σκεπτικό ότι η πρόβλεψη για minimum αριθμό προσωπικού που θα πρέπει να έχει ένας τηλεοπτικός σταθμός πανελλαδικής εμβέλειας ενημερωτικού χαρακτήρα (400 άτομα), μπορεί να διασφαλίσει εργασιακά δικαιώματα και να αποτρέψει απολύσεις.
Σημειώνει μάλιστα ότι τα περισσότερα «μεγάλα» κανάλια απασχολούν, απ’ όσο ξέρει, περισσότερα από 400 άτομα.
Αντίθετα, αυτό που θα έπρεπε να υπάρχει –και στην κατεύθυνση της διασφάλισης δικαιωμάτων- είναι πρόβλεψη για τα «προσόντα που πρέπει να έχει το προσωπικό ενός καναλιού». Όπως τονίζει ο κ. Πλειός, μπορεί να συμβεί, ένας όμιλος media που έχει στην κατοχή του κανάλι, εφημερίδα κλπ. να απασχολεί λιγότερα από 400 άτομα στο κανάλι και να δηλώνει μερίδα των εργαζομένων στην εφημερίδα ως εργαζόμενους στο κανάλι, ώστε να φτάνει τον απαιτούμενο αριθμό.
Αυτό που έχει σημασία είναι όχι τόσο το ποσοτικό κριτήριο αλλά «ποιοι είναι αυτοί που δουλεύουν στο κανάλι, τι προσόντα πρέπει να έχουν» σημειώνει ο κ. Πλειός, λέγοντας ότι έτσι πρέπει να διασφαλίζεται και η αναγνώριση επαγγελματικών δικαιωμάτων σε όσους είναι κάτοχοι πανεπιστημιακών τίτλων στο αντικείμενο της δημοσιογραφίας και της επικοινωνίας ή σε άλλα πεδία.
Ένα ακόμα αρνητικό στοιχείο του νόμου είναι, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΕΜΜΕ, η πρόβλεψη που καθορίζει ότι οι τοπικοί τηλεοπτικοί σταθμοί πρέπει να αφιερώνουν συγκεκριμένο χρόνο σε «τοπικά ζητήματα». Ο κ. Πλειός λέει ότι αυτό δεν μπορεί να μπαίνει σε έναν περιορισμό, δεδομένου ότι ένας τοπικός σταθμός που βρίσκεται –για παράδειγμα- σε ένα συγκεκριμένο νομό, μπορεί να μην «έχει» ειδησεογραφία από το νομό αυτό σε καθημερινή βάση και να πρέπει να μεταδώσει σημαντικές ειδήσεις από γειτονικούς νομούς. Σε αυτό δεν μπορεί να υπάρξει ένας ποσοτικού τύπου περιορισμός.
Όσον αφορά το ζήτημα της Digea, που αποτέλεσε και βασικό θέμα συζήτησης επ’ αφορμή του νέου νόμου, ο κ. Πλειός τονίζει ότι εκείνο που θα έπρεπε να κάνει ο νόμος είναι να διαχωρίζει τον πάροχο δικτύου από τον πάροχο περιεχομένου, καθώς, ως γνωστόν, σήμερα οι ιδιοκτήτες της εταιρείας παροχής ψηφιακού σήματος Digea είναι τα ίδια τα ιδιωτικά κανάλια.
Δεν αρκεί δηλαδή η δημιουργία θυγατρικής εταιρείας της ΕΡΤ Α.Ε. που θα δίνει τη δυνατότητα στη δημόσια τηλεόραση να καταστεί πάροχος δικτύου στο ψηφιακό πεδίο, πράγμα που εισάγει ο νόμος.
Η Digea είναι πιθανό, σύμφωνα με τον κ. Πλειό, να προσφύγει στα δικαστήρια (όπως έχει ήδη απειλήσει), και η εταιρεία να υποστηρίξει ότι ο νέος νόμος, λόγω της δημιουργίας παρόχου ψηφιακού δικτύου της ΕΡΤ, παραβιάζει τους κανόνες ανταγωνισμού καθώς εκχωρεί δωρεάν στην ΕΡΤ ένα δικαίωμα που έχει πωλήσει σε έναν ιδιώτη (Digea). «Η Digea έχει μεγάλες πιθανότητες να κερδίσει το δικαστήριο» λέει ο κ. Πλειός.
Ακόμα, ο πρόεδρος του ΕΜΜΕ διαφωνεί με τη δυνατότητα που δίνει ο νόμος σε κάποιον εργαζόμενο δημοσιογράφο στη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης, να εργάζεται και σε άλλο (ιδιωτικό πιθανώς) φορέα, θεωρώντας ότι προκύπτει ασυμβίβαστο. «Δεν μπορεί κάποιος να εργάζεται στη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης –που είναι μια κυβερνητική υπηρεσία- και ταυτόχρονα να εργάζεται και στο γραφείο τύπου κάποιου κόμματος για παράδειγμα», τονίζει.
Παράλληλα, διαφωνεί με τη διατήρηση της δυνατότητας όσων εργάζονται στη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης ή στο ΑΠΕ να απασχολούνται και σε άλλο μέσο ενημέρωσης.
«Δε συνάδει με την αλληλεγγύη που πρέπει να δείχνει μια αριστερή κυβέρνηση, σε περίοδο μεγάλης ανεργίας, να παρέχει τη δυνατότητα στους δημοσιογράφους της Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης ή του ΑΠΕ να καταλαμβάνουν και δεύτερη θέση εργασίας σε μέσα ενημέρωσης» λέει ο κ. Πλειός, διαφωνώντας με το αίτημα που είχε θέσει η ΕΣΗΕΑ, στην απεργία που προκήρυξε την Παρασκευή, για τη διατήρηση της εν λόγω δυνατότητας.
Προβλέπει ότι οι καναλάρχες θα προσπαθήσουν το επόμενο διάστημα να αντιπαλέψουν το νέο πλαίσιο, εκβιάζοντας με απολύσεις, αν και δεν είναι σίγουρο ότι θα τις πραγματοποιήσουν τελικά.
«Η εφαρμογή του νόμου» ωστόσο «έχει πολλά προβλήματα» και θα πρέπει η κυβέρνηση και οι ιθύνοντες να βρίσκονται «σε κατάσταση επιφυλακής», καταλήγει ο Γιώργος Πλειός.
Γιώργος Διάκος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου